De term – misschien moet ik schrijven de ‘meme’ – fakenews, is op dit moment met afstand het belangrijkste begrip in de politieke strijd in de VS en de EU. Dat zal nog wel even zo blijven. Ik schreef er al eerder over en zal dat nog meer doen.

Tweedeling
De grote media, zowel de ouderwetse papieren en beeldbuis- als de gevestigde ‘sociale-‘ zoals Twitter, Facebook, YouTube en Reddit zetten, in nauwe samenwerking met de oude politiek in Washington en Brussel, echt alles op alles om de aandacht voor verdenkingen van zéér ernstig misbruik van kinderen – label: Pizzagate – terug te dringen en in plaats daarvan stemming te maken tegen individuen en media die er juist aandacht op willen blijven vestigen. Label voor die tégenactie: fakenews. In Nederland wordt voor dat laatste nogal eens ‘misbruik van de vrijheid van meningsuiting’ gebruikt.

Het fakenews-offensief tegen onwelgevallige, niet politiek-correcte interesses en opvattingen doet denken aan (per definitie blasfemische) anti-blasfemie wetten en pogingen vanuit de mohammedaanse wereld om kritiek op hun ideologie VN-breed te verbieden.

Dat offensief suggereert het bestaan van een tweedeling tussen enerzijds betrouwbare, professionele, objectieve, gevestigde, beschaafd-empathische media tegenover onbetrouwbare, amateuristische, vooringenomen mensen met een onderbuik. In Nederland: mensen met onvoldoende afkeer van de PVV en meneer Wilders. Het offensief is zeer krachtig. Zo krachtig dat het betrokkenheid suggereert. Zo niet bij de misdrijven zelf, dan toch bij het in bescherming nemen van mogelijk schuldigen. In de campagne worden leugens en halve waarheden niet geschuwd.

Katholiekenfobie
Sommige onbetrouwbare, amateuristische journalisten zijn niet alleen vooringenomen tegen mensen die ze als ‘rechts’ beschouwen: ze hebben ook een bijna vanzelfsprekende hekel aan christenen. De huidige paus is in deze kringen een beetje een twijfelgeval. De katholieke kerk wordt gezien als zeer machtig en zeer fout. De zittende paus verkondigt echter kletspraatjes over de leer van Mohammed en schiet ernstig tekort voor wat betreft empathie met de christenen die nog niet vermoord zijn ìn of verjaagd zijn úít het Midden Oosten. Hij kan daarom haast geen kwaad doen in deze kringen (wie de schoen past trekke hem aan).

Onder aanvoering van Reuters (zie de afbeelding bovenaan) worden nu overal opmerkelijke uitspraken van Franciscus verdraaid om ze onderdeel te maken van het fakenews-offensief.

Je moet echt gericht zoeken naar wat deze gevaarlijk naïeve man nu echt heeft gezegd over media en poep, want de media kakelen elkaar nogal na. Je moet natuurlijk niet bij die kakelmedia zelf kijken, maar gewoon bij het Vaticaan zelf. Daar vindt je het interview dat hij gaf aan het Belgische weekblad Tertio helemaal uitgeschreven. Dit is de passage waar het om draait:

In and of themselves, they are made to build, to interchange, to fraternise, to make us think, to educate (!). In themselves they are positive. It is obvious that, given that we are all sinners, also the media can – we who use the media, I am using a means of communication here – become harmful. (…) every person has the right to a good reputation, but perhaps in their previous life, or ten years ago, they had a problem with justice, or a problem in their family life, and bringing this to light is serious and harmful; it can annul a person. In slander we tell a lie about a person; in defamation, we leak a document, as we say in Argentina, “Se hace un carpetazo” [1] – and we uncover something that is true, but already in the past, (…) This is a sin and it is harmful.
A thing that can do great damage to (sic) the information media is disinformation: that is, faced with any situation, saying only a part of the truth, and not the rest. This is disinformation. Because you, to the listener or the observer, give only half the truth, and therefore it is not possible to make a serious judgement. Disinformation is probably the greatest damage that the media can do, as opinion is guided in one direction, neglecting the other part of the truth. And then, I believe that the media should be very clear, very transparent, and not fall prey – without offence, please – to the sickness of coprophilia, which is always wanting to communicate scandal, to communicate ugly things, even though they may be true. And since people have a tendency towards the sickness of coprophagia, it can do great harm. Thus, I would say that there are these four temptations. But they are builders of opinion and can construct, and do immense good, immense.

Er valt nogal wat op aan te merken! Maar de man heeft dus inderdáád een vergelijking gemaakt met poep-gerelateerde psychische stoornissen maar met dat tussenzinnetje “without offence, please” lijkt het warempel wel een ondeugende kwinkslag die mij doet denken aan deze Monty Python scene.

Door zijn speciale manier van formuleren kunnen katholieke Trump-stemmers in de pauselijke uitspraken desgewenst zelfs steun lezen voor hun keuze. De paus heeft het over “or ten years ago“: dat is op te vatten als een hint naar die stiekem opgenomen kleedkamer-uitspraken van Trump. Als hij ‘elf jaar’ had gezegd had het er te dik bovenop gelegen.

Franciscus geeft tamelijk duidelijk aan wat hij het ergste vindt wat media kunnen doen: ‘disinformation’. En hij specificeert dat: “neglecting the other part of the truth“. Een uitspraak waarvoor de Argentijnse sul best een schouderklopje zou mogen krijgen en belangrijker: heel wat anders dan spreken over fakenews. Reuters’ Pullella doet hier dus in haar bijdrage aan de strijd tegen fakenews zelf aan fakenews verspreiden. Passages die ze in haar stuk tussen aanhalingstekens zet, zijn bijvoorbeeld geen letterlijke citaten. Helemaal gênant wordt het wanneer journalisten van ooit goed bekend staande media gaan twitteren.

Moerassen
Onder het label Pizzagate wordt overigens wel degelijk enorm veel rotzooi geproduceerd. Allerlei lieden die al sinds jaar en dag bezig zijn met meer of minder absurde samenzweringstheorieën haken gretig aan. Gekker dan gek: deze toont triomfantelijk een aantal machtige mensen die gefotografeerd zijn in de buurt van een spiegel als onomstotelijk bewijs voor hun lidmaatschap van geheime genootschappen. Anderen gaan te keer tegen mensen die over Pizzagate publiceren omdat ze te weinig aandacht besteden aan die ene samenzwering waar zijzelf al jaren voor waarschuwen.

Bij sommige berichten en eraan gewijde videokanalen krijg je ook inderdaad wel de indruk dat het gaat om fakenews in de vorm waarin die gedefinieerd is door de grote media en Brussel en Washington: het gebruiken van een prikkelende (onjuiste) kop, respectievelijk inhoud, uitsluitend om mensen naar het betreffende medium te lokken. Een vorm daarvan is wat meestal clickbait wordt genoemd. Het viel Ev Williams, CEO van Medium.com, op, dat in een stukje van de baas van Facebook over wat híj, Zuckerberg, onder misinformation verstaat, naast dat bericht, prominent twee van die clickbait-dingen stonden:

Veel aan Pizzagate gewijde kanalen en blogs zijn echter niet 100% onbetrouwbaar en niet 100% betrouwbaar. Net als de media die gillen over fakenews. Er is geen strikte tweedeling. En – belangrijker nog – er is iets raars aan de hand met het ‘debunken’ van die Pizzagate-berichten: andere amateur-journalisten doen dat beter dan die voormalige kwaliteitskranten! Conner Knight is zomaar een individuele, eenmalige videomaker, geen journalist. Dat zegt hij ook over zichzelf. In deze clip haalt hij een paar claims uit het ‘Pizzagate-kamp’ kalm en daardoor vernietigend onderuit. De link uit de vorige zin gaat niet naar dat onderuithalen maar naar de plaats in de video waar het verhaal van Knight de verkeerde kant opgaat. Hij gaat daar namelijk het politieke debat in een juridisch jasje hijsen.

In mijn stuk van vorige week zaterdag schreef ik ook over de ‘kunst’ die in de huizen van de Podesta-broers wordt tentoongesteld. Naast de schilderijen een metalen sculptuur die lijkt te verwijzen naar een van de slachtoffers van de beruchte seriemoordenaar Jeffrey Dahmer. Deze psychopaat doodde tal van jonge mannen en teenagers, had seks met hun stoffelijke overschotten, at stukken ervan op en maakte er foto’s van waarbij ze in groteske houdingen waren neergezet. Conner Knight argumenteert nu dat die sculptuur geen nauwkeurige imitatie is van die gruwelfoto van die seriemoordenaar. Hij wijst erop dat de sculptuur ook een soort 3-D hint zou kunnen zijn naar afbeeldingen van hysterie in het algemeen. Strikt genomen heeft hij gelijk. Hij kijkt echter weg van de mogelijkheid dat die verschrikkelijke seriemoordenaar bij het manipuleren en fotograferen van het lichaam van dit slachtoffer mogelijk ook geïnspireerd werd door die afbeeldingen. Met andere woorden: het aankopen en in eigen huis tentoonstellen van een sculptuur die op groteske wijze hysterie uitbeeldt, is weliswaar een iets minder sterke aanwijzing voor de zieke geest van meneer Podesta, maar alleen dat: iets minder sterk.

Dezelfde Tara die voor mij die link legde tussen Podesta en die seriemoordenaar, postte ook deze video met beelden van de Amerikaanse vice-president Joe Biden. Deze beelden zouden geen enkele zeggingskracht hebben in een rechtszaak tegen hem. En terecht. Ik vind ze evengoed toch wel verontrustend, belastend bijna. Op zich kunnen we echter weinig met deze beelden en moeten we ook niet doen alsof hier sprake is van een ‘smoking gun’. Ze maken voor mij, en voor iedereen met ook maar een klein beetje onderbuik of intuïtie, in ieder geval niets meer, maar ook beslist niets minder duidelijk dan dat ook meneer Biden van geen enkele verdenking moet worden uitgesloten.

Mechanismen
En daar wringt het. Het gaat hier niet om een omgekochte scheidsrechter in het amateurvoetbal, wat winkeldiefstallen of een vrouw die in haar linkerbil geknepen is. De verliezers van de Amerikaanse presidentsverkiezingen – de leiding van de Democraten, van de Republikeinen, en de media – willen een grootschalig onderzoek naar Russische beïnvloeding van de presidentsverkiezingen. Ik wantrouw hun motieven en ik heb heel sterk de indruk dat er veel meer gelekt dan gehackt is, maar vanwege de ernst van de beschuldiging en de problemen die blijven bestaan indien dit helemaal niet formeel onderzocht zou worden, lijkt het me verstandig om dit niet te blokkeren. Om vergelijkbare redenen dient ‘Pizzagate’ grondig onderzocht te worden.

Maar er is meer. Publieke opinie, journalistiek en politiek kunnen geen betrouwbaar oordeel vormen over de precieze beschuldigingen tegen individuen in het kader van ‘Pizzagate’. Bij Pizzagate gaat het om de ernstigst denkbare misdaden. En we weten ook: macht corrumpeert en absolute macht corrumpeert volledig. Wat publieke opinie, journalistiek en politiek wel kunnen doen is de druk op de ketel houden en blijven zoeken naar alle mechanismen die op een of andere manier deze gruwelen in de hand werken en/of de opsporing en bestraffing van de daders tegenwerken. Een belangrijke naam in verband met Pizzagate is Nancy Schaefer. Ze was voor de Republikeinen actief in de staat Georgia. In 2007 publiceerde ze een rapport “The Corrupt Business of Child Protective Services” en drie jaar later werd ze vermoord. De streng-gelovige oma zou zijn doodgeschoten door haar even gelovige man die vervolgens zelfmoord pleegde. Bij Wikipedia vindt men het relevant om over haar te vermelden dat ze afwijzend stond tegenover het homo-huwelijk … Zeer ernstig en zeer verontrustend, maar het meest wezenlijke aan haar levensverhaal is dat ze de aandacht vestigde op die mechanismen.

De insteek van grote Amerikaanse media lijkt volstrekt tegenovergesteld. Niet alleen door daders voor te stellen als slachtoffer van hun zieke geest, maar zelfs door te suggereren dat er eigenlijk niet zoiets bestáát als georganiseerd kindermisbruik. In antwoord daarop werd en wordt door mensen met meer realiteitszin verwezen naar het kindermisbruik-schandaal in het Engelse voetbal, naar het omvangrijke schandaal rond BBC-topper Jimmy Savile, naar een groot netwerk dat was opgerold in Toronto en naar een recent opgerold netwerk in Noorwegen. Het AP berichtte over dat laatste, op 20 november jongstleden, en dat bericht werd door veel kranten overgenomen, waaronder de New York Times. Een Pizzagate-activist berichtte enkele dagen geleden dat de NYT dit bericht uit haar database verwijderd of in ieder geval onvindbaar heeft gemaakt. Het leek me een onwaarschijnlijk verhaal. Dat de NYT het artikel op diezelfde dag had gepubliceerd is terug te zien dankzij de onvolprezen Wayback-machine:

Misschien werkt dat zoeken op de site van de NYT vreemd of hadden de mensen die dit signaleerden niet goed gezocht? Ik voerde diverse zoekopdrachten in, maar ik kon het bericht ook niet vinden. Ter controle ging ik op zoek naar wat dit medium in de loop der jaren aan berichten heeft gepubliceerd over mijn geboortestad: Schiedam. Dat leverde maar liefst 391 zoekresultaten op [2].. Met andere woorden: ze bewaren alles of bijna alles en die berichten zijn ook terug te vinden.

Het stinkt in New York, maar niet naar pauselijke poep.

---

Noten

1. Zoiets als: we leggen een dossier aan.
2. Het eerste bericht over Schiedam dat ik aanklikte bevatte overigens pijnlijk foute beweringen, maar geen die je als ‘fakenews’ zou labelen, hooguit als ‘klakkeloos geplaatst’.