Met de beëdiging gisteren met een evenement dat suggereert dat we ze verder niet lastig moeten vallen werd de periode van de kabinetsformatie formeel afgesloten. Maar er zijn nog wat losse eindjes die wel degelijk meer aandacht verdienen dan ze gemeenlijk krijgen.

Zo was daar de verzuchting van Mark Rutte dat de VVD minder vrouwelijke ministers in brengt dan hij had gewenst. Daarover kun je grappen dat ze bij de VVD dan maar een betere scouting moeten optuigen – na alle rellen van afgelopen jaar met voorzitter Keizer, minister Hennis en het gedreutel rond Ybeltje Berckmoes lijkt de constatering gerechtvaardigd dat het gehele scoutingssysteem van de VVD wel mag worden opgekalefaterd. Hoe men de ministers die de andere partijen aandroegen klakkeloos accepteerde onderstreept dat nog eens. Maar het mest treurige hiervan vind ik nog wat Rutte als rechtvaardiging gebruikte:

“Uiteindelijk is het clubje waaruit je politici rekruteert voor dit type baan heel beperkt”, zei Rutte. “Er wordt wel eens heel romantisch gedacht: neem iemand uit het bedrijfsleven, daar zitten toch heel goede vrouwen. Maar dit is toch een heel ander vak dan een bedrijf leiden.”

Hoe waar ook, het laat zien dat het er niet om gaat de meest capabele mensen als minister te krijgen. Dat daarbij het criterium ‘vrouw’ als leidend principe al is losgelaten kun je dan nog slechts maar toejuichen, al wordt het u verkocht als een noodgreep.

De rel rond de benoeming van minister Grapperhaus die de PVV op gang probeerde te krijgen smoorde in de onwil van de rest van de Kamer er zelfs maar over te praten. Dit is pijnlijk, want het laat zien dat de wil om de Kamer deel te laten hebben aan de formatie nog niet goed begrepen wordt of als ongewenst wordt beschouwd, juist door hen die er zo’n voorstander van waren. Ooit. Maar zowel Pechtold – zelf deelnemer formatie, als de linkse oppositie – die Wilders niet nu al het plezier van een podiumplek gunden (of totaal het belang van de poging niet begrepen) zagen er niets in. Terwijl het volledig in lijn is met de gedachte dat de Kamer bij de samenstelling van het kabinet leidend zou moeten zijn.

Dat zie je pas goed als je beseft dat volgens de nu geldende afspraken, een door de formateur voorgestelde minister pas weggehouden kan worden uit de regering door hem eerst te benoemen en dan pas weg te sturen. Theoretisch was het altijd zo dat de Koning een minister kon weigeren te benoemen, en dat schijnt achter de schermen zo ook wel eens te zijn gegaan. Maar als de Kamer dat niet kan, de Koning het kennelijk nog steeds – theoretisch. Niet bepaald iets waarvan je zeggen kunt dat de Kamer er nu dus het primaat bij gekregen heeft.

---

Ons volledige dossier van deze kabinetsformatie vindt u hier.