In het rijtje ziek, zieker, ziekst is wel duidelijk waar de laatste kwalificatie bij hoort: bij de relatie tussen de gemeenteraad van Amsterdam en de letterlijk terminaal zieke regent (links op de foto hierboven).

Dat de man al jarenlang vrijwel ongehinderd zijn gang kan gaan met zijn eigen agenda, is te zwak uitgedrukt: bijna unaniem wordt hij door de raad in alles gevolgd, geloofd en geprezen. Omgekeerd geeft de regent de raadsleden regelmatig een neerbuigende aai over de bol. Afgelopen donderdag kwam het wat dit betreft tot een ware climax. Van beide verschijnselen. Op het tweede – dat van het terloops en vanzelfsprekend naar beneden schoppen door deze regent – kom ik aan het einde van dit stuk terug.

Begin augustus was er alarm geslagen in verband met het disfunctioneren van een allochtone Amsterdamse topambtenares die werkte aan de zogenaamde (de)radicalisering. Ze had vrienden aan baantjes en opdrachten geholpen en ze is daarom inmiddels ook ontslagen. Over dat ontslag was al een besloten vergadering gehouden met raadsleden. Zes weken later vond er nu dan een ‘spoed’-‘debat’ plaats, op aandringen van een aantal fracties die daarover op 4 augustus een brief hadden gestuurd aan het stadsbestuur. De burgemeester had de gemeenteraad de dag voor deze vergadering van 14 september een verhaal toegestuurd. Een aantal vragen werd zo’n beetje beantwoord door Van der Laan, de rest beloofde hij te zullen beantwoorden in weer een nieuw stuk. Tijdens de surrealistische voorstelling die werd opgevoerd door de officiële vertegenwoordiging van het Amsterdamse volk, was de persoon die nog het meest kritisch was over de burgemeester (PvdA), Van der Laan (PvdA) zelf; De verpersoonlijking van de partij die bij de verkiezingen van maart, in Amsterdam 1/12 van de stemmen kreeg.

De pers is tegen mij
De gemeente Amsterdam telt meer dan twee keer zoveel inwoners als IJsland en bijna twee keer zoveel als Malta, een land dat zes leden in het Europees Parlement heeft en een mannetje in de Europese Commissie heeft. De stad telt meer inwoners dan een stuk of zestig landen die in de Algemene Vergadering van de VN mogen meestemmen met moties tegen Israël.  Amsterdam is zo groot dat er tot voor kort zelfs raden en besturen bestonden voor delen van de gemeente elk met een eigen ‘stad’huis. De gemeenteraad van wat formeel de hoofdstad van ons land is, functioneert echter als een ouderwetse Raad van een heel kleine gemeente van heel lang geleden. Voor oudere lezers: denk aan Schwiebertje.

Meneer De Burgemeester is De Autoriteit en de raadsleden helpen hem een beetje, vormen hooguit een klankbord. De geringe gemiddelde kwaliteit van de raadsleden valt wellicht niet iedereen op omdat flink wat van die raadsleden met verve de rol van de lakeien spelen uit het sprookje van De Nieuwe Kleren van de Keizer. Op voorname toon braken de voormannen van de grotere raadsfracties hun met jargon doorspekte, inhoudsloze teksten uit.

Ik raad alle kritische Amsterdammers aan om eens een vergadering van hun Raad bij te wonen en er daarna in detail verslag van te doen aan een niet-academisch geschoold familielid. In normale woorden, hè.

Deze gemeenteraad werd in 2014 gekozen door circa 42% van de kiesgerechtigden. Meer dan een kwart daarvan stemde op D66. PVV, SGP en ChristenUnie probéérden niet eens om in de volksvertegenwoordiging van Amsterdam gekozen te worden. Er is slechts één raadslid dat een soort oppositierol vervult: Diederik Boomsma, die in zijn eentje de gehele CDA-raadsfractie vormt. De rest opereert alsof er in het geheel geen dualiteit is ingevoerd in de bestuurlijke verhoudingen binnen gemeentes, alsof de wethouders nog per definitie uit de Raad zelf moeten voortkomen en daarvan deel blijven uitmaken na hun verkiezing.

Dat de duidelijk aftakelende Van der Laan allang tegen zichzelf in bescherming genomen had moeten worden, werd afgelopen donderdag pijnlijk helder toen tijdens een korte schorsing van de vergadering zijn microfoon open bleef staan. Van der Laan jammerde tegen de voorzitter van de vergadering (een zeldzaam chagrijnig kijkend SP-raadslid) over het feit dat er zoveel landelijke pers op de bijeenkomst “was afgekomen om het ons moeilijk te maken“. De SP-mevrouw legde hem uit dat de mensen op de perstribune niet allemaal van de landelijke pers waren, maar dat er ook studenten zaten, merkte toen pas dat de microfoon nog openstond en zette hem gauw uit.

Bondgenoten
Van der Laan begon de beantwoording van de vragen vanuit de Raad met dank uit te spreken omdat er zo inhoudelijk gedebatteerd werd … In feite was echter van debat nauwelijks sprake. Wat er in de verte aan deed denken, ging over een opmerking van het oppositieraadslid. Boomsma had het in zijn eerste zin al over de ‘radicale islam’. Toen hij zich even later hardop afvroeg waarom de nadruk niet meer ligt op die radicale islam, werd hij geïnterumpeerd door de woordvoerder van de PvdA die van mening was dat je niet moet spreken over ‘radicale islam’ maar over ‘extremisme’. De voorzitter meldde nu dat Boomsma’s spreektijd om was. Boomsma kreeg nog wel de kans om uit te spreken: ‘Als ik in Jaarverslag Radicalisering lees: “religie is voor ons geen aanwijzing, isolement en agressie wel”, dan maak ik me daar zorgen over.’

Die PvdA-woordvoerder in dit non-debat was ene Sofyan Mbarki (PvdA). Voor de andere grote fracties voerde de fractievoorzitter het woord, voor de PvdA deze meneer die pas kort voor 2014 politiek actief werd. Mbarki begon zijn eigen spreektijd met de vermelding van een wapenfeit: hij was 20 jaar geleden op een keer aangesproken door iemand die hem wilde vertellen over de noodzaak van jihad en hij had toen een weerwoord!

In reactie daarop zei Van der Laan even later dat hij Mbarki nog een compliment wilde geven voor zijn optreden als klein jongetje… Ik verzin het niet. (Ik kan helaas nog niet het precieze tijdstip geven waarop Van der Laan dat deed, omdat de video-opname van de vergadering nog niet op de webstek van de gemeente gepubliceerd is). Drie jaar geleden schreef Mbarki op de webstek van de Amsterdamse PvdA, ook al over dit voorval. Hij had het in dat stuk zelfs over ronselaars. En hij formuleerde advies aan de burgemeester, een advies dat het waard is om hier integraal te citeren:

Dan nu de hamvraag voor het Amsterdamse stadsbestuur: wat kunnen wij doen als lokale overheid? De groei naar weerbaarheid gebeurt te langzaam, moskeeën en voorgangers ontberen naast eigen intellectuele bagage ook de mentale steun van de maatschappij en de overheid. Laten wij hen publiekelijk waarderen, ondermeer bij lezingen en tijdens vergaderingen. Daarmee kunnen wij onze religieuze bondgenoten erkennen in hun taak om jonge moslims weerbaar te maken tegen extremisme en tegen jihadronselaars. De burgemeester hoeft zich wat mij betreft helemaal niet uit te spreken over wie er radicaal is en wie niet. Op zo’n manier jagen we radicale jongeren juist weg. Ik vraag van de burgemeester te doen wat juist wél werkt: laten wij onze religieuze bondgenoten naar ons toehalen en bondgenootschappen vormen.

Het is moeilijk om een tekst te vinden die nòg duidelijker de kern bevat wat er mis is met 1) de PvdA, 2) de leer van Mohammed en 3) het overheidsbeleid in Amsterdam.

Laat aub tot u doordringen wat deze vriendelijk ogende mohammedaanse fundamentalist hier eigenlijk allemaal beweerde:

• De georganiseerde mohammedanen in Nederland zijn eigenlijk geen godsdienstige knip voor hun neus waard (het lijkt wel of ik Ahmed Marcouch of imam El Forkani hoor spreken)
• De georganiseerde mohammedanen in Nederland moeten (daarom?!?) geprezen en gesteund worden.
• We moeten erkennen dat de taak om jonge moslims weerbaar te maken tegen extremisme en ronselaars ligt bij diezelfde georganiseerde mohammedanen in Nederland.
• Niet-mohammedanen moeten zich niet uitspreken over welke mohammedanen radicaal zijn en welke niet, anders worden de radicalen namelijk nog radicaler.
• Door als gemeente de georganiseerde mohammedanen te prijzen en loven kan ze erachter komen wie daar gevoelig voor is en met wie ze dus goed kan samenwerken, en kan ze vervolgens bondgenootschappen met hen sluiten, zodat moskee en gemeente niet van elkaar gescheiden blijven.

Laat vervolgens tot u doordringen dat Van der Laan uit zichzelf al dééd en doet wat deze jongeman hem adviseert: hij zocht mohammedanen om radicalisering van andere mohammedanen tegen te gaan en die eerste groep mohammedanen werd niet streng genoeg gescreend. Behalve die topambtenares was er ook nog ene Bilal, voormalig lid van de zogenaamde Hofstadgroep. Voor hem werd zelfs geen Verklaring Omtrent Gedrag verlangd. Over deze Bilal merkte de burgemeester op: ‘Je wilt alles doen om aanslagen te voorkomen. Dan moet je risico nemen en weet je dat er een dag kan komen dat je verantwoording moet afleggen over een aanpak die ons kwetsbaar maakt.’ Hij acht het dus zelf een risicovolle aanpak! Meneer Dantzig stelde over Bilal nog deze wonderlijke vraag: ‘Waarom moest zijn deradicalisering bestendigd worden met een functie waarin hij in aanraking kwam met kwetsbare Amsterdamse jongeren?‘ . Van Dale: “be·sten·di·gen (bestendigde, heeft bestendigd) 1 duurzaam maken; laten voortduren”

Ik vraag me iets heel anders af: door welke krachten worden lieden als Van der Laan, Dantzig en Groot Wassink (GL) eigenlijk gedwongen om risico’s te nemen met de veiligheid van de burgers en bezoekers van Amsterdam?

Als het wordt hardgemaakt
Na zijn bedankjes en complimenten aan de raadsleden voor het vertrouwen en de goede vragen die ze gesteld hadden, volgde wat mijns inziens het pijnlijkste onderdeel was van de inbreng van Van der Laan in deze bijeenkomst.

Hij zei: “Belangenverstrengeling – als die wordt hardgemaakt – kan niet.” Bizar. Waarom die tussenzin? Hij heeft die vrouw al ontslagen! “Moord – als die wordt hardgemaakt – kan niet.” “Verkrachting – als die wordt hardgemaakt – kan niet”.

Ben ik hier nou niet heel flauw bezig over het gemurmel van een terminaal zieke man? Hij zou toch wel niet bedóélen dat met belangenverstrengeling op zich niets mis is, als je maar niet ontmaskerd wordt? Een probleem is dat de al jaren bestaande gewoonte om Van der Laan op te hemelen nu ook nog eens vermengd wordt met die nieuwe, lugubere variant op dat oude gezegde ‘van de bijna-doden niets dan goeds‘. Een groter probleem is dat deze man nog steeds de dienst uitmaakt en de Amsterdamse politiek en ambtenarij vergeven is van bewonderaars van hem.

Straatrovers naar vechtsport om ze op het juiste pad te krijgen
Die opmerking over ‘hard maken’ was pijnlijk, maar had niet zoveel te maken met de eigenlijke onderliggende narigheid. Die narigheid sijpelde slechts mondjesmaat door tussen alle wederzijdse complimenten van burgemeester en raadsleden.
Ik heb het hier over de narigheid van ‘sleutelfiguren’, ‘onderhandelingstrainingen’ en ‘communicatiebureaus’.

‘Ik blijf geloven in de waarde van sleutelfiguren voor de aanpak‘, meldde Van der Laan. Zo’n term als ‘sleutelfiguren’ klinkt misschien neutraal, maar indien je een paar minuten zoekwerk doet, ontdek je dat het hier louter en alleen om mohammedanen gaat. Dat staat gewoon onverbloemd in de gemeentelijke brochure (pdf) over dat fenomeen. Het gaat niet alleen om immigranten maar zelfs om autochtone bekeerlingen tot de leer van Mohammed: 

Overigens beweer ik niet dat het onverstandig is om ook bekeerlingen in de gaten te houden. De problematiek van het mohammedanisme heeft immers niets met etniciteit te maken en bekeerlingen tot ‘godsdiensten’ zijn juist vaak relatief streng in de leer. In het geval van de leer van Mohammed zijn die dus relatief vaak geneigd tot terreur en afwijzing van vrouwenrechten.

Qua surrealisme was ook het thema van de onderhandelingstrainingen een belangrijk hoogtepunt van de voorstelling. Van der Laan spreekt over het DNA en de geschiedenis van Amsterdam en over de grote expertise van ene Kenning. Van Dantzig vraagt hem welke academici er behalve deze Kenning nog meer uitgenodigd om tegenwicht te bieden? Letterlijk. Hij vraagt niet naar deskundigen maar naar academici.

Van der Laan prijst deze Kenning nog maar eens aan. Diens insteek is immers: “Gooi geen mensen weg die moslim zijn, gooi mensen weg die niet willen onderhandelen.” (De bewoording heb ik hier overgenomen van tweets van Nikki Sterkenburg van Elsevier.) De burgemeester is trots op tal van inspanningen van gemeentewege. Hij gebruikt dat woord zelfs expliciet wanneer hij het heeft over de communicatie-bureaus die worden ingehuurd. “die doen iets heel moois“. Ze brengen radicaliserende jonge mohammedanen bij hoe ze zonder boos te worden toch hun zin kunnen krijgen …

Je vraagt je af waarom DENK in Amsterdam toch zo veel stemmen kreeg. En hoeveel kaderleden van die partij opgeleid zijn door die bureautjes. Het werk van dat ‘tiental’ bureaus staat los van het reusachtige aantal ‘communicatieprofessionals’ dat rechtstreeks in dienst is van de gemeente. Daar gaat het om meer dan 300 FTE’s… Hoe zouden die bureaus en professionals zich trouwens verhouden tot de door Mbarki bepleite ‘bondgenootschappen’?

Onbeschofte vlerk
Er zijn veel redenen om blij te zijn wanneer je – lees: ik – niet in Amsterdam woont. Een daarvan is dat het de kans verkleint dat je je op een gegeven moment moet bedwingen om een terminale kankerpatiënt op zijn bek te slaan. Ik realiseer me dat deze uitspraak vraagt, zeg maar gerust schreeuwt, om enige toelichting. In zijn antwoorden koketteerde Van der Laan af en toe met zijn eigen aftakeling. Zo noemde hij zijn eigen antwoorden op een bepaald moment ‘warrig’, op een ander moment meldde hij dat hij zijn eigen aantekeningen niet kon ontcijferen. Het betrof aantekeningen over opmerkingen van de woordvoerster van de VVD, mevrouw Poot. Ze schiet hem te hulp en herhaalt haar eigen vraag. Dan komt zijn tweede natuur weer boven en in plaats van haar te bedanken voor haar hulp hij schopt naar beneden: “Dat was inderdaad uw vraag mevrouw Poot“. Híj was degene die het niet meer wist! Maar misschien zou ik in zo’n situatie slechts schuimbekken.

Zelfs de NOS zette een schijnwerpertje op de foute prioriteiten in het Amsterdamse politieke wereldje, of toch in ieder geval op de genante opstelling van de burgemeester:

Van der Laan schrijft dat de integriteitsschending verstrekkende gevolgen heeft. “Het zorgt niet alleen voor gevoelens van onveiligheid bij ambtenaren, maar dreigt ook het gezag van alle partijen die bij de aanpak betrokken zijn te ondermijnen”.

Ik wens alle Amsterdammers veel wijsheid toe voor de naderende gemeenteraadsverkiezingen en Forum voor Democratie veel succes met de samenstelling van een toekomstige fractie die even goed samenwerkt als die in de Tweede Kamer.

---

Hannibal schreef al op de dag van de Amsterdamse gemeenteraadsvergadering zelf over dit onderwerp: Sorry, jammer, we zijn integer, etc. Eerdere stukken van Frans Groenendijk over de Republiek Amsterdam vindt u hier en hier. Wie een account heeft bij Facebook kan via deze link direct doorklikken naar de werkelijk meesterlijk bijdrage van Theo Hiddema aan het debat in de gemeenteraad. Vooral zijn weerlegging van de loze praatjes van de woordvoerders van PvdD en PvdO is werkelijk een cadeautje voor niet-hippies.