De westerse mens is veel meer doordrongen met het principe van progressie dan we zelf weten, of weten willen. Dat heeft gevolgen, ook. Maar, wat te doen na een absoluut hoogtepunt?

Mogelijk zult u nu zeggen: op mij is dat niet van toepassing, ik ben lid van de familie doorsnee. Een heel defensieve gedachte, want doorsnee bestaat niet. Toch is het niet erg ongezond zo op de zaak vooruit te lopen. Is er niet stiekem ergens het streven om boven uzelf uit te stijgen en…

Staatsloterij
Als is het maar door het winnen van de staatsloterij morgenavond. Hoe je het ook wendt of keert, u heeft dan meer geluk gehad dan die 17 miljoen mensen die maandag nadrukkelijk zeggen dat zij geen lot hadden gekocht omdat ze niet van loterijen houden. De moral high ground van de verliezers – dodelijk herkenbaar door de gedachte dat je eigenlijk vind dat iemand die zo’n onbenul is, moreel eigenlijk geen recht had moeten hebben op….

Verslagen door het lot, maar weinig mensen worden met een dergelijke nederlaag geconfronteerd. Niet voor niets geeft de Staatsloterij begeleiding cadeau aan winnaars. Niettegenstaande dat gaat het vaak mis, en wie heeft niet met een zekere voldoening gelezen hoe`een winnaar later armlastig werd? Het behoort tot de populairste clickbait van kranten.

Maar de staatsloterij is dan wel een herkenbaar voorbeeld, maar voor weinig mensen actueel. Er is erger. Stel u voor dat u als schrijver bij uw eerste of tweede poging een wereldwijde bestseller schrijft? U verdient er aardig aan, en uw toegang tot de fluwelen zetels der talkshows is voor de komende twintig jaar verzekerd. Maar met schrijven lukt het daarna niet meer. Nooit meer. De koek is op, de lezer kent het kunstje en andere originele ideeën weet u niet behoorlijk uit te werken. De rest van uw leven moet u horen hoe jammer het is dat u daarna…

U heeft van uzelf verloren – het ergste dat bestaanbaar is.

De voorbeelden zijn talloos, en als u er over nadenkt ziet u ze overal om u heen. Sommige mensen beseffen het zelf, en hoe krampachtig zij niet pogen ooit hun eerdere prestatie te evenaren? Nou, hoe! Een sportman is zich bewust dat het einde vroeg zal naderen, sommigen gaan verder in sporten waarvoor een hogere leeftijd geen grote handicap is (dit is een uiting van het Peter Principle!!), anderen trainen de volgende generatie en vinden bevrediging in de successen van hun pupillen. Hoewel ook het trainersvak stiekem een andere tak van sport blijkt, kunnen zij zich er mee verzoenen.

Lang geleden had Bettine Vriesekoop het hier over in een column voor het AD, en ik stuurde haar deze link.

Some are born to move the world

To live their fantasies

But most of us just dream about

The things we’d like to be

Sadder still to watch it die

Than never to have known it.[1]

Ik kreeg een vriendelijk antwoord, maar Vriesekoop had genoeg kwaliteiten om ook andere aspiraties na te jagen.

Het is ook een lesje in tevredenheid met een onbeduidend bestaan. Wees daarom gewaarschuwd voor een te groot succes op jonge leeftijd. Ook als u on top eindigt is dat niet – nooit – meer dan een momentopname. Was dat het waard om uw leven lang met weemoed aan terug te blijven te denken zonder veel kans u nog te beteren? Dan biedt het winnen van de staatsloterij meer kans op een goede afloop.

Alvast een gelukkig nieuwjaar!

---

1. Dodelijke ironie. De schrijver van deze tekst – drummer Neil Peart – heeft recent na dertig jaar aan de top moeten stoppen vanwege tendonitis.