Het is tegenwoordig ‘bon ton’ om te stellen dat Hongarije een dictatuur is en dat er daar geen de rechtstaat meer is. Klopt dat wel?

EUP-lid Sophie in ’t Veldt, D66, gaat voorop in die strijd, niet gehinderd door enige kennis van zaken. Het is een goedkope manier om een land in de hoek te zetten en men denkt er sowieso politiek correct mee te kunnen scoren. Ik maak daar ernstig bezwaar tegen.

In haar NRC artikel.van 2 oktober “Orbán heeft Hongarije bij de strot” stelt Caroline de Gruyter dat:

Orbán zich verzet tegen de link tussen rechtsstaat en Europese subsidies…. het Herstelfonds komt er alleen met handtekeningen van alle regeringsleiders. Orbán heeft EU dus bij de strot en het lijkt er op dat ze deze slag gaan winnen. Dat die slag in het Europese Parlement plaatsvindt is toepasselijk, want het zijn nooit de lidstaten geweest die de Europese gemeenschap verder hebben geholpen”.

Met andere woorden, de lidstaten kan de rechtsstatelijkheid niet boeien. Caroline de Gruyter: “dat een land in de fout gaat is moeilijk te bewijzen… veel regels zijn dubbelzinnig”. Als dit inderdaad zo is, in hoeverre moeten we serieus nemen dat Hongarije, in casu premier Viktor Orbán, een loopje neemt met de rechtsstaat? Is dit een hoop te doen over niets of weinig? Hongarije is in 2004 toegetreden tot de EU. Als pas recentelijk zaken als mensenrechten en rechtsstaat op de agenda staan van de EU zoals De Gruyter stelt, hoe kan EU dan nu eisen dat Orbán aan de EU tegemoet moet komen op dit gebied? Eerst van harte welkom heten, maar nu met de vuist op tafel slaan. Dit had naar mijn mening bij toetreding aan de orde moeten komen. Maar nu wil de EU nu Hongarije subsidie onthouden. Is dat niet onrechtvaardig en mosterd na de maaltijd? Kijkt EU wel voldoende naar de rechtsstatelijke traditie en historie van dit land?

Ik heb een vraaggesprek met prof. László Marácz, European Studies, Universiteit van Amsterdam, en Hongarije-kenner bij uitstek. Marácz (1960) werd geboren in Nederland in een gezin van Hongaarse vluchtelingen. Zijn ouders verlieten in 1956 Hongarije tijdens de Hongaarse Opstand. Hij studeerde Oost-Europese Studies aan de Rijksuniversiteit van Groningen waar hij ook promoveerde. Marácz is sinds 1992 verbonden als senior lecturer aan de Universiteit van Amsterdam. Hij heeft ruim 350 academische publicaties op zijn naam staan waarvan vele over de Hongaarse geschiedenis. Hij ontving in 2015 een eredoctoraat aan de Eurasian National University in Kazakhstan.

Marácz: “het idee van een EU-waardengemeenschap is een recente uitvinding. Het is nogal onduidelijk wat ermee bedoeld wordt en er wordt mee gemanipuleerd. Hongarije is getoetst aan de Kopenhagen criteria in 2004. Op de Euro top van 1993 in Kopenhagen spraken de EU lidstaten af dat nieuwe leden aan een aantal criteria voor toetreding moesten voldoen.

1. democratisch criterium, vrije en eerlijke verkiezingen, respect voor mensenrechten en minderheden,
2. acceptatie acquis communautaire, dat betreft de gemeenschappelijke onderbouw van rechten en plichten die alle lidstaten uit hoofde van de Europese Unie bindt. Dit is dus alle regel en wetgeving van de EU,
3. werkzame vrije markteconomie. Dit pakket wordt elk jaar gecontroleerd, op de Euro top; in 2003 opnieuw in Kopenhagen en werden acht landen inclusief Hongarije goedgekeurd voor toetreding in 2004.

Verder heeft de Venetië Commissie regelmatig het Hongaarse rechtssysteem bestudeerd inclusief het acquis communautaire. Er is weinig tot niets afwijkends gevonden. Daaraan voldoet/voldeed

Hongarije. Er is wat de rechtsstaat betreft niet zoveel aan de hand maar er wordt wel heel veel lawaai over gemaakt. Vooral door degenen die de politieke macht in Hongarije willen overnemen.”

Orbán heeft met 44% van de stemmen een tweederde meerderheid in het parlement. En natuurlijk zeg ik als populist: zijn als die andere staten dan zo rechtstatelijk solide? Zijn wij dat dan, bijvoorbeeld affaire Grapperhaus (Wilders: “corrupt!”)? Hoe zit het eigenlijk met de rechtstaat van corrupt België, Italië, Griekenland, Spanje en Portugal? Wordt hier niet met twee maten gemeten? Zijn er echte ‘Europese waarden’? En zo ja, hoe luiden die dan? Ik ken ze niet.

Nederland en Hongarije onderhouden al vele jaren uitstekende relaties op het gebied van cultuur, economie en politiek. Hongaren bewaren goede herinneringen aan honderd jaar diplomatieke betrekkingen. Maar is er reden tot zorg. De Nederlandse kritiek op Hongarije is veelal ongefundeerd en hypocriet, meent László Marácz. Frits Bosch, econoom en socioloog, praat met hem over de Nederlands-Hongaarse betrekkingen, de historie, de cultuur en de economie die de landen samenbindt.

Kunt u een schets geven van de Hongaarse Opstand?

László Marácz: De Hongaarse Opstand was een massale volksopstand die duurde van 23 oktober tot 10 november 1956. De opstand ontstond spontaan en was gericht tegen het Stalinistische bewind in de Volksrepubliek Hongarije. De opstand begon als een vreedzame betoging van enkele duizenden studenten van de Technische Universiteit van Boedapest, die hun solidariteit betoonden met het Poolse Poznan, waar een opstand was neergeslagen. De leuzen waren “Russen naar huis” en “Imre Nagy aan de macht”.

Inwoners van Boedapest sloten zich aan bij de studenten, die richting het parlement gingen. Vlaggen met het staatswapen werden neergehaald en het communistisch embleem van de volksrepubliek werd eruit geknipt. De rode sterren op gebouwen werden neergehaald, evenals het standbeeld van Stalin. Partijleider Erno Gero noemde de betogers volksvijanden die er op uit waren om de macht van de arbeidersklasse te ondergraven en “de banden tussen onze partij en de roemrijke Sovjet-Unie te verbreken”.

Het Hongaarse leger stond aan de kant van de opstandelingen en deelde wapens uit. Betogers koelden hun woede op kazernes van de geheime politie. Sovjettroepen moesten zich buiten Boedapest terugtrekken. Erno Gero riep de Sovjet-Unie te hulp. Op 24 oktober vielen betogers het parlement binnen en dwongen de regering af te treden. Gero en premier András Hegedűs, vluchtten naar de Sovjet-Unie en Imre Nagy (1896-1958) werd premier.

De nieuwe regering trad uit het Warschaupact. Gevangenissen lieten politieke gevangenen, onder wie kardinaal Jozsef Mindszenty vrij. De opstand leek te slagen. Maar Sovjettanks maakten aan die droom een einde. Vanaf 4 november 1956 maakten ze met bruut geweld een einde aan de opstand tegen het communistische regime die amper twee weken had geduurd. In 1956 ontvluchtten ongeveer 200.000 Hongaren hun land.

Het neerslaan van de ‘Hongaarse Opstand’ maakte heftige reacties los in Nederland. Een aantal Hongaren die in 1956 op de vlucht sloegen voor de Sovjettroepen die hun land binnenvielen, werden in Nederland met open armen ontvangen, althans door de bevolking. Kabinet-Drees III was niet enthousiast over de komst van de Hongaren vanwege de vrees van een te groot beslag op de economie en de verzorgingsstaat in opbouw.

Maar de ministers Ko Suurhoff en Herman Witte vatten de komst van de Hongaren op als een oplossing voor het tekort aan arbeiders in de bouw en in de mijnen waardoor het aantal naar 3.000 opliep. Het is een luttel aantal vergeleken met de honderdduizenden immigranten die we nadien binnenlieten. De meeste Hongaren integreerden uitstekend, enkelen keerden terug naar Hongarije. Dat is alweer 64 jaar geleden. Hongaren kwamen naar Nederland, maar inmiddels doet zich een omgekeerde beweging voor. Er zijn soort enclaves van Nederlanders die om uiteenlopende redenen uit ons land zijn vertrokken naar Hongarije.

Kunt een profielschets geven van Hongarije?

László Marácz: In Hongarije is royaal meer dan de helft van de bevolking dol op zijn premier Viktor Orbán (1963), want “hij heeft ons een beter leven gegeven”. Hij is hun held. En begrijpelijk, want het land doet het uitstekend. De jaarlijkse economische groei is opmerkelijk. Waar de EU fors in recessie gaat, beloopt de Hongaarse groei: 4,9% in 2019, 3,7% in 2020 en 3,5% 2021 prognose. De stijging van de inkomens is navenant.

De achterstand op het westen wordt ingelopen. Maar er moet nog een inhaalslag gepleegd worden, want geschat wordt dat circa 15% van de bevolking in armoede leeft. De economie is opgebouwd uit 65% diensten, 31% industrie en 4% land- en tuinbouw. Hongarije is sinds 2004 EU lid. De munteenheid is de forint, 100 forint = € 0,32. De bevolking is voor 55% Rooms-katholiek, 20% protestant en 25% atheïst, joods, Amerikaanse christelijke genootschappen.

De Nederlandse export naar Hongarije groeit hard. In 2013 voerden we nog voor zo’n € 2,5 miljard uit, in 2018 lag dit cijfer boven de € 4 miljard, een stijging van 57%. Ook de import uit Hongarije steeg in diezelfde periode hard, 28% naar ruim € 2,5 miljard. Hongarije telt 10 miljoen inwoners, waarvan 1,7 miljoen in de hoofdstad Boedapest.

Wat is de rechtsstatelijke traditie?

László Marácz: Hongarije is een land in het hart van Europa dat ruim 1000 jaar bestaat met een unieke taal en cultuur. Hoewel de Hongaarse bakermat in Centraal-Azië ligt, werd de eerste christelijke koning Sint Stefanus in 1000 AD gekroond met de Heilige Hongaarse Kroon en erkend door het Vaticaan. De St. Stefanuskroon staat tegenwoordig precies onder de 96-meter hoge koepel van het Hongaarse parlement aan de Donau en de afbeelding daarvan werd na de val van het communisme in 1989 de afbeelding van het huidige staatswapen. De Hongaarse Heilige Kroon is een object met een christelijk beeldenprogramma en de Hongaarse taal vormt een eigen logisch systeem.

Het land heeft een lange rechtsstatelijke traditie die begon met de Gouden Bul in 1222. Deze gaf de Hongaarse adel het recht om in opstand te komen tegen een tirannieke vorst. Dit was de eerste akte op het Europese continent na de Engelse Magna Charta (1215) met een dergelijke clausule. De Gouden Bul is de legitimatie van de vele opstanden in de Hongaarse geschiedenis. De Hongaren komen iedere tweede generatie in opstand tegen buitenlandse overheersing.

Met de val van het communisme in 1989 heeft Hongarije zijn soevereiniteit weer herwonnen. Men kan niet ontkennen dat de rechtsstaat in West-Europese landen onder druk staat. Veelvuldig vinden er demonstraties plaats in ons land en die hebben bijna allemaal te maken met de rechtsstaat. Blijkbaar is het mechanisme van de rechtsstaat niet zo verfijnd dat er een eenduidig antwoord is in noodsituaties. Er komt een beeld naar voren dat de rechtsstaat in ons land uiterst fragiel is. Ik verwijs naar grondwet geleerden Jan Brouwer en Wim Voermans. De balans ontstaat pas als ook Hongaarse aandachtspunten in de discours gewogen worden. Dat is nu niet of nauwelijks het geval.

Hoe is de relatie tussen Nederland en Hongarije?

László Marácz: Hongarije heeft een speciale band met Nederland door de opvang van Hongaarse kinderen in Nederland na de Eerste Wereldoorlog. Dankzij een initiatief vanuit de kerk en met steun van koningin Wilhelmina konden de kinderen in Nederland aansterken. Wilhelmina wordt daarom tot heden ‘moeder van de Hongaren’ wordt genoemd. Koningin Juliana en Prins Bernard speelden een belangrijke rol de opvang van Hongaarse vluchtelingen in 1956. Admiraal Michiel de Ruyter (1607-1676) redde in 1676 Hongaarse predikanten van de slavernij. Het zijn deze historische gebeurtenissen die een hoeksteen vormen van de vriendschap tussen Nederland en Hongarije. Hongarije en Nederland openden in 1921 diplomatieke betrekkingen. In dat jaar werden wederzijds ambassades geopend. Na de val van het communistische regime in 1989, ontstonden uitstekende politieke, culturele en economische contacten.

Is er voldoende begrip voor de positie van het land?

László Marácz: Dat zou beter kunnen meen ik. Nederlandse kritiek op Hongarije is veelal ongefundeerd en hypocriet. Er is amper enige objectieve kennis over Hongarije. Ik was een van de experts die deelnam aan de hoorzitting over de rechtsstatelijkheid in Polen en Hongarije, georganiseerd door de Vaste Kamercommissie voor Europese Zaken op 14 februari 2019. Het was duidelijk dat onze parlementsleden niet veel weten van de geschiedenis van Midden- en Oost-Europa.

Kennis van die geschiedenis – vaak wordt nog steeds aan ‘het Oostblok’ gerefereerd als men het over die regio heeft – is van wezenlijk belang om te kunnen begrijpen hoe deze regio van Europa zich ontwikkelt. Ik heb de Kamerleden erop gewezen dat Hongarije als soeverein land de geopolitiek van koning St. Stefanus volgt die als koning van het rijk van het midden moest balanceren tussen het westerse Heilige Roomse Rijk en het oosterse Byzantium.

St. Stefanus koos voor aansluiting bij het Heilige Roomse Rijk en werd Rooms-katholiek en niet Grieks-orthodox. Het land onderhield echter wel goede contacten met de Byzantijnse wereld. Hongarije heeft na het communisme in navolging van dit gidsprincipe gekozen om lid te worden van het Westen, maar zal de lijnen met het Oosten open houden. Het is spijtig dat ook gemeenschappelijke Hongaars-Nederlandse zaken niet door onze politici worden opgemerkt.

Ik denk niet dat iemand van de huidige parlementsleden kan vertellen wat de rol van Maria van Hongarije of admiraal De Ruyter in de gemeenschappelijke episodes van de Hongaars-Nederlandse geschiedenis is. Je mist zo de context van de Europese geschiedenis en het beleid wordt zo enkel gebaseerd op Europese normen en waarden, vaak niet eens op het Europees recht.

Is het EU oordeel over Hongarije gerechtvaardigd?

László Marácz: De EU bezit amper objectieve kennis over Hongarije. De EU is bezig met de opbouw van een imperium. De EU wil bevoegdheden naar zich toe trekken ten koste van lidstaten. Er zijn lidstaten die dit proces aandrijven zoals Duitsland en Frankrijk in de Duits-Franse as. Er zijn lidstaten, zoals Hongarije, die tegendruk geven omdat ze beseffen dat ze alleen zo invloed kunnen houden op de ontwikkelingen en naast de Europese identiteit ook hun eigen identiteit kunnen beleven.

Er is daarvoor in Brussel weinig begrip omdat hun houding haaks staat op het imperium. Er is alleen begrip in zoverre het door de realiteit wordt afgedwongen: Hongarije is sinds 2010 een oase van stabiliteit en staat garant voor gunstige macro-economische indicatoren. Daar zal men in Brussel ook rekening mee houden.

Krijgt Hongarije relatief veel uit de EU pot ?

László Marácz: In tegenstelling tot wat men vaak denkt was Hongarije al onder het communisme onderdeel van de westerse financiële wereld. De overstap werd al in 1981 gemaakt onder druk van de Wereldbank. Pas later aan het eind van dat decennium stortte het Sovjet-systeem in. Tot aan 2010 kon het roofkapitalisme in Hongarije dertig jaar ongestoord zijn gang gaan en dat deed het volop.

Volgens het Britse Tax Justice Network is er in de periode tussen de eind jaren zeventig en 2012 een bedrag van 180 miljard euro in de vorm van kapitaalvlucht uit Hongarije verdwenen en geparkeerd op populaire offshore locaties, zoals Cyprus. Deze kapitaalvlucht loopt samen met de ‘legale’ winsten die door de grote globale en Europese multinationals in Hongarije zijn gemaakt voor Hongaarse begrippen op tot een astronomisch hoog bedrag.

Premier Orbán gaf recentelijk in zijn wekelijkse radiopraatje aan dat het bedrag dat Hongarije uit de EU-meerjarenbegroting 2021-2027 zal ontvangen – naar schatting in totaal mogelijk 51,5 miljard euro  – te zien als een bescheiden bedrag dat naar Hongarije terugvloeit uit die westerse inkomsten die in Hongarije legaal en illegaal werden/worden behaald. Maar de Schengenzone en EU-subsidies dienen ook een westers belang. In ogenschouw genomen dat in de West-Europese landen er honderdduizenden door Hongarije hoogopgeleide werknemers, van ambachtslieden zoals slagers tot medische dienstverleners zoals artsen werkzaam zijn.

Verder dient veel van het Europese geld om bedrijfsparken en infrastructuur te vernieuwen die overwegend westerse ondernemingen faciliteren. Daarbij komen nog de belastingvoordelen voor westerse bedrijven, en de lagere lonen voor Hongaarse werknemers die overigens vaak harder werken en minder sociale rechten genieten dan hun West-Europese tegenhangers. Het is begrijpelijk dat alle grote Duitse autobedrijven miljardeninvesteringen plegen in Hongarije. Hongarije is een paradijs voor westerse ondernemingen.

Hoe afhankelijk is het land van de EU?

László Marácz: Hongarije heeft veel ervaring met grotere rijken, zoals het Habsburgse Rijk, en de Sovjet-Unie waar ze onderdeel van was. De EU is in dit opzicht een déjà-vu. Het overgrote deel van de Hongaren weet uit ervaring dat een te horige opstelling in dit soort imperia geen respect afdwingt. Pas als je in opstand komt, worden er concessies gedaan. Zo was het in 1848-1849 onder de Habsburgers, zo was het in 1956 onder de Sovjets, en zo ging het in 2010 toen de regering-Orbán aan de macht kwam en rebelleerde tegen de regels van de EU-technocratie in Brussel.

Premier Orbán is niet aan de macht gekomen door het manipuleren van het electoraat zoals westerse links-liberalen ons willen doen geloven. Premier Viktor Orbán is een uitdrukking van die typische Hongaarse geestestoestand, die ingegeven is door Cartesianisme[1], in plaats van het najagen van utopieën.  Hongaren hebben na de twintigste eeuw genoeg van allerlei ‘Nieuwe Mens projecten’. Hongarije ging in 2008 onder links-liberaal bewind failliet, vier jaar nadat het land was toegetreden tot de EU.

Het land moest bij het IMF aankloppen voor steun en onderging een zwaar herstelbeleid. De getraumatiseerde Hongaren begrepen dat het zo niet verder kon en dat het ongebreidelde neoliberalisme op zijn einde was. Het electoraat verwacht van Orbán dat hij de EU tegenspel biedt in eigen huis. Dat doet hij met zijn centrumrechtse FIDESZ-coalitie, Het draagt een mix uit van westerse en Hongaarse ideeën en beschouwt ook het Oosten. Hij bracht Hongarije weer op koers en de laatste jaren gaat Hongarije prima.

Is de EU een imperium aan het optuigen?

László Marácz: Dat is evident. Leids hoogleraar Jan Zielonka heeft daar in 2008 al een lijvig boek over geschreven. Met de bankenunie en de schuldenunie die nu is ingesteld gaat het proces in een hoog tempo verder. De liberale fractie wil verder gaan naar de superstaat. Zie bijvoorbeeld ook het optreden van D66 in EU-verband.

De Hongaren putten uit eerdere ervaringen met supranationale rijken om hun positie zo sterk mogelijk te maken. Dat is toch niet zo vreemd. Hongarije is later bij de EU gekomen dan bv Nederland. Het land zal in veel kwesties een positie moeten bepalen. De recente kwestie over de eurobonds en schuldenunie was er zo een. Een terugblik naar het verleden kan voor inspiratie zorgen.

Wat is de achtergrond van Viktor Orbán?

László Marácz: Viktor Orbán studeerde rechten in Boedapest (1981-1987) en werkte voor het ministerie van Landbouw. Hij is lid van de Hongaarse Gereformeerde Kerk. Zijn vrouw, de juriste Aniko Lévai en hun kinderen zijn katholiek. In 1989 kon hij met een beurs van de Soros Foudation een jaar in Oxford studeren. In 1988 was hij medeoprichter van Fidesz, de Bond van Jonge Democraten.

Orbán kreeg bekendheid door in juni 1989 bij de herbegrafenis van Imre Nagy op te roepen tot vrije verkiezingen en terugtrekking van de Sovjet-troepen. In 1990 kreeg hij namens Fidesz een parlementszetel. Van 1998 tot 2002 was hij premier en sinds 2010 is hij dat opnieuw. Vanwege de vluchtelingencrisis liet Orbán een 4 meter hoge en 175 kilometer lang hek langs de Servisch-Hongaarse grens bouwen. Vanaf september 2015 werd de toestroom van migranten naar Hongarije stopgezet.

Dit hek lokte verontwaardiging uit bij mensenrechtenorganisaties en de regeringen van EU-lidstaten. Krachtens het Schengenverdrag behoort Hongarije deze grens te controleren en te bewaken. Deze grens geldt tevens als buitengrens van het Schengengebied. Orbán wil het land beschermen en Europa behoeden voor islamitische vluchtelingen uit het Midden-Oosten.

Is het terecht dat Orbán soms dictator wordt genoemd?

László Marácz: Zeg je Viktor Orbán (1963), dan zeggen ze hier en bij de Europese Commissie ‘nationalist’, of ‘populist’. Voormalig voorzitter van de Europese Commissie Jean Claude Juncker noemde hem ‘dictator’. Het is zeer onterecht. ‘Orbán als dictator’ is een zorgvuldig opgebouwd links-liberaal mediaproject dat in de werkelijkheid niet bestaat.

Dat beeld van Orbán dient twee doelen. Enerzijds kan men Hongarije steeds weer onder druk zetten als het zich verzet tegen het machtscentrum in Brussel. Anderzijds is het een westerse afleidingsmanoeuvre om tegen de bevolking van de West-Europese landen te kunnen zeggen: “Hier is alles in orde met de rechtsstaat, zie de kwade dictatuur van Orbán in Hongarije, knijp je handen dicht met Rutte, Macron, en Merkel.”

Niets is minder waar. De Corona-crisis heeft helder gemaakt dat er onder leden van de EU rechtsstatelijk falen plaatsvindt. Orbán bedreigt niet de rechtsstaat. Dat wil niet zeggen dat Orbán niet veel macht heeft. Hij heeft drie keer op rij de nationale verkiezingen gewonnen met een tweederde meerderheid. De coalitie van Orbán is een politieke beweging en streeft naar politieke macht om het conservatieve programma te verwezenlijken. Maar er zijn in Hongarije voldoende maatschappelijke tegenwichten. De Hongaarse politiek is gepolariseerd in twee kampen: de conservatieven van de Orbán-coalitie en de links-liberalen die ook oud-communisten en/of hun kinderen herbergen.

Koopt FIDESZ media op om tegenstanders monddood te maken?

László Marácz: Nee. Hoewel deze de links-liberalen nog steeds een mediaoverwicht hebben, horen we alleen maar over het vermeende mediaoverwicht van Orbán. Er is voldoende vrijheid van meningsuiting. De links-liberale coalitie bracht Hongarije in 2006 op de rand van een financiële afgrond. Het is onwaarschijnlijk dat deze groep politici met een neoliberaal profiel in Hongarije een meerderheid zullen krijgen. Zij roepen over de ‘dictatuur van Orbán’, maar dat is paradoxaal. Als Hongarije een dictatuur is hoe kan de links-liberale oppositie bij de gemeenteraadsverkiezingen in oktober 2019 de burgemeesterspositie van de hoofdstad Boedapest winnen?

Ik verneem daar in de Nederlandse media geen analyse over….. De Hongaarse media zijn volledig vrij. Alles kan gezegd en geschreven worden. Wel is het zo dat media duidelijk gelieerd zijn aan de politieke kampen die er bestaan. Het principe van ‘het horen van de andere partij’ wordt nauwelijks gerespecteerd. Maar geldt dat niet ook in West-Europa? De casus-Hongarije lijkt me een goed voorbeeld dat wederhoor in West-Europa lang niet altijd wordt toegepast. De berichtgeving over Hongarije ook hier in dit land is eenzijdig en vooringenomen.

Waarom heeft Hongarije een muur gebouwd contra immigranten?

László Marácz: Hongarije is in 2015 ‘overvallen’ door de uitnodiging van de Duitse bondskanselier Merkel aan migranten, aanvankelijk Syrische vluchtelingen maar later ook anderen, om naar de EU en Duitsland te komen. De Hongaren hebben dit nooit begrepen en wilden en willen geen verantwoordelijkheid dragen voor de oplossing van het demografische probleem van Duitsland en de toenmalige krapte op de Duitse arbeidsmarkt. Hongarije volgt een politiek van non-interventie.

Hongarije spreekt zich niet uit over de binnenlandse politieke verhoudingen van andere EU-lidstaten en liet het oordeel over Merkel aan de Duitsers zelf over. Merkel ging echter volgens de Hongaren te ver toen zij van Hongarije een soort ‘hub’ wilde maken met de continue opvang van 500.000 migranten waaruit Duitsland een keuze kon maken voor de eigen arbeidsmarkt. Degenen die niet bruikbaar waren, zouden terugkeren naar Oost-Europa. Hongarije staat open voor vluchtelingen die zich kunnen documenteren. Het land heeft een paar duizend Syrische vluchtelingen, waaronder vervolgde christenen opgenomen.

Hongarije wil echter geen stroom van illegale migranten die door Europa zwerven met alle nadelige gevolgen voor de eigen bevolking van dien. De Hongaarse regering kon niet anders dan constateren dat Merkel’s beleid een gevaar voor de nationale veiligheid van het land vormde. Het werd een halt toegeroepen door een hek. Dit beleid in Hongarije is afgedwongen en heeft helaas kwaad bloed gezet tegen de regering-Orbán in Brussel. Het is duidelijk dat er in Europa twee verschillende interpretaties zijn van ethniciteit/identiteit die moeilijk met elkaar te verenigen zijn.

In Centraal- en Oost-Europa is de natie gedefinieerd als een etnisch-linguistische groep. Wil je in Hongarije opgevangen worden dan dien je in ieder geval de taal te leren spreken. In West-Europa is dat minder belangrijk. Ook in ons land is het spreken van de standaardtaal geen absolute vereiste voor burgerschap, hoewel het wel wordt steeds gezegd. Veel immigranten spreken nauwelijks Nederlands. Voor de tweede/derde generaties is het eufemisme “taalachterstand” uitgevonden, maar het is gewoon slecht Nederlands.

Is Hongarije goed in IT?

László Marácz: Hongarije is vooruitstrevend in ICT en Artificial Intelligence. Dat heeft ook te maken met de taal die transparant is en dwingt om logisch te denken. De Hongaarse geleerden in het atoomproject project (Teller, Wignet, etchttps://en.wikipedia.org/wiki/The_Martians_(scientists)) spraken onderling Hongaars omdat ze preciezer konden spreken over de atoomdeeltjes. Dit tot ergenis van de Amerikanen omdat ze niet wisten waarover de Hongaren spraken. Hongaarse Artificial Intelligence wetenschapper met drones die in zwermen vliegen, wisdom Of crowds.

Waardoor heeft Hongarije weinig Corona-slachtoffers?

László Marácz: De Hongaarse regering heeft de eerste signalen van de coronacrisis snel opgepikt en serieus genomen. De Hongaren hadden daardoor een voorsprong op West-Europese landen die hun bevolking in het begin voorrekenden dat het allemaal mee zou vallen. Hongarije heeft de gezondheidszorg tijdens de Coronacrisis op militaire wijze aangestuurd en is overgegaan op de productie van medicijnen en beschermingsmiddelen die het land niet uitmochten. Het land kreeg daarbij ook steun van China.

Premier Orbán heeft zich wel laten adviseren door de Hongaarse tegenhanger van het OMT, maar hij heeft alle verantwoordelijkheid voor het beleid uitdrukkelijk zelf op zich genomen. Deze strategie pakte voor Hongarije en Orbán succesvol uit en zo kon de Corona-noodwetgeving in juni al opgeheven worden. Ik heb de afgelopen dagen subjectieve artikelen over Hongarije voorbij zien komen, zoals ‘Corona-noodwet wordt gebruikt om onafhankelijke journalisten te muilkorven’ en ‘er zijn in Hongarije geen onafhankelijke journalisten’. ‘Onafhankelijk’ betekent hier links liberaal en gefinancierd worden door het Sorosnetwerk. En: ‘de waarden van de Hongaarse natie kunnen niet bekritiseerd worden’. Onzin, dat gebeurt dagelijks door links liberale politici en journalisten zonder strafvervolging. Op talloze internetsite die door het Soros-netwerk in de lucht worden gehouden, op de oppositionele televisiezenders ATV en RTL.

In het Hongaarse parlement wordt grove taal gebruikt tegen de regering Orban en de Hongaarse identiteit. Dergelijke onsmakelijke parlementaire toespraken komen regelmatig op het nieuws van de Hongaarse staatstelevisie die door Orbán wordt gedomineerd. Deze kritiek is ongefundeerd, hypocriet en heeft niets met de Hongaarse realiteit te maken.

Wat is Hongarije’s positie versus Rusland?

László Marácz: Hongarije volgt ook hier het gidsprincipe van St. Stefanus, als onderdeel van het Westen maar houdt de lijnen open met het Oosten. Het is absurd om te stellen dat de Hongaren vergeten zouden zijn dat het de Russische legers waren die in 1849 de Hongaarse variant van de lente der volkeren en in 1956 de anti-communistische opstand neersloegen.

De voorstelling van Orbán als vriend van de Russische president Poetin behoort tot eerdergenoemde mediacampagne. Hongarije zal echter geen nieuwe confrontatie aangaan met Rusland en zich daarvoor ook niet lenen. De dynamische minister van Buitenlandse Zaken Péter Szijjártó is een graag geziene diplomaat in Moskou die voordelige gasprijzen voor Hongarije bedingt in de onderhandelingen met de Russen.

Dit om de koopkracht van de gewone Hongaar te versterken en via een gunstig klimaat voor energieprijzen westerse investeerders aan te trekken die in Hongarije goedkoper kunnen produceren. De gasleveranties maken het land niet afhankelijk van Poetin. Szijjártó is zich zeer bewust van de ooit zo afhankelijke relatie ten opzichte van de Sovjet Unie en waakt ervoor niet weer die kant op te gaan.

Hoe ziet u de verhouding Orbán -Wilders?

László Marácz: Orbán en Wilders kennen elkaar al heel lang. Beide politici zijn in de Europese liberale familie begonnen en hadden contacten met de ex VVD leider Frits Bolkestein. Zoals bekend was

Wilders medewerker van Bolkestein en Bolkestein zag in Orbán de man van de toekomst in Midden- en Oost-Europa. Orbán maakte de overstap naar de christendemocraten van de EPV. Wilders is inhoudelijk een liberaal gebleven met anti-immigratie standpunten. Met die positie dwingt Wilders respect af in Hongarije en ook bij Orbán. Dat hij met een Hongaarse is getrouwd is een bijkomstigheid die hem entree verschaft in Boedapest, waar Wilders geregeld zijn schoonfamilie bezoekt.

Is Hongarije een voorbeeld voor populisten?

László Marácz: Ik weet niet wat er precies met de term ‘populisten’ wordt bedoeld. Voor eurofielen is het een scheldwoord, maar voor eurosceptici is het een geuzennaam. Orbán is een Hongaarse politicus die continuïteit biedt in lijn met de Hongaarse geschiedenis. De Hongaarse realiteit put uit die lange keten van verzet tegen onderdrukking en tirannie. Hongaren kunnen daardoor indien nodig meteen overschakelen op een weerstandmodus.

Ik weet niet of andere Europese landen, die in het verleden door de geschiedenis gunstiger behandeld zijn, die traditie kunnen volgen. Hongarije heeft laten zien dat een failliete boedel met een verstandig beleid en nationale eendracht in een korte tijd omgebogen kan worden naar een betere toekomst. Dat zal na de Corona-crisis een te volgen recept kunnen zijn.

---

1. Cartesianisme, De Cartesiaanse methode is het filosofische en wetenschappelijke systeem van René Descartes en de daaropvolgende ontwikkeling door andere zeventiende-eeuwse denkers, waaronder Spinoza, waarbij de vrede wordt gebruikt voor de ontginning van de natuurwetenschappen.

---

Frits Bosch is macro-econoom en socioloog, auteur van “In Holland staat een huis, onbehagen bij de elite” en “Schaft ook Holland zich af?” “Wereld op een keerpunt” ““Feminisme op de werkvloer.

---

Meer over Hongarije en de vaak moeizame relatie met de EU in Brussel van de afgelopen jaren vindt u hier op Veren of Lood.