Het aangeleerde gedrag dat allochtonen maar al te graag in de praktijk brengen vervuilt het debat en de inhoud van kranten, vindt Peter Louter.

Beste Mahtab Nasrollah,

In de Volkskrant van 26 juli 2018 beweer je dat je één van ons bent tot je een appel steelt. Je verhaal past in een patroon. Deze week hadden we ook al Nadia Bouras die kritiek kreeg van VVD-Kamerlid Han ten Broeke en hem meteen racisme verweet. En dat was nog maar alleen deze week. Er valt inmiddels een dik boek samen te stellen met dit soort proza in onze kranten. De gemeenschappelijke factor is: omdat ik allochtoon ben word ik discriminerend of racistisch behandeld. Het zijn vooral vrouwen die dat soort dingen schrijven en daarmee een beroep doen op hun meelevende autochtone omgeving. Het is een patroon aan het worden. Naast dit soort publicitaire uitingen is het een narratief onder allochtonen. Op een enkeling na hebben ze allemaal wel zoiets meegemaakt en vertellen daarover met overtuiging dat het discriminatie of racisme was.

Laat ik je uit de droom helpen. Nagenoeg iedere Nederlander bouwt in de loop van zijn leven een reeks van ervaringen op die hetzelfde zijn. Hij of zij kan zich echter niet beroepen op een andere afkomst om ‘racisme’ te kunnen roepen. In Nederland is er nauwelijks racisme en bewuste discriminatie komt ook veel minder voor dan wel geroepen wordt. Dat allochtonen dat toch voortdurend roepen is aangeleerd gedrag.

In Nederland wordt – om die term maar te gebruiken – iedereen gediscrimineerd. Dat begint meestal al op de basisschool. Wijk je af omdat je dik bent, een scheef gebit hebt, je moeder lui is en je kleren niet vaak genoeg wast, je een jampotbril hebt, uit een heel andere buurt komt, autistisch bent, met een zwaar accent spreekt omdat je uit Limburg afkomstig bent, je kleren niet in de mode zijn omdat er thuis weinig geld is, je rood haar hebt of scheel bent: dan hebben de bullies het op je gemunt en dat noemen we pesten. Als het jullie overkomt heet het echter discriminatie en zelfs racisme. Pesten gebeurt zoals we allemaal weten niet alleen binnen het onderwijs, maar ook op het werk.

Je achternaam ‘Nasrollah’ verwijst naar je Perzische afkomst. Waarschijnlijk kwamen je ouders na de regimewisseling aan de verkeerde kant van de streep terecht omdat ze de Sjah steunden of socialist waren. In het Perzië van toen werden dat soort mensen gediscrimineerd en zelfs vervolgd omdat ze niet meer tot het ‘nieuwe wij’ behoorden. Discriminatie is overal. In Nederland bekijkt ieder bedrijf of een sollicitant bij het bedrijf past. Zo niet, dan gaat de sollicitatie de prullenbak in. Een autochtone Nederlander kan dan niet ‘discriminatie of racisme’ roepen. Dat verweer is het voorrecht van de allochtone Nederlander. Discriminatie en racisme zijn in Perzië veel herkenbaarder en directer. De Afghanen die bij de regimewisseling aldaar naar Perzië vluchtten, hebben daar zo’n slecht leven dat ze nu meekwamen in de stroom uit Syrië om hier asiel aan te vragen.

Ik vertel dit niet als een soort ‘ja, maar……’, ik vertel het om je duidelijk te maken dat het gedrag waar je op wijst niet typisch Nederlands of West-Europees is. Het is overal en nog het minst ernstig in Nederland of West-Europa. In Polen, waar ik nu verblijf, bestaat een milde vloek, zo een voor situaties waarin je op je duim slaat of als je ergens over struikelt. In Polen roepen ze dan: ‘Hollènder’. Het stamt uit de tijd dat er veel Hollanders in Polen betrokken waren bij droogmakerijen en als vreemdelingen overal de schuld van kregen. Die schreven geen brieven over discriminatie of racisme, waarschijnlijk hadden ze in hun leven al een dikke huid opgebouwd en namen het voor lief.

Nu die appel van jou. Je beweert dat als jij (of een andere allochtoon) een appel steelt, je er niet meer bij hoort omdat je allochtoon bent. Alleen iemand met weinig levenservaring of iemand die dat soort opinies heeft aangeleerd, kan zulke dingen roepen. Dat wordt, en daar heb je gelijk in nogal eens vergoelijkt. Als je beter oplet zul je zien dat het vooral gebeurt door de ouders. Dat is logisch, want ze willen niet dat het kind of het gezin waartoe hij behoort een slechte naam krijgt. Ze zullen als regel het kind echter wel aanpakken.

In de omgeving van dat kind werkt het anders. Als bijvoorbeeld mijn buurjongetje een appel steelt, worden we oplettender als hij bij ons in huis komt. Het vanzelfsprekende vertrouwen dat er eerder bestond, is er niet meer in die mate. Als hij voor de tweede keer een appel steelt wordt hij een probleemgeval en vragen we ons af of zijn ouders het niet teveel vergoelijken. We houden die jongen op een afstand. Als die ouders nu allochtoon zouden zijn geweest, zouden ze ons gedrag als discriminatie of racisme kunnen benoemen. “Ze doen zo omdat….”. En dat is flauwekul. Het is generiek gedrag dat in principe weinig van doen heeft met of je autochtoon of allochtoon bent. Ik ga me nu op glad en moeilijk ijs bewegen. Ik meen dat allochtonen en dat geldt vooral voor vluchtelingen gemiddeld méér krediet krijgen als het eens niet goed gaat.

Je hebt geluk dat je een vluchtelingenkind bent. Als Marokkaanse of Turkse zou je het moeilijker hebben. Het imago van je groep maakt mensen alert op het individu uit de groep. Om in jouw beeldspraak te blijven vraagt men zich af of betrokkene al een of meerdere appels heeft gestolen. Dan hoor je inderdaad niet meer bij dat ongrijpbare ‘wij” van mensen die fatsoen en eerlijkheid als belangrijke prioriteit hebben. Net zo goed als je er in bepaalde kringen niet meer bij hoort als je geen trouwe moslim bent.

Moraal van het verhaal. Je bewering houdt geen stand. Iedere Nederlander allochtoon of autochtoon overkomt het dat hij of zij een paar maal in zijn leven de ervaring heeft dat hij of zij er op school of op het werk niet meer bij hoort. Niet leuk, maar het hoort bij het leven. De autochtoon kan hooguit over pesten beginnen. De allochtoon grijpt snel naar termen als discriminatie en racisme. En dat kun je ook benoemen als pestgedrag in de richting van autochtonen. Als je er in slaagt om iemand dat etiket op te plakken, hoort diegene er in heel wat kringen niet meer bij.

---

Dit artikel verscheen eerder op Peter’s Blogboek