Diverse landen, waaronder de VS en de EU, beschuldigen China van genocide en onderdrukking van de Oeigoeren, een fundamentalistisch  georiënteerd islamitisch volk in de westelijke provincie Xinjiang. Maar er speelt meer.

“De beschuldiging van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken van de ‘genocide’ in China was gebaseerd op gemanipuleerde gegevens en ongegronde beweringen van een extreemrechtse ideoloog”, is de conclusie van Gareth Porter en Max Blumenthal. In een zeer doorwrocht artikel op de Amerikaanse website The Grayzone doen deze gelauwerde journalisten uit de doeken hoe een omstreden wetenschapper van de internationale Oeigoerse opstandelingenbeweging met gemanipuleerde data en valse conclusies de publieke wereldopinie een rad voor ogen draait.

De regeringen van Trump en Biden hebben vertrouwd op het werk van een rechtse religieuze extremist, Adrian Zenz, voor hun beschuldiging van genocide tegen China. Een nauwkeurige beoordeling van het onderzoek van Zenz onthult leugenachtig datagebruik en regelrechte onwaarheden. Zowel president Biden als zijn minister van Buitenlandse Zaken Blinken hebben de beschuldigingen van voormalig minister van Buitenlandse Zaken Pompeo van genocide tegen de islamitische Oeigoerse bevolking in de Chinese provincie Xinjiang onderschreven. Maar een onderzoek naar gepubliceerd werk door de onderzoeker onthult een patroon van gegevensmisbruik en frauduleuze beweringen.”

Één enkele bron
De beschuldiging van genocide door de Amerikaanse regering tegen China komt uit één enkele bron: een geschrift van juni 2020 van Adrian Zenz , een rechtse Duitse onderzoeker die is aangesloten bij de Victims of Communism Memorial Foundation en de neoconservatieve Jamestown Foundation in Washington, DC. Artikelen van Associated Press, CNN en BBC vertrouwden ook op het artikel van Zenz om te beweren dat dalende Oeigoerse geboortecijfers en de toepassing van anticonceptiemaatregelen in Oeigoerse provincies van de regio Xinjiang het bewijs waren van een beleid van “demografische genocide”.

Biden steunde afgelopen augustus de aanklacht wegens genocide toen deze voor het eerst verscheen in een reeks mediaberichten. Zijn campagnewoordvoerder vertelde Politico : “De onuitsprekelijke onderdrukking die Oeigoeren en andere etnische minderheden hebben ondergaan door toedoen van de autoritaire regering van China is genocide en Joe Biden verzet zich er in de sterkste bewoordingen tegen.”  Blinken, van zijn kant, verklaarde op zijn eerste persconferentie als staatssecretaris dat hij het ermee eens was dat er genocide is gepleegd tegen de Oeigoeren.

Terwijl de werkgevers van Zenz hem beschrijven als “een van ’s werelds toonaangevende wetenschappers op het gebied van het regeringsbeleid van de Volksrepubliek China ten aanzien van de westelijke regio’s van Tibet en Xinjiang”, is hij in feite een extreemrechtse christelijke fundamentalist die heeft gezegd dat hij “wordt geleid door God” tegen de Chinese regering , hij betreurt homoseksualiteit en gendergelijkheid, en heeft uitsluitend onderwezen in evangelische theologische instellingen.

Gezinsplanning
Lyle Goldstein, een China-specialist en onderzoeksprofessor in de afdeling Strategisch en Operationeel Onderzoek van het Naval War College, vertelde The Grayzone dat de Chinese benadering van Xinjiang “een meer repressieve houding is dan we zouden willen, maar het is zeker geen genocide.” Zij houdt het op gezinsplanning. De gegevens die Zenz zelf over de bevolkingsgroei verstrekt ondersteunen deze conclusie (grafiek hieronder):

Zowel de snelle stijging van de Oeigoerse bevolkingsgroei als de toegenomen marge van de Oeigoerse meerderheid ten opzichte van de Han-bevolking van Xinjiang in de afgelopen jaren zijn het resultaat van de eenkindpolitiek die de Chinese regering in 1979 aan Han-Chinese paren heeft opgelegd, later uitgebreid tot twee kinderen. Oeigoerse gezinnen waren echter vrijgesteld van de eenkindpolitiek. Stedelijke Oeigoerse koppels mochten twee kinderen krijgen, en landelijke Oeigoerse koppels drie. In de praktijk hadden Oeigoeren op het platteland bovendien vaak grote gezinnen, met soms wel negen of tien kinderen, zoals zelfs Zenz erkende.

Versoepeling
In 2015 kondigde de Chinese regering een versoepeling aan van de decennialange beperking van één kind voor stedelijke Han-paren, waardoor stedelijke stellen twee kinderen mogen krijgen en plattelandsgezinnen drie. In juli 2017 beëindigde de regionale regering van Xinjiang de vrijstelling van de oude kinderlimieten voor Oeigoeren. Zoals de Chinese regering erkende, was een daling van het geboortecijfer met 5 procent in Xinjiang tussen 2017 en 2018 het resultaat van de gelijke handhaving van het gezinsplanningsbeleid over etnische grenzen heen.

Eveneens in 2017 stelde China’s National Health and Family Planning Commission 5,2 miljard dollar beschikbaar in de gezondheidszorg aan in Xinjiang, met de intentie om de broze gezondheidsinfrastructuur in de verarmde, landelijke gebieden van de regio te versterken. Volgens statistieken van de Chinese overheid was de moeder- en kindersterfte in Xinjiang in 2018 bijna gehalveerd, terwijl de gemiddelde levensverwachting toenam als gevolg van hogere investeringen in de volksgezondheid. Een studie van Lancet uit 2019 beschreef China’s verbetering van de gezondheid van moeders en vermindering van kindersterfte als een “opmerkelijk succesverhaal”.

In zijn rapport schildert Zenz de uitbreiding van de openbare gezondheidszorg in Xinjiang als een genocide in wording, daarbij verzwijgend dat Oeigoerse inwoners medische consultatie krijgen in gratis gezondheidsklinieken. Volgens een artikel in China News is dit onderdeel van het armoedebestrijdingsprogramma van de regering. Daar meten de artsen de bloeddruk, het elektrocardiogram, de bloedsuikerspiegel, de lengte en het gewicht van arme dorpelingen die gratis naar de dokter gingen. Arme mensen worden gediagnosticeerd en behandeld, en medicijnen ter plaatse uitgedeeld. Naast geestelijke gezondheidszorg, poliovaccinaties en aidspreventiebehandelingen voorziet het programma in de bouw van nieuwe ziekenhuizen en medische klinieken voor de bevolking van de achtergebleven en straatarme provincie.

Zenz probeerde zijn wankele statistieken te vullen met dramatische getuigenissen van in de VS gevestigde Oeigoerse activisten, die zijn ingestoken door het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken. De verhalen van deze ballingen zijn fel bestreden door familieleden in Xinjiang, evenals door afgestudeerden van het beroepscentrum en lokale artsen, die officiële ziekenhuisdocumenten produceerden om de aantijgingen te weerleggen.

In zijn paper citeerde Zenz een artikel van september 2019 in de door de Amerikaanse regering gerunde outlet Radio Free Asia, met getuigenissen van een in de VS gevestigde balling, Tursunay Ziyawudun, die beweerde dat ze met geweld was gesteriliseerd en fysiek gemarteld in een Chinees interneringscentrum. In februari 2020 veranderde Ziyawudun haar verhaal echter volledig en vertelde ze Buzzfeed: “Ik ben niet geslagen of misbruikt. Het moeilijkste was mentaal. Het is iets dat ik niet kan verklaren – je lijdt mentaal. Ergens worden vastgehouden en gedwongen daar te blijven zonder reden.”

Getuigenis veranderd
Ziyawudun veranderde haar verhaal opnieuw nadat ze naar de VS was verhuisd en omarmd door het door de Amerikaanse overheid gefinancierde Uyghur Human Rights Project. In februari vertelde ze de BBC en CNN dat ze door bewakers in een interneringskamp was verkracht. Het BBC-rapport vertrouwde op niemand minder dan Zenz als zijn deskundige stem over China’s vermeende beleid van ‘systematische verkrachting’.

Zenz’ propagandistische framing herhaalde hij in een aan de NAVO gelieerde publicatie, waarin wordt beweerd dat er een Chinees beleid bestaat om leden van de Oeigoerse minderheid tot slavenarbeid te dwingen. Zoals op The Grayzone eerder gemeld gaat het om een een overheidsprogramma dat Oeigoerse vrouwen gratis kinderopvang biedt, zodat ze tenminste aan het werk kunnen en zelf geld verdienen, wat onder islamitische volkeren als zeer onwenselijk wordt gezien.

Zenz werkt momenteel als fellow bij de Victims of Communism Memorial Foundation, een rechts lobbyfront in Washington DC, opgericht door de Oekraïense nationalist Lev Dobriansky om alle pogingen tot diplomatie met de Sovjet-Unie te onderdrukken. Zenz is ook in dienst van de Jamestown Foundation, een neoconservatieve denktank in Washington DC die is opgericht als resultaat van inspanningen van William J. Casey, de CIA-directeur van Ronald Reagan, om een extra-gouvernementeel kanaal op te zetten om Sovjetdissidenten te betalen. In het verleden heeft de leiding van Jamestown het voortouw genomen bij het lobbyen om het separatisme in Tsjetsjenië te ondersteunen.

Belasteren
“De Verenigde Staten zijn erop uit om China te belasteren”, vertelde de voormalige Amerikaanse plaatsvervangend hoofd van de missie in Peking en adjunct-secretaris van Defensie Chas Freeman aan The Grayzone, en de beschuldiging van Oeigoerse genocide “is de perfecte kwestie om dit te doen.”  Freeman meende dat de Chinezen “veel wrede en contraproductieve dingen lijken te doen in Xinjiang.” Hij waarschuwde echter om de beschuldiging van genocide niet zomaar te accepteren: “In de huidige sfeer moeten we vooral sceptisch zijn over alle beweringen van mensen die deel zijn gaan uitmaken van de huidige anti-China-campagne in het Westen.”

---

Dit artikel is het eerste van een drieluik over de situatie van de Oeigoeren, de internationale politiek daaromtrent en de rol van de media bij de verspreiding van het Oeigoeren-verhaal. De andere delen vindt u na publicatie de komende dagen onder deze link.