Als binnen het Amerikaanse systeem de begroting niet op tijd wordt vastgesteld, kan het gebeuren dat de overheid moet sluiten omdat ze het financieringsplafond heeft bereikt, en wettelijk niet langer lenen mag op de kapitaalmarkten. Trump maakt daarvan gebruik op een manier die nog niet eerder is vertoond.

Die sluiting van de Amerikaanse overheid heeft als achtergrond dat een aantal salarissen dan niet kan of hoeft te worden betaald. Het komt veel vaker voor dan we de laatste jaren denken te weten; ik zag eerder deze week langskomen dat afgelopen weekend de 18e keer was sinds 1972. Het is ook veel minder ernstig voor de president dan het lijkt. Ik zie er zelfs een Grand Strategy achter, die ik hier met u delen zal.

Ontstaan en ineenstorting (en wederopstanding, naar het nu lijkt) van deze Democratische tegenstand in het Congres zijn op zichzelf al bijzonder leerzaam. Voor een geruisloos passeren van de begroting is in het Huis van Afgevaardigden een normale meerderheid nodig , maar in de Senaat een 60-40 meerderheid. Het is die laatste hobbel waar het mis ging, omdat de Democraten meenden dat het in hun voordeel was Trump te dwingen tot de ‘Nucelaire optie’- het doordrukken van besluiten met een kleinere meerderheid.

De Democraten zien dit primair met het oog op de midterm-verkiezingen in november aanstaande, tijdens welke eenderde van de senaatszetels en zoals elke twee jaar alle zetels in het Huis van Afgevaardigden op het spel staan. Met beide Huizen in het Congres met een Republikeinse meerderheid hebben de Democraten de zeer sterke behoefte terrein terug te winnen – onder Bill Clinton beheersten de Democraten beide huizen nog. En traditioneel stemmen de meeste Amerikaanse kiezers meer tegen de partij van de president dan tijdens presidentsverkiezingen. Er is dus een logisch momentum, en het is aan de leiders van de Democraten in het Congres dat ten volle uit te buiten.

Dat zie je ook aan de argumentatie bij deze sluiting van de Amerikaanse overheid. Dat een weigering van de president in te gaan op hun eisen over de zogeheten ‘dreamers’ – kinderen die heel jong door hun ouders anoniem op het vliegtuig naar de USA zijn gezet teneinde hen binnen te krijgen – had een eigen logica die verder gaat dan dat het weinig of niets met de behandeling van de begroting (op zich correct!) te maken heeft. Het is niet meer dan politieke chantage, en dat is door de bijna vrolijke weigering van Trump er op in te gaan nu in het volle daglicht komen te staan. Politiek is dat erg dom, en het terugkrabbelen van de Democratische leider in de senaat Schumer laat dat ook zien. De hoon die hem ten deel viel is volkomen terecht. Ook nog omdat hij zelf ooit al anders riep:

Deels is de politieke analyse hieronder daarom uiterst accuraat:

.@Harlan: "Democrats have fallen off a cliff when it relates to the shutdown. That's why there was a 180 degree turn in their strategy." pic.twitter.com/z0IupHWWXF

— FOX Business (@FoxBusiness) January 24, 2018

Het probleem voor de Democraten is dat ze zó hysterisch hebben ingezet op het positioneren van Trump als de grote blanke witte boosdoener – zonder goede argumenten overigens, behalve dat de niet-blanken in de USA gemiddeld minder welvarend zijn dan de blanken – dat het politiek onbegrijpelijk was een andere aanleiding te zoeken om deze government shutdown te forceren. Met als logisch gevolg het debacle dat men op Fox analyseerde: je kunt gemiddelde Amerikaanse kiezers evenmin uitleggen waarom je ten bate van de ‘dreamers’ het hele land plat wilt leggen.

Hier zien we dus ook waar president Trumps strategie op is gebaseerd: dat de Democraten zichzelf onder invloed van hun eigen linkervleugel opknopen alvorens de midterms losbreken. Dit is een uiterst slimme strategie, aangezien de midterms het traditionele hoofdpijndossier zijn van elke Amerikaanse president. En het werkt als een zonnetje, zo bewijst de huidige crisis. Schumer had zichzelf nog niet over zichzelf heengezet door weer aan tafel te komen, of hij kreeg van zijn gesprekspartners te horen dat hij een al te serieuze discussie over de ‘dreamers’ kan vergeten. Daardoor zit hij nu in de politieke dead end street dat hij dit opnieuw moet inzetten voor de volgende ronde begrotingsgevechten – met nog meer onbegrip in het vooruitzicht. Het alternatief was het te laten vallen als een hete aardappel – en dan zal hij grote problemen hebben de zo belangrijke extra linkse kiezers naar de stembus te krijgen in november. Daarbovenop zal de hoon van de Republikeinen tastbaar zijn. Hoe dan ook, Trump wint.

Het grappige is dat Trump daarmee een patroon volgt dat ik al eerder zag aankomen. Bij begrotingsonderhandelingen eerder in 2017 sloot hij een snelle deal voor slechts een paar maanden  tijdwinst, iets waarvan analisten zeiden dat hij makkelijk een langere periode had kunnen bedingen. Zou Trump dat niet beseft hebben vroeg ik me toen af? Logischer was dat in zijn optiek de Democraten nog wat extra touw nodig hadden om zichzelf op te knopen, en dat ze dat met graagte zouden doen. En dat is wat we nu zien.

---

Later vandaag komt nog een stuk van Juvenalis, waarin deze zal uitleggen wat het verschil is tussen een strateeg als Trump en de politieke tactici die we gewoon zijn.