Het bedrijf Twitter heeft een heel eigen opvatting over haar politieke verantwoordelijkheid. Daaruit vloeien bijzondere acties voort.

De dag na het kerstmarkt-bloedbad zette de Britse trucker David Duncan een crowdfunding campagne op, om de nabestaanden van zijn Poolse collega Lukasz Urban moreel en financieel te ondersteunen. Urban was de chauffeur van de vrachtwagen die afgelopen maandag werd gekaapt door een salafistische terrorist. In de laatste seconden van zijn eigen leven redde de vriendelijke, heroïsche, Poolse chauffeur waarschijnlijk het leven van tientallen hem onbekende mensen. Toen de truck bij de kerstmarkt sneller ging rijden, drong tot hem door dat de mohammedaan die hem vanaf de bestuurdersplaats onder schot hield, bezig was zijn geloofsgenoot Mohamed Salmene Lahouaiej-Bouhlel te imiteren: de terrorist die eerder dit jaar in Frankrijk 85 willekeurige mannen, vrouwen en kinderen afslachtte.

De Britse chauffeur had zelf gedacht aan een bedrag van honderden, misschien enkele duizenden ponden voor de weduwe en de kinderen, maar de campagne sloeg aan: na minder dan twee dagen heeft hij al dik €100.000 ‘opgehaald’. De mensen snakken naar ‘iets goeds’, ‘iets fatsoenlijks’, iets waar ze zelf ook nog een bijdrage aan kunnen leveren. Geen misverstand: ‘de mensen’ is hier inclusief mijzelf. Ik ben tamelijk slank maar een spreekwoordelijke onderbuik heb ik beslist wel en zodoende schieten letterlijk de tranen in mijn ogen terwijl ik de bijvoeglijke naamwoorden ‘vriendelijke’ en ‘heroïsche’ intyp.

Op de crowdfunding pagina kunnen mensen ook commentaren achterlaten. Een aantal reacties bevatte de suggestie dat de initiatiefnemer zelf financieel wilde profiteren van de gruweldaad en van het leed van de nabestaanden van het eerste slachtoffer. Zo heel gek is dat niet: niemand kent David Duncan, er staat zelfs geen foto van hem op die pagina. Hij zou bij wijze van spreken zelf volgeling van Mohammed kunnen zijn! Vroeger, toen journalisten en andere media-medewerkers nog niet te boek stonden als de groep met het imago van grootste onbetrouwbaarheid (na beroepspolitici), zou je onder andere afgaan op wat bijvoorbeeld de BBC te melden had over de initiatiefnemer. Dat controlemechanisme is ons helaas grotendeels ontvallen. Nu moeten we het vooral hebben van de veronderstelling dat ze bij dat crowdfundingsplatform zich realiseren dat ze ten onder zullen gaan, indien ze zich al te makkelijk zouden lenen voor zulke praktijken.

Gedoe met hashtags
Twitter is een buitengewoon vluchtig medium. Wanneer je een grote groep mensen volgt – zeker als die (op z’n minst geografisch) wat gevarieerd is – ben je veel eerder op de hoogte van allerlei gebeurtenissen in de wereld, dan als lezer van Nederlandse kranten en kijker van Nederlandse journaals. Dankzij twitter kun je over allerlei onderwerpen dus ook als een van de eersten iets naar buiten brengen. Als je dat erg graag wilt en doet, loop je het risico dat je niet alleen de plank finaal misslaat maar daardoor ook nog eens je politieke tegenstanders helpt.

Wanneer er waar dan ook op de wereld – slechts enkele landen uitgezonderd – uitsluitend burgers gedood zijn bij een aanslag, is het logisch en redelijk om te veronderstellen dat de daders volgelingen van Mohammed zullen zijn: we weten dat terroriseren een belangrijke onderdeel is van de leer van Mohammed en we weten dat uit de praktijk van zijn volgelingen in de loop der eeuwen en sinds 2001 in het bijzonder.

Maar de veronderstelling klopt niet altíjd. Veel van mijn retweets geef ik als commentaar mee: #Meanwhile in #BetreffendeLand (#Canadistan, #Balochistan, #Turkey etc). Soms zet ik er deze hashtag bij: #HasNothingToDoWith, al dan niet voorafgegaan door iets als ‘possibly’. Het verwijst naar die wel vaak, maar niet altíjd juiste hypothese over de relatie met de-leer-van: iets tussen voorbehoud en sarcasme in. Zie ook de afbeelding boven dit stuk. In de linkerhelft van de afbeelding kunt u zien dat ik ook op die manier tweette over de #BerlinAttack #ChristmasMarket. Aan de rechterkant kunt u zien dat er iets opmerkelijks gebeurde met deze tweet.

Ik heb nog niet besloten wanneer ik dat precies ga doen [1] , maar een van mijn redenen om te stoppen met Twitter is dat het aantal mensen dat mijn tweets ziet nogal klein is. Twitter geeft tamelijk gedetailleerde informatie over elke tweet afzonderlijk. Hoe ze dat precies doen weet ik niet, maar ze geven dus ook een schatting van het aantal mensen dat jouw tweet heeft gezien: het aantal weergaven. Bij mijn tweets ligt dat aantal bijna altijd ver onder het aantal mensen dat mij ‘volgt’ (iets meer dan 1000), maar dit werd voor mijn account de meest ‘geziene’ tweet van de afgelopen jaren. Nog opmerkelijker: dat aantal was zo hoog ondanks het feit dat helemaal niemand mijn tweet doorgaf aan de eigen volgers: retweeten heet dat. (In de twee dagen erna verloor ik overigens per saldo meer volgers dan in de afgelopen jaren ooit gebeurde.) De verklaring voor het grote aantal ‘views’ zit vermoedelijk in de door mij gebruikte hashtags.

Al eerder had ik gesignaleerd dat er met die hashtags van Twitter iets vreemds aan de hand is [2], maar nog niet eerder had dat direct effect op mijn eigen gebruik van dit medium. Terugbladerend door de tweets met de hashtag #BerlinAttack bleek dat mijn tweet ‘wereldwijd’ (pas) de tweede was. Tenminste: voor wat betreft de tweets die betrekking hadden op déze aanval in Berlijn. Zoek ik terug bij de hashtag #ChristmasMarket dan zie ik dat mijn tweet daarin niet (meer?) genoemd wordt!

Eergisteren zag ik in mijn TL (tijdlijn) ineens diverse tweets – van mij onbekende mensen – langskomen met een rare hashtag: #berlinattac; zonder k aan het einde, dus. Wat bleek? Wanneer men op die dag een hashtag begon in te typen over deze aanslag, kwam Twitter zelf met als eerste aanvulsuggestie met dat niet-bestaande woord. Een aantal mensen vroeg ik rechtstreeks waarom ze #berlinattac gebruikte in plaats van #BerlinAttack. Enkele van hen gingen zich verontschuldigen … Doe je dat vandaag – een hashtag beginnen in te typen over deze aanslag – dan ziet de aanvulsuggestie van Twitter er zo uit:

PvdA-kamerlid Marit Maij maakte afgelopen dinsdag ook gebruik van Twitter – overigens zonder enige hashtag te gebruiken – om de wereld op de hoogte te stellen van wat zulke bloedbaden met haar doen:

Voor mijn gevoel een heroïsche poging  om wereldvreemder over te komen dan de concurrentie bij GL en D66.

---

Noten

1. Het nieuwe sociale medium GAB.ai kent geen ‘tweets’ maar ‘posts’. Posts kunnen langer zijn, maar het verschil is niet zo heel groot: er is inmiddels ook een functie waarmee je een ‘post’ kunt ‘sharen’ op Twitter. Nuttig hulpmiddel om geleidelijk aan over te stappen!
2. Met name met hashtags die niet complimenteus waren over Hillary Rodham Clinton