De bewustwording wat de afgelopen veertig jaar is aangericht met de politiek van Nederland en EU tegenover Turkije begint door te dringen. Of er een proces in gang is gezet of dat voorlopig slechts sprake is van hysterie is een interessante vraag. Maar spionage? Nou, nee.

Van hysterie is in ieder geval sprake. De NOS kopte vanmiddag:

‘Turkse geheime dienst spioneert volop in Duitsland’

Wat is het geval? Turkse leden van de geheime diensten, met name de MIT, hebben Turkse onderdanen die ze verdenken van Gülenistische sympathieën geregistreerd, gefotografeerd en gevolgd.

De spionage-activiteiten van de Turkse geheime dienst (MIT) in het buitenland gaan verder dan gedacht. MIT heeft lijsten met namen van honderden vermeende Gülen-aanhangers en -organisaties. Daar zitten ook adressen, telefoonnummers en heimelijk genomen foto’s bij. Dat blijkt uit onderzoek van onder meer de ARD en de Süddeutsche Zeitung.

Complete hysterie dus. Die mensen zijn bespioneerd, zeker. Maar is er dan ook sprake van spionage? Geenszins. Als we het hebben over spionage, dan hebben we het bijvoorbeeld over de manier waarop de Amerikaanse geheime diensten bondskanselier Merkel afluisteren. Dàt is spionage. Russen die de defensie- of industriële geheimen van Duitsland wegkapen, dat soort dingen. Maar hier hebben we het over Turken die Turkse staatsburgers bespioneren. Weliswaar in Duitsland, maar als je die Turken vraagt of ze zich meer Turk voelen of Duitser, kent iedereen op voorhand het antwoord.

Tweede puntje wat spionage betreft: wellicht kun je argumenteren dat je niet wilt dat de Turkse geheime dienst actief is op Duits grondgebied, maar als Erdogan cs enige tientallen Turkse privé-detectives hadden gehuurd was er juridisch in ieder geval niets aan de hand geweest. Het aanleggen van lijsten met namen is naar mijn beste weten niet verboden, hoogstens kun je grote vraagtekens zetten bij het toekomstige gebruik van die lijsten. Of dat een grond zou zijn het aanleggen er van te verbieden betwijfel ik zeer.

Derde puntje, speciaal voor de Nederlandse lezer: hier in ons land is allang hetzelfde gebeurd. Sinds we daar achter kwamen heeft Nederland gemopperd en laten weten het er niet mee eens te zijn: meer is niet mogelijk. Wel kwam er plotseling hier een Turkse minister op campagne – we zijn er dus niet op vooruit gegaan. Deze berichten nu bij de NOS zijn wellicht hoopvol, maar in ieder geval hypocriet.

De bewustwording van wat de afgelopen veertig jaar is aangericht met de politiek ten opzichte van immigranten en hun integratie, nationaliteit en trouw aan het land waarin ze nu al een paar generaties wonen, getuigt van laksheid en achterstallig onderhoud. Er lijkt nu eindelijk iets van besef door te breken, maar hoe lang dat beklijft in de hoofden van politici? Op 24 september gaat Duitsland naar de stembus, en een Duits DENK is nog in geen velden of wegen te bekennen. Dus hoe de Duitse politici redeneren zullen hoef ik u niet uit te spellen: die gaan voor elke stem en daarmee is de kous weer even af.

Dat de Duitse Bondsdagvoorzitter het nu heeft over een Coup tegen de Democratie van de Turkse premier en zijn aanhangers is even hypocriet als het geleuter dat ik zojuist hierboven aan de kaak stelde. Niet alleen zijn voor Erdogan de Turkse stemmen buiten Turkije onmisbaar om zijn meerderheid te halen, maar als je principieel vindt dat je hier niet aan medeplichtig wilt zijn, is een verbod op deelname aan Turkse verkiezingen vanuit Duitsland een even effectieve als vernietigende aanpak. Nog niemand over gehoord, dus u begrijpt de rest van wat ik zou willen zeggen over de mate van serieuze intenties van Norbert Lammert.

Het zou mooi zijn als het huidige lawijt een signaal was dat er eindelijk serieus werk zal worden gemaakt van integratie en het afbouwen van de dubbele nationaliteiten. Tot die tijd is het het zoveelste doekje voor het bloeden van een gapende wond in het Nederlandse en Duitse maatschappelijke bestel.