Iedere Brexit-deal die voor de EU door de beugel kan moet met achterdocht worden bezien. Waarmee Boris Johnson nu thuiskomt bewijst dat.

De druk op de Britse premier moet nòg groter zijn geweest dan we van buitenaf al noteerden. Deze deal draagt in zich dat het UK op termijn uiteen zou kunnen vallen, en dat is de reden waarom dit voorstel bij voorgaande situaties door de UK-onderhandelaars stelselmatig is afgewezen. En naar mijn gevoel terecht, want de situatie die nu ontstaat verzwakt de banden tussen Noord-Ierland en de rest van het UK op zodanige wijze dat het de weg opent naar een hereniging van Ierland als één natie, en vervolgens de afscheiding van Schotland van de romp die dan achterblijft.

De kleine coalitiepartner van de Conservatieven begrijpt dat als geen ander (boven), maar het is de vraag of zij het tegen zullen kunnen houden. Alles zal afhangen van wat de Schotse Nationale Partij aan strategische mogelijkheden voor toekomstige onafhankelijkheid ontwaart, en of zij bereid is daartoe het moeilijk verteerbare (vertrek uit  de EU) te accepteren. De Schotten van de SNP zijn echter nogal rechtlijnig – dat zou het UK ditmaal kunnen redden.

Want de vraag die Johnson ook aan Brussel heeft gesteld drukt de positie van zijn Conservatieve partij nog verder in de waagschaal. Na eerder veel Remainers de partij te hebben uitgegooid, zou hij ze nu niet meer kunnen missen.

Weinig Britse parlementariërs zullen geneigd zijn het risico te nemen dat hun voorstem zal leiden tot een afscheiding van Noord-Ierland en uiteindelijk Schotland. In het Britse parlement zal namelijk weinig fundamenteel verandert zijn, al is het mogelijk dat een aantal mensen die formeel een middenpositie in namen nu alsnog uit de kast zullen komen als Remainers. Ook dat zou een doorgang van deze deal voorkomen.

Er is een laatste puntje: men vertrouwt elkaar niet, en dat is na alle eerdere trucs, stunts en stiletto-gevechten niet verwonderlijk. Is het denkbaar dat Boris Johnson hier af koerst op een deal waarvan hij weet dat het Britse parlement die onder geen beding zal steunen? Het ìs mogelijk, en dan zou een verklaring zoals Johnson die nu van de EC vraagt eenvoudig betekenen dat we de EU zonet haar eigen strot hebben zien afsnijden. Aangezien de EU-strategie tot dusver was gebaseerd op alleen voorstellen te accepteren die voor het Britse parlement onacceptabel zijn, zou Johnson dan alsnog zijn no-deal doordrukken. En na 1 november op gelijke voet met de EU kunnen onderhandelen over betere voorwaarden voor de toekomstige verhoudingen.

Maar gaat de EU niet in op dit verzoek, dan neemt ze elke twijfel weg dat niets haar meer angst in boezemt dan een afspraak die Brexit doorgang vinden doet.

---

Over Brexit schreven we eerder al een heleboel. Dat vindt u hier.