Het blad God, Nederland en Oranje maakte diepe indruk op me toen ik – in 1966 – nog op de middelbare school zat. Alles in het blad was een belediging voor het milieu waaruit ik me wilde ontworstelen. En het meest beledigend waren wel de tekeningen van Willem, nom de plume van Bernard Willem Holtrop.

Wat hield ik van dat blad, wat hield ik van Willem. Niemand en niets was heilig voor hem. God, Jezus, politici, dominees, pastoors, het koningshuis niemand ontkwam aan zijn pen. Zo tekende hij koningin Juliana als raamprostituee. Een daad waarvoor hij in 1969 werd veroordeeld tot een boete wegens majesteitsschennis. Willem vertrok naar Frankrijk. Daar vond hij keiharde satire met veel seks en geweld. “In Nederland was niks wat daarop leek“, zei hij in de Volkskrant (27-04-2016).

In 2015 vermoordden moslim extremisten acht collega’s van Willem bij Charlie Hebdo. Maar om die moslim extremisten te tergen, zal cartoonist Bernard Holtrop (Willem) geen tekeningen maken waarin hij de draak steekt met Mohammed. “Want dan pak je ook de gewone moslims, de kruidenier op de hoek. Dat is niet nodig”.

“Ik heb vaak dingen over Jezus gemaakt“, zegt Holtrop: “maar dat is mijn eigen cultuur. Daar kan ik aankomen. In eigen land kan je overal tegen aanschoppen.” Maar: “als je in een ander land bent, ben je toch wat beleefder. Zo is het met cultuur ook.”

Ik begrijp daaruit dat ik Jezus bespotten mag, want Jezus hoort bij mijn cultuur. Net als het koningshuis, politici, de Paus, de kerk: alles mag worden bespot, want van mij. Dat christelijke kruideniers op de hoek daar aanstoot aan kunnen nemen, is niet erg. De gewone gelovigen in eigen land, de clerus, de politici, de Oranje-aanhangers die mag je schoppen waar je wil.

Ik heb dat eerder in andere bewoordingen ook een cabaretier horen zeggen. Het gesprek was op moslims gekomen en op de vraag hoe je daarop als grappenmaker kon reageren. De cabaretier zei: “Het Christendom is mijn cultuur. Daar kan ik grapjes over maken. Van hun cultuur weet ik te weinig. Die grappen moeten zij maar maken.” Willem gaat nog een stapje verder: “Waarom zou je iemand die in 600-zoveel iets heeft gezegd tekenen?” Dan pak je in zijn ogen ook “al die moslims die hier gewoon wonen en werken, die niemand kwaad doen.”

De cabaretier verschuilt zich achter zijn onkunde. Nu siert het iemand wanneer hij zegt, ik weet daar weinig over, dus ik kan er maar beter mijn mond over houden. Maar onkunde is iets waar je zelf een heleboel aan kan doen. Je kan over de islam wat lezen. Je kan op Youtube naar films kijken van moslimpredikers. Als je over ‘hun’ cultuur in Nederland iets te weten wil komen, dan kan dat gewoon.

Maar ik denk dat de cabaretier helemaal niets te weten wil komen over ‘hun’ cultuur. Liever doet hij al die moslims die hier gewoon wonen en werken en die niemand kwaad doen, ook geen kwaad met zijn grappen. Net zoals Willem die het ‘niet nodig’ vindt gewone moslims tegen de haren in te strijken.

De redenering van Willem rammelt. Want Willem vergast moeiteloos huis, tuin en keuken royalisten op een tekening van koningin Juliana als hoer en Beatrix als vampier. Hij ziet er geen been in katholieken op de hoek op hun ziel te trappen met prentjes van pedofiele priesters.

Omdat het zijn eigen cultuur is, zegt hij, mag hij die mensen schofferen. Maar wat is zijn eigen cultuur? Willem is geen royalist of belijdend christen. Hij maakt royalisten en katholieken, die niemand kwaad doen, belachelijk binnen ‘onze’ cultuur van vrijheid van meningsuiting. Waarom vallen moslims niet binnen die cultuur?

Ook de cabaretier neemt ‘onze’ mensen op de hak. Maar door ‘onze’ mensen op stang te jagen en andere mensen buiten schot te houden, zeg hij eigenlijk, net als Willem: die andere mensen horen niet bij onze cultuur.

Terwijl veel moslims als om strijd beweren: wij zijn al generaties hier, willen jullie nu eindelijk ons ook eens zien als Nederlander/ Fransman/ Europeaan, zetten Willem en de cabaretier de moslims apart van ‘ons’ gewone Nederlanders. Ze zien de moslims als ‘anders’, als mensen tegen wie je beleefd moet zijn, als mensen die niet onze gelijken zijn. Dat is misschien wel de grootst denkbare belediging.