Dat leden van de regering van Saudi-Arabië bij de aanslagen op 9/11 betrokken waren is een publiek geheim onder mensen met kennis van zaken. Let wel, ik heb het niet over de aluhoedjesbrigade of andere figuren die altijd snel met hun vingers klaar staan om bekende daders aan te wijzen. Gewoon weten hoe bepaald terrorisme altijd gefinancierd werd volstaat.

Daarover is ook nooit reden voor twijfel geweest.

Dat een lid van de onderzoekscommissie – de Republikein John Lehman, een veteraan van het Reagan-tijdperk – naar die aanslagen nu zegt dat hij zeker is van zijn zaak dat leden van de Saudische regering betrokken waren door logistieke en financiële steun te verlenen, is daarom niet meer dan een voetnoot bij een bekende geschiedenis. Maar in de USA is het op dit moment groot nieuws, en naar verluidt zet het druk op president Obama het tot op heden vertrouwelijke deel van het rapport (28 pagina’s) openbaar te maken.

Het moment hiervoor is toch ietwat bijzonder.

Want de manier waarop Obama zich tot op heden in de verkiezingsstrijd tussen Hillary Clinton en Donald Trump heeft gemengd laten zien dat hij bepaald niets hebben moet van de manier waarop Trump meent dat de islamitische dreiging bestreden moet worden: door de Amerikaanse grenzen hermetisch voor hen te sluiten. Je kunt er dan ook vergif op innemen dat president Trump het bewuste rapport binnen de kortste keren openbaar zal maken. Ook, en wellicht juist, om het discomfort van George W. Bush en de neocons (die op basis hiervan de inval in Irak bekokstoofden) te vergroten. Juist de manier waarop de Amerikaanse verkiezingsstrijd verloopt maakt het aannemelijk dat het rapport over niet al te lange tijd openbaar zal zijn. De oproep van Lehman geeft Obama dus een laatste kans: dankbaar zal deze daarvoor niet zijn, maar het is een strohalm om ook na zijn vertrek als president iets van gezag te behouden.

Amerikaanse bedrijven, burgers en militairen zouden negatieve gevolgen kunnen ervaren, aldus de president. Saudi-Arabië dreigde al met tegenmaatregelen als het terughalen van grote sommen geld uit Amerika, mocht een wet worden aangenomen waarmee het rapport openbaar wordt gemaakt. Begin mei zei CIA-baas John Brennan dat het Amerikaanse volk de inhoud van het hoofdstuk verkeerd zouden kunnen interpreteren.

Zelfs als deze betrokkenen geen lid zijn van de (bijzonder uitgebreide) koninklijke familie maar van de aristocratie daar net onder, dan is nog steeds zeker dat er geen consequenties aan deze betrokkenheid verbonden zijn geweest: niet in Saudi-Arabië, niet door de USA. De slachtoffers waren toch al dood niet waar? Collateral damage, die de kans bood een langgekoesterde wens van de families Bush en Saud te vervullen: de val van Saddam Hoessein.

Het heersende beeld dat het rapport een zuivering van de naam Saud was klopt volgens Lehman niet. Wat we vaak vergeten als we het hebben over 9/11, is dat Osama bin Laden een aristocratische Saudi was. Zou hij zozeer een renegaat geworden/geweest zijn dat hij geen enkel contact meer had met andere aristocraten binnen het koninkrijk dat de heilige plaatsen van de islam beheert? Dat is welbeschouwd onvoorstelbaar, en lijkt van dezelfde orde als de eeuwig terugkerende bezwering dat dit alles ging om een paar religieuze heethoofden die een obscure uitleg van de islam praktiseren.