morele geboden leiden direct tot meer verboden, uit angst het eigen ongelijk in de ogen te moeten zien. Het is democratie anno 2019. Zelfs liberalen begrijpen dat steeds minder goed.

We leven in een bijzondere tijd. Er is grote ideologische onzekerheid, die politici bij voorkeur maskeren met het soort daadkracht dat elke ideologisch debat al op voorhand smoort.

Nepnieuws? Links en rechts bestoken er elkaar voortdurend mee. Het betekent weinig meer, dan dat èlke mening die op basis van bepaalde feiten kan worden gevormd, wordt gestigmatiseerd als die mening niet bevalt. Of er een gezonde basis voor is doet niet langer ter zake. Het beste dat de partij aan de macht dan bereiken kan, is dat elke waarheid al op voorhand als suspect wordt gezien.

Om Ozewiezewozewiezewallakristallix (Asterix op Corsica) te parafraseren: “na het stemmen worden de urnen gesloten gehouden en in zee gegooid. Daarna is het het recht van de sterkste.”

Democratie anno 2019 kan niet veiliger worden gedefinieerd dan precies zo. Nepnieuws is het uithangbord van de nieuwe waarheid. Orwell zag het fout, dat de geschiedenis met terugwerkende kracht wordt gewijzigd naarmate het de machthebbers beter uitkomt. De moderne aanpak is de aanhangers van de verkeerde waarheid te dwingen tot erkenning van hun eigen dwalingen, op straffe van ostracisme van de onwilligen die hun verkeerde analyse weigeren te erkennen voor wat het geacht wordt te zijn: nepnieuws.

Het is een sluwe combinatie van het communistische showproces met de constatering dat sommigen gelijker zijn dan anderen. Zij die bepalen wat nieuws, en wat fakenieuws is, zijn het meest gelijk. En, om zo dicht mogelijk bij de in de moderne newspeak te blijven: zij zijn ook diegenen het meest gelieerd aan de diversiteit zijn, die de laatste jaren tot staatsreligie uitgeroepen is.

Vorige week werd verklaard dat voor de EU-overheid alle religies gelijk zijn, en als ze dat niet zijn, dan worden ze dat per oekaze gemaakt. Niet alle verzet is zinloos, maar alle redeneren.

Dat door de erkenning van de waarde van redeneren in te trekken men een belangrijk tussenstation in paradigma-wisselingen elimineert, zal voor de gelovigen niet uitmaken. Ongelovigen komen echter voor het probleem te staan dat alle praten al op voorhand zinloos is. Dat laat angstig weinig alternatieven.