Van de Toeslagenaffaire vraagt nu plotseling iedereen zich af hoe dàt nu toch gebeuren kon, in ons nette Nederland. De premier moest er zelfs van huilen.

Tot je om je heen gaat kijken, en ziet dat wat gebeurde niet vreemd was, maar alleen heel ingrijpend voor bepaalde groepen. Maar het onderliggende patroon kun je bijna ‘normaal’ noemen.

Of het toeval is kan ik niet met zekerheid zeggen, maar de laatste dagen zijn er met betrekking tot het wegverkeer weer een groot aantal zaken bovengekomen die vrij goed laten zien hoe het eigenlijk werkt. Niets waarover de premier ooit de waterlanders vrijelijk zal laten stromen, niets waarover politici zich heel schuldig zullen voelen, maar onmiskenbaar hetzelfde proces en hetzelfde soort gevolgen voor diegenen die er bij betrokken zullen raken, en dat soms al waren.

Kentekenplicht voor tractoren
Om te beginnen was daar de eis van een meerderheid van de Kamer voor een kentekenplicht voor tractoren, waarmee D66 probeerde te scoren:

Van de regeringspartijen zijn in elk geval VVD en D66 voor. D66-Kamerlid Sienot zegt dat het om de veiligheid gaat. “Als je met een snelle e-bike of scooter de weg op wilt, heb je een kenteken nodig, maar met een enorme tractor niet. Dat is raar.”

Dat is niet raar, want tractoren zijn primair bedoeld voor ergens in het veld, terwijl kentekens bedoeld zijn voor voertuigen op de openbare weg. Tractoren gebruiken de openbare weg als het goed is alleen voor heel kleine stukjes van stalling naar de plek van gebruik. Er zijn wel meer enorme gemotoriseerde apparaten die niet op die manier zijn geregistreerd – het is dan vooral een bureaucratische exercitie. En dat is altijd een extra financiële belasting voor ondernemers – mogelijk dat D66 zo op het idee kwam.

De aanleiding is ook kenmerkend voor dit tijdsgewricht: Evenals het zelfingenomen gedreutel van de PvdA, die momenteel met Rob Jetten duelleert over wie het meest belerende toontje kan aanslaan:

De PvdA laat weten altijd al voor een kentekenplicht voor tractoren te zijn geweest en door de boerenprotesten te zijn gesterkt in die mening. Bij die protesten werden veel verkeersregels overtreden, maar konden er vanwege het ontbreken van kentekenplaten vaak geen boetes worden gegeven. Dat moet veranderen, vindt de PvdA.

Want waarom konden er geen boetes gegeven worden? Omdat de politie daarvoor ter plekke te laf was! Men is niet meer gewend om iemand – onder de leeftijd van 75 – aan te spreken op fouten die gecorrigeerd moeten worden. Men stuurt ze nu liever over de post, lekker anoniem. Het probleem zit dus zoals vaker ergens anders dan bij wat wordt voorgespiegeld en voorgesteld. Waar zeker veel problemen bij zullen komen is het vervolg:

Het is de bedoeling dat, als de Tweede en ook de Eerste Kamer hebben ingestemd, de kentekenplicht voor tractoren op 1 januari 2025 wordt ingevoerd. Tot die tijd gelden nog allerlei overgangsregelingen.

Roetdiesels
Dat herkennen we in het geval van de roetdiesels waarover vandaag weer iets te doen was. Duizenden eigenaren van diesels hebben een te hoge aanslag ontvangen omdat de RDW niet wist wat nu eigenlijk de specificaties van hun voertuig waren. En er dan dus maar het hoogste tarief op legde. Om huilende ministers en andere waterlanders te voorkomen wordt dat nu terug gedraaid. Noteer echter het toegepaste principe, dat opnieuw heel sterk doet denken aan de toeslagenaffaire. Gebrek aan kennis, onkunde en een overbelasting (pun intended) van de bureaucratie leiden tot de makkelijkste weg: de gedupeerde moet het maar oplossen.

Vervolgens gaat de staatsomroep er nog ietwat juichend overheen door die auto’s te betitelen als sjoemeldiesels. Goedkoop, stemming makend en nodig is het niet. Het gaat niet om die auto’s of hun eigenaren, maar om de fabrikant. En het is mede te wijten aan de ingewikkeldheid van de administratie waarmee dit alles voortdurend verder wordt opgetuigd:

Verder wil het kabinet dat ook de eigenaren van sjoemeldiesels verplicht worden hun auto terug te brengen voor een update. Dat is nu nog niet zo, maar in Duitsland en Finland bestaat deze verplichting al wel.

En let wel: ook al is de RDW (RijksDienst Wegverkeer) formeel onderdeel van het ministerie van Verkeer, het blijft een belastingheffend orgaan. Kennelijk werkt het daarom zo, en is dat mede te danken aan voortdurende eisen van politiek Den Haag.

Als ik dit zo bekijk is die toeslagenaffaire weinig bijzonders, alleen vervelend dat mensen er zo’n last van hadden. Maar ongebruikelijk blijkt het allemaal niet. Dat maakt het gejank van Rutte des te hypocrieter, want een volgende keer gebeurt het gewoon opnieuw.

---

Meer over de Toeslagenaffaire vindt u op Veren of Lood hier.