Vorige week was het groot nieuws, kreeg Rusland het links en rechts om de oren, en dreigde het UK artikel 5 van het NATO-verdrag in te roepen. En toen werd het ineens stil. Omineus stil.

De reden dat het stil werd is voor elke toeschouwer die vorige week niet direct hysterisch werd in zijn drang zich verbonden te voelen met de Britten eenvoudig te begrijpen. Dat ik er nu over schrijf is omdat die aantallen me op Twitter en ook in de Nederlandse pers enorm tegen vielen. Want er is nog geen spoortje van direct bewijs gevonden. En dat maakt het – vriendelijk gezegd – ietwat gênant.

Zondagavond vond wel iets anders plaats de kwestie verder op scherp zette, maar dan in een andere richting dan de regering-May zich kennelijk had voorgesteld: Rusland eist bij monde van president Putin verontschuldigingen. Ongetwijfeld over alles dat laatste weken plaatsvond. En het heeft er alles van weg dat Putin moreel sterk staat, al zal men dat in Londen niet snel toegeven. De enkele tweet die minister van Buitenlandse zaken Boris Johnson nog loslaat werd elders met hoon ontvangen, en het gebrek aan bewijs maakt pijnlijk duidelijk dat dat begrijpelijk is.

Wel wordt nog door diverse media bericht dat zowel Zweden als Tsjechië heel boos is op de Russen doordat dat land suggereerde dat deze landen zelf grote voorraden van het (waarschijnlijk) gebruikte gas in voorraad hebben. Dat die landen de hand hadden in een zenuwgasaanval op Britse bodem is wat mij betreft inderdaad te absurd voor woorden. Subtieler ligt dat met de onderliggende boodschap van de Russen: het is verre van zeker dat Rusland als enige zou kunnen beschikken over het goedje. Zelf stelt het land dat de controle op haar chemisch arsenaal beter is dan elders in de wereld.

Waar ik niet licht aan voorbij wil gaan is het dreigement van de regering-May om artikel 5 van het NATO-handvest in te roepen. Dit artikel vraagt de andere lidstaten om hulp als er een ongeprovoceerde aanval op haar grondgebied heeft plaatsgevonden. In de praktijk betekent dit een oproep aan de rest van het bondgenootschap zich klaar te maken voor oorlog. Dat is eenmaal eerder gebeurd – Bush jr gebruikte het na 9/11 om de NATO te mobiliseren achter zijn aanvalsplannen op Irak. Maar het is geen licht middel, en zeker ongeschikt voor een gasaanval waarvan op geen enkele wijze kan worden gegarandeerd dat die door de Russische regering – of onder haar auspiciën – werd gedaan.

De stilte sinds dit weekend kan niet anders betekenen dat de Britten van hun bondgenoten te horen hebben gekregen dat ze echt met bewijzen moeten komen. Zodat er ongetwijfeld in het UK nu een klopjacht gaande is op mogelijke daders. Maar aangezien de daad al ouder is dan twee weken, zal het niet eenvoudig zijn nu ineens nog sporen terug te vinden van de verantwoordelijken. Het is zogezegd al aardig koud aan het worden.

De Russische president zei zondagavond tijdens zijn overwinningstoespraak (na de Russische verkiezingen, red) dat Rusland niet beschikt over het door de Sovjet-Unie ontwikkelde zenuwgas novitsjok dat bij de aanslag werd gebruikt. Volgens hem houden internationale waarnemers toezicht op alle Russische chemische wapens. Poetin zegt dat Rusland bereid is om samen te werken met de Britten.

Dat zal na alle voorgaande commotie voor het UK niet eenvoudig te accepteren zijn, omdat het vrijwel gelijk staat aan het erkennen van de faux pas, en maakt excuses bijna onvermijdelijk.

Bovendien heeft de regering-May hierdoor nog wat binnenlandse politiek problemen extra gekregen. oppositieleider Corbyn had in het eerste debat in het House of Commons aangegeven dat wat hem betreft de zekerheid van een en ander onvoldoende was voor al te grote woorden direct. Corbyn lijkt nu gelijk te krijgen, en of premier May zich op dit moment – na de politiek desastreuze overeenkomst met de EU over Brexit eind vorige week – kan veroorloven nog zo’n blunder over zich te laten komen lijkt me uitgesloten. Doormodderen op een heilloos pad is evenmin een groot genoegen. Het enige dat May binnenskamers nog overeind  houdt is dat haar grote rivaal binnen de regering – Boris Johnson – hier zo mogelijk nog slechter mee voor de dag kwam dan zijzelf.

Of de Conservatieve regering op deze manier in het zadel kan blijven wordt steeds minder logisch. Maar aangezien het alternatief een verkiezingsnederlaag tegen het Labour onder Corbyn’s leiding is, zullen de rangen zich wel morrend sluiten. Maar dat de Conservatieven de volgende verkiezingen in zullen gaan onder leiding van premier May kan vanaf nu gevoeglijk worden uitgesloten.