Dat de Amerikanen met commando’s in Syrië zitten vermoedde iedereen. Dat ze het toegeven en tegelijkertijd de Russen waarschuwen hem niet te bombarderen is weer eens iets heel nieuws.

De essentie van proxy-oorlogen zoals de Syrische kent zijn eigen erecode. Namelijk dat de betrokken supermachten proberen te voorkomen dat ze elkaar openlijk bestrijden. Dat doen ze natuurlijk wel, maar dat wordt voor het oog van de wereld verborgen gehouden – zo is het spel, zo zijn de regels. Dat van tijd tot tijd door de andere supermacht gesteunde regimes ten val werden gebracht door opstandige elementen zoals rebellenbewegingen van velerlei snit hoorde daar ook bij. Rusland had er tijdens het communistisch bewind een handje van over de hele wereld ‘socialistische bevrijdingsbewegingen’ te steunen. De Amerikanen steunden – de dominotheorie indachtig – allerlei regimes tegen die aanvallen op de ‘vrije wereld’. Omgekeerd kwam ook voor. Afghanistan, om maar eens een mooi voorbeeld te noemen.

Beide partijen kwamen op een gegeven moment wel ergens in een fraaie onderhandelingsruimte tot een regeling. Gewoonlijk als het land waarin gevochten werd volledig in puin lag en er geen winnaar meer zou naan te wijzen. De punten werden geteld, er werd een akkoord getekend, en men ging door naar de volgende ronde. Dat mag u cynisch vinden klinken, maar kort gezegd is dit precies hoe het tussen 1946 4n 1989 overal ter wereld ging, als de supermachten de kans kregen.

De Syrische burgeroorlog is meer van datzelfde. De Amerikanen zagen een kans te stoken in de problemen van een trouwe Russische bondgenoot. Er waren ook nog wat andere belangrijke redenen (de gasleiding Qatar-EU) om er inderdaad hard in te gaan. Maar het waren primair de gelegenheid en oude reflexen die de toon van de ketelmuziek bepaalden. Dat Rusland actief ging deelnemen betekende volgens de regels van het spel dat de USA dat niet meer doen kon. Het was hoe dan ook een tricky probleem, aangezien Rusland al in een eerder stadium aangaf dat het haar trouwste bondgenoot in het MO voluit zou verdedigen. Hetgeen gebeurde.

De Amerikaanse politiek in Syrië is een fiasco gebleken. Pijnlijker nog, de door haar gesteunde ‘gematigde rebellen’ bleken niet gematigd, en bovendien luisterden ze niet naar de wensen van de USA. Er werd $800 miljoen dollar gespendeerd aan het organiseren van een aan de USA trouwe gematigde macht, en na een half jaar had men 50 man die het nog wel aandurfden. Het laatste dat resteerde, om in ieder geval nog een plek aan de onderhandelingstafel te verdienen na afloop van deze oorlog, was het steunen van de Koerdische YPG. Wat inderdaad gebeurde – overigens tot groot chagrijn van Turkije.

Nu erkent de USA dus de aanwezigheid van commando’s bij de Koerden – formeel ook opstandelingen tegen het regime-Assad, hoewel deze partijen veel samenwerken tegen IS. Dat afgelopen week de Syrische en Russische luchtmachten aanvallen uitvoerden op de Koerden op een plek waar deze Amerikaanse commando’s zich ophouden, lijkt er dan ook vooral op gericht te zijn geweest dat de Amerikanen erkenden dat zij (illegaal, want geen VN-resolutie, geen uitnodiging van het regime-Assad, en officieel geen oorlogvoerende partij) deelnemen aan deze oorlog. Geen nieuws, maar de vernedering is desondanks groot. Dat ze de Russen en Syriërs nu gelijk meedelen dat men gaat terugschieten indien aangevallen doet maar weinig ter zake – het ging naar mijn idee Russen en Syriërs om die erkenning. Want moreel plaatst dit de USA in een zeer zwakke positie.[1]

Wat dan weer hilarisch is, is dat de USA ook meedeelt dat ze binnenkort een opmars naar Raqqa beginnen, mogelijk voor Rusland en Assad daarin slagen (vanwege Aleppo). Niet alleen met Koerdische troepen, maar ook weer met die vermaledijde ‘gematigde Arabieren’, waarvan men kennelijk een aantal heeft laten overkomen uit het grensgebied van Irak. Het zou fijn zijn als het lukte, want hoe sneller deze oorlog wordt beëindigt hoe beter. Desondanks zou een groot Koerdisch succes de USA ook weer grote problemen geven, aangezien dat de uitroeping van een Koerdische staat veel dichterbij zou brengen. En dan gaat Erdogan weer over de rooie. Geen wonder dat de Amerikanen hun kernwapens vanuit Turkije overhevelen naar Roemenië.

De openlijke erkenning van de Amerikaanse aanwezigheid in Syrië is een diplomatieke overwinning voor Assad en Rusland. Het Amerikaanse dreigement hen vooral niet te bombarderen lijkt in de eerste plaats een wanhoopsaankondiging. Het begint gênant te worden.

---

[1] Bovendien heeft Obama geen toestemming van het Congres voor het sturen van grondtroepen.