Over mensen heb ik tijdens mijn leven veel geleerd. Bijvoorbeeld dat ze weinig van apen weten, en dat wij andersom een veel helderder beeld hebben van wat je van mensen verwachten kunt.

Laat ik wat voorbeelden geven. Zo zei mijn opa zaliger vaak: een boer wordt nooit een mens. Dat was uit zijn mond een compliment. Het maakte een boer nog geen aap, natuurlijk, maar het was een stap in de goede richting. En u begrijpt wat een mens was in de ogen van mijn grootvader: un stádjer, zoals ze in Gruningn zeggen. Dat je daar als eerlijke boer niets van hebben moet begrijp ik zonder meer.

Zo werd me ooit ook het verhaal verteld van iemand die op zijn kantoor namens een financieel aan de grond zittende cliënt een zwaar gesprek moest voeren met een advocate die een vordering op die cliënt had. De advocate was niet behulpzaam, en hoe het gesprek verliep zagen zijn collega’s aan zijn lichaamstaal. Nadat hij had neergelegd vroeg een collega direct attent: “Erg vervelende man?” Waarop hij met zijn gedachten nog bij het gesprek repliceerde: “Het was geen man, het was een mens.” Het homerische gelach van de collega’s deed hem realiseren wat hij gezegd had. Maar o, het was zo waar.

Mensen, kortom, daar moet je het niet van hebben. Hoe mijn naamgenoot in Blijdorp het nieuws haalde weet u ook, en ook daar was sprake van een mens dat in vele opzichten voldeed aan de hierboven gegeven schetsen. De opgefoktheid van mensen, daar kan geen aap aan tippen. In plaats van die drie aapjes met horen zien en zwijgen, lijkt het mij dan ook beter speciaal voor mensen een viertal menselijke bloterikken op een rijtje te zetten, waarvan de eerste chiquita’s in zijn oren heeft, de tweede schijfjes banaan op zijn oogleden legt en de derde zijn mond zo vol banen heeft dat hij niets meer zeggen kan. De vierde – een normale he-man kantoorklerk – laten we alleen heel ongemakkelijk kijken.

Horen – zien – zwijgen – bananen – het mensdom en zijn maatschappij ten voeten uit.