De eerste dag van de Brusselse top zit erop, en de verhoudingen lijken eerder ernstig te verslechteren, dan dat men afkoerst op een oplossing van het probleem Eurozone.

Langzamerhand krijg je het vermoeden dat niets doen ook tot een oplossing zal leiden, maar ook in de laatste minuten voor de grote klap kunnen nog maatregelen genomen worden die de euro terugsleuren van net over het randje van de afgrond. Waarmee ik maar zeggen wil, dat u niet te vroeg moet juichen als de Eurozone lijkt te imploderen. Duitsland kan op het laatste moment altijd nog instemmen met het aanzetten van de geldpers (in moderne tijden te regelen met een paar drukken op knoppen, al zal het resultaat sterke overeenkomsten vertonen met het indrukken van de Grote Rode Knop, waarvan er een staat in Moskou en Washington elk. Dit lijkt waarop de PIIGS, aangemoedigd door hopman Hollande afkoersen. Zij lijken er vanuit te gaan dat Angela Merkel wel bakzeil zal halen.

Omgekeerd lijkt Merkel er vanuit te gaan, dat de PIIGS weinig keus hebben, aangezien zij (Merkel) de koorden van de beurs in handen heeft. Wat Hollande allemaal denkt en beweert heeft Merkel overduidelijk geen boodschap aan. Je krijgt de indruk dat zij het beschouwt als een pijnlijke maar noodzakelijke vuurdoop van de Franse president. Een initiatie in de wondere wereld van de hogere politiek.

Dit soort spelletjes is niet zonder risico’s. Op deze wijze zijn in het verleden oorlogen ontstaan. Dat staat nu niet voor de deur, maar de ressentimenten die volgen op een grote depressie, die naar men nu in de PIIGS-landen denkt, is veroorzaakt door Duitsland en bondgenoten, kan als gevolg hebben dat ook de handelszone van de EU wordt ontbonden, na de ondertussen zo goed als onvermijdelijke ineenstorting van de euro. Daar wordt niemand wijzer van, al zal dat de noordelijke landen meer pijn doen dan de zuidelijke, die immers veel meer importeren, dan naar het noorden exporteren.

Gisteravond werd om 20.00 uur eerst de persconferentie van de Duitse bondskanselier afgelast. Dat duidde al op slecht nieuws. Vervolgens kwamen verschillende regeringsleiders melden dat ze alles zouden blokkeren tot een van de anderen toegegeven had. Spanje en Italië wilden de verzekering dat men de ECB opdracht zou geven staatsschulden op te gaan kopen. Hollande steunde dit, door aan te kondigen dat hij een fiscaal pact zal blokkeren tot er iets aan de spread gedaan wordt. Hij zei het nog net niet, maar hij bedoelde, dat de spread: “Eerlijker moet” (kleiner dus.) En dus vindt Hollande dat bailout fondsen moeten worden gebruikt om zowel Spanje als Italië te helpen.

Overigens, dit is een heilloze weg. De 100 miljard die de dag na de Spaanse bankenbailout werden weggespoeld, zouden zelfs de meest incompetente regeringsleider ervan moeten hebben overtuigd dat het geen zin heeft, deze aanpak. Maar omdat het vroeger heeft geholpen, hoopt Monti dat het weer helpen zal, en hopen Hollande en Rajoy dat Monti gelijk heeft. Zo eenvoudig demonstreren deze regeringsleiders hun gebrekkige kennis van zaken.

Ondertussen heeft Slovenië aangekondigd dat haar banken in juli mogelijk een bailout nodig zullen hebben. Geheel vast ligt het nog niet, maar het is waarschijnlijk. Er is op zeker moment eerder sprake geweest van onrust rond de Sloveense financiën, en het land lijkt het niet lang meer vol te zullen houden.

En deze korte omschrijving van de Sloveense situatie karakteriseert de Eurozone ten voeten uit. Best mogelijk dat de Eurozone het spontaan nog even uit houdt, maar reken er niet op, want op een dag is het ineens over. En dan mag Zuid-Europa hopen dat Duitsland zich uit de euro terugtrekt, zodat de resterende leden zich uit de zorgen kunnen devalueren.

UPDATE:

Vannacht om 5.00 uur kwam naar buiten dat de regeringsleiders er uit zijn over het Masterplan. In oktober worden de uitgewerkte plannen gepresenteerd. Voor die tijd wordt via een versnelde procedure een bankenunie gecreëerd, en die onder andere zal inhouden, dat banken rechtstreeks vanuit het ESM kunnen worden gesteund. En dat alles met het doel om de euro een onomkeerbaar project te maken (dixit: Van Rompuy).

Dus de bankentoezichtcommissie gaat de EU-banken onder andere verbieden nog langer Europese staatsobligaties te kopen, want dat is teveel risico? Lekker waarschijnlijk!

Uitstappen wordt dus onmogelijk gemaakt. Resteert, nu Merkel en Rutte door de pomp lijken te zijn gegaan, de vraag in hoeverre Duitsland hiermee akkoord zal gaan zonder dat daar de vlam in de pan gaat slaan? En hoe men denkt tot en met oktober de financiële markten rustig te houden zonder dat er rampen gebeuren is ook een open vraag die nog niet beantwoord is. De geruststellende mededeling, dat bij overgang van EFSF naar ESM deze leningen geen preferente status krijgen, (dit schrikt beleggers erg af) lijkt me daarvoor ruimschoots onvoldoende.

Het lijkt echt te gaan worden: er op of er onder. DE EC weigert zich te laten weerhouden door futiliteiten als de dagelijkse werkelijkheid van wantrouwende financiële markten, om zich van haar voorgenomen koers af te laten leiden. Het precedent van de ondergang van het EMS in 1993 stemt desalniettemin weinig hoopvol. De creatie van een hoop nieuwe miljardairs lijkt de meest waarschijnlijk uitkomst van al dit prachtige idealisme.

Sic semper Tyrannis?

 

 

Eerder verschenen op Dagelijkse Standaard.