Vannacht om half vijf braken de leden van de Eurogroep – de vergaderclub van de ministers van Financiën van de Eurozone – vrij plotseling hun overleg over de toekenning van 31,5 miljard aan Griekenland af. Het overleg, waaraan ook IMF-directeur Lagarde deelnam, was bedoeld om een datum te bepalen waarop de Grieken de voor hen zo dringend nodige nieuwe tranche van bailout II tegemoet zouden kunnen zien. Men praat maandag pas weer verder

Gezien alle toestanden rond Griekenland en de bereidwilligheid tot nog toe om allerhande eigen regels van de EU te breken om het land maar binnen de Eurozone te houden, kun je dit ronduit sensationeel noemen. Als direct gevolg van dit mislukte overleg viel de koers van de euro vannacht met bijna een cent (dat is een stevige stap), nadat die zich juist bezig was te herstellen van de teruggang die het nieuws van de downgrading van de Franse kredietrating van TripleA naar AA1 gisteren had veroorzaakt.

Om kwart over vijf stond de munt zelfs even op $1.2736 .

Er waren niet de gebruikelijke persconferenties na afloop, al stond een aantal van de hoofdrolspelers wel vluchtig de pers te woord. Een overzicht van hun uitspraken suggereert inderdaad fundamentele tweespalt. Voorzitter Juncker (u weet wel) liet wat algemeen optimistische spingeluidjes los:

Volgens Juncker waren er geen belangrijke politieke meningsverschillen (sic!!), en had Griekenland een stevige inspanning geleverd, waarbij aan de eerder gestelde voorwaarden op bevredigende wijze was voldaan.

En daarom werd er dus geen overeenstemming bereikt? Deze man is niet geloofwaardig meer, zelfs als hij niet al als beroepsleugenaar bekend had gestaan. Voorts merkte Juncker op dat: er interessante ideeën waren geopperd.

Lagarde
Enfin. Lagarde (IMF) was iets concreter, door op te merken dat er meer nodig was voor een oplossing van het Griekse probleem. Daarmee liet ze eigenlijk doorschemeren waar het probleem zat vannacht. Zoals eerder beschreven, houdt het IMF staande dat Griekenland in 2020 de staatsschuldquote moet hebben teruggebracht tot 120% GDP. Terwijl overigens kristalhelder is dat dat meer tijd nodig zal hebben.

Belangrijker is dat het IMF van de EU eist dat ze een deel van de Griekse schulden kwijtscheldt alvorens zij namens het IMF haar handtekening zal zetten. Het belang hiervan is niet zozeer de hoeveelheid geld die het IMF inbrengt: die is relatief beperkt. Maar de instemming van het IMF wordt internationaal gezien als de lakmoesproef dat de EU ditmaal haar huiswerk naar behoren heeft uitgevoerd. En daar lijkt het vooralsnog niet op. Niet voor niets gaan er al geruchten dat Griekenland in 2015 bailout nummer 3 nodig zal hebben. Voor de Nederlandse regering is dat bijvoorbeeld een nachtmerriescenario.

De impasse die nu is ontstaan vermindert opnieuw de geloofwaardigheid van de EU en de Eurogroep, voor zover dat nog mogelijk was natuurlijk. Het lijkt onwaarschijnlijk dat Lagarde haar standpunt nog zal wijzigen, aangezien dat dodelijk zal zijn voor haar eigen prestige. Bovendien heeft zij geen dringende reden om alsnog door de pomp te gaan, integendeel.

EU is aan zet
Dat legt de bal onverbiddelijk in het vak van de EU, die oudergewoonte probeert met salamitactieken en doorschuifgemodder te verhullen wat een puinhoop er aan haar gepruts te danken is. De reden van het EU-geaarzel nu is dat er in Duitsland verkiezingen aan komen, en dat in meer en meer landen door de burgers wordt opgemerkt dat de euro geen onverdeelde zegen is. In ieder geval niet in die mate dat je er tot in lengte van dagen bij wilt horen.

Maar als de EU nu bukt voor Lagarde en haar IMF, erkent zij eigenlijk op eenzelfde incompetentieniveau te opereren als landen als Zimbabwe, Argentinië en mogelijk zelfs Egypte. Niet dat dat ver bezijden de waarheid is overigens. Ironisch genoeg slaagde Egypte er gisteravond juist wel in een IMF-lening los te krijgen. Zij het dat het in dat geval om slechts $4,8 miljard gaat.

De opmerking van Juncker over interessante ideeën sluit trouwens uitstekend aan bij de onzin die minister Dijsselbloem gisteren in De Volkskrant liet optekenen. Dijsselbloem:

sprak over twee ‘rode strepen’. Nederland is niet bereid vers geld aan de Grieken te verstrekken. Noch wil Den Haag de leningen aan Athene geheel of gedeeltelijk kwijtschelden.

Hij wilde niet speculeren over andere opties:

‘Daar ga ik binnen over praten.

Ongelukkig genoeg maakt deze combinatie van voorwaarden een Griekse ‘redding’ zelfs in het huidige denkraam van de EU volstrekt onmogelijk. Het is niet meer dan wishful thinking, in de hoop dat de Nederlandse burger het leest, en er van onder de indruk raakt. En niet zal klagen over toekomstig financieel onheil. Over het verband dat het heeft met de realiteit zwijg ik liever.

En dan nog: Dijsselbloem heeft het niet eens zelf verzonnen. Zoals Der Spiegel maandag droogjes opmerkte:

For the time being, it seems as though the euro-zone countries are just going to keep carrying along as they have been. That is, muddling onward and delaying reality for as long as possible. Angela Merkel is the master of this strategy. The German chancellor wants to push back Greece’s necessary payday by at least 10 months. That’s because she hopes to be re-elected in the fall of 2013.

En nog vernietigender:

There is no way around it, though. Germany and the other creditor countries will have to pay for Greece. Whether it’s called a haircut, bankruptcy, debt forgiveness or a transfer is irrelevant. The only important thing now is that the policymakers find the courage to reveal the truth to their people.

En dat laatste zit er dus niet in. Men heeft te lang gelogen om nu nog te kunnen uitleggen dat het eigenlijk iets anders zit dan men hoopte. Binnen de Duitse coalitie roeren zich plotseling dissidenten in het parlement. Ook binnen de eurofiele FDP. Ook weer niet zo heel gek, want die partij lijkt grote kans te lopen bij de volgende verkiezingen onder de kiesdrempel te verdwijnen

En die politici maar klagen over het opkomende populisme. Dat wie wind zaait, storm zal oogsten is een gedachte die hen blijkbaar vreemd is. Terwijl dat nu juist een van de weinige spreekwoorden is waarvan niet ook een tegengestelde variant bestaat.

 

 

Eerder verschenen op Dagelijkse Standaard.