Blik vooruit – voor U in afschuw uw ogen sluit
Zucht, steun, kreun. Het tijdperk van lijstjes en politieke voorspellingen zo aan het einde van het jaar is de ultieme zelfbevlekking van de opstellers, want zij pretenderen toekomst en verleden duidelijk voor zich te zien. Maar na lezing van een aantal van deze erupties voel ik me desalniettemin gedwongen er iets tegenover te stellen. Want natuurlijk denk ik het beter te weten.
Zondagavond al zette de chef van de politieke redactie van De Volkskrant zijn vooruitblik op politiek 2016 online. Vermoeiend. Na het lezen trok ik mijn wenkbrauwen op, en besloot het te vergeten. Maar omdat het een aardige inleiding is van wat ik hier betogen wil, heb ik het weer opgediept. Du Pré betoogt dat het een goed idee zou zijn als in Den Haag de verbeelding weer aan de macht komen zou. De verbeelding! Een makkelijk woord om aan te geven dat je snakt naar een nieuwe Linkse Lente, maar verder is het een betekenisloos begrip.
De afgelopen 40 jaar – vanaf de deconfiture van het kabinet Den Uyl zo ongeveer – praten brave progressieve snakkers met weemoed over ‘de verbeelding aan de macht’. De ontwikkelingssamenwerking van Jan Pronk, de onbetaalbare en mislukte banenplannen van Den Uyl en Kok (toen nog), en de VanDam-eenheid als ultieme woondroom. Veel meer is er nooit geweest, en wat er van overbleef is een blok aan het been van de moderne samenleving.
En dat zou zich moeten herhalen? Dat kunnen we niet eens betalen.
Klavertje2
Wat Du Pré lijkt te hopen, is dat 2016 het jaar van Jesse Klaver zal worden. Opnieuw: een natte droom – Klaver is namelijk al over zijn hoogtepunt heen. Zijn plannen zijn flinterdun en niet realiseerbaar, zijn gezwatel over economisme is al ontmaskerd als hypocriet geleuter en je moet er toch niet aan denken dat zijn partij iets in de melk te brokkelen krijgt. Asielmigranten binnen de grenzen zijn er al veel te veel, maar GroenLinks lijkt het nooit genoeg.
Maarre, verkiezingskoorts? Daar heeft ook Maurice de Hond last van. Van hem verscheen een analyse op TPO en de Joop, benevens zijn eigen site. Ook verkrijgbaar als Pdf. Opdat iedereen er kennis van nemen kan. De analyse bevat interessante brokken, waarover verderop meer. Maar verkiezingen in 2016? Vergeet u dat maar.
Rutte2
Rutte2 zal gaandeweg ongetwijfeld steeds dichter langs de afgrond scheren, maar niet vóór de uiterste verkiezingsdatum (voorjaar 2017) verzekerd zal zijn zullen PvdA en VVD besluiten dat de stekker er uit kan. In de ijdele hoop dat de asielstroom zal opdrogen, en zij in de peilingen weer gaan stijgen. Het enige grappige daar aan is dat de volgende economische crisis al op stapel staat, en als ze zo doorgaan eindigt dit kabinet precies op het hoogtepunt daarvan. De daaropvolgende verkiezingen zitten dan de spetters tot op het dak van de Ridderzaal. Het zou het definitieve einde van de PvdA kunnen betekenen, maar laten we niet op de zaak vooruit lopen.
De analyse van De Hond was in zoverre erg interessant, omdat hij zich baseerde op de verhoudingen in de Senaat. Bovendien gaat hij er van uit dat de PVV door de andere partijen buiten spel zal worden gezet, ongeacht de uitslag, vanwege die Senaatsverhoudingen. Het is mogelijk, en zelfs waarschijnlijk dat dit staat te gebeuren. Daar mag de PVV uit electoraal oogpunt naar mijn idee zelfs blij mee zijn, want het schip gaat de wal keren. De komende regering zal na 2017 onprettige maatregelen moeten treffen, het is niet anders. Heel waarschijnlijk zal daaronder ook een herziening van het asielverdrag gaan vallen, hoe hard iedereen ook ach en wee roepen zal. Dat kan ook het einde van de EU nog iets versnellen, maar dat wordt 2017 op zijn vroegst. Herinner U, ooit was de hypotheekrenteaftrek een onbespreekbaar beleidspunt – tot het met een vloek en een zucht geregeld werd omdat men er niet langer omheen kon.
Als de bijl toch valt..
Maar wat als De onuitgesproken verwachting van De Hond bewaarheid wordt, en het kabinet struikelt (over bijvoorbeeld het #Geenpeil-referendum). Wat dan? Dan zijn er komend najaar verkiezingen, wordt de PvdA gedecimeerd, stort de VVD in ten faveure van het CDA en haalt de PVV tussen de 25 en 28 zetels. Daarna is het land onregeerbaar – aldus De Hond. Want dan zijn er meer dan 3 partijen nodig voor een regeringscoalitie(, en de PVV is haram, weet U nog wel?).
Nu is dat laatste sinds 1973 niet meer gebeurd (hé, wat een verbeelding!), maar is het daarom een ramp? Zolang PVV, PvdD en SP niet samen een meerderheid halen, kan het land eenvoudig worden geregeerd door de Regentenpartij. En dat zullen ze doen ook. In veel opzichten hebben de partijen die behoren tot die kliek uitwisselbare standpunten, en als de druk groot genoeg is komen ze er echt wel uit.
SP?
Het alternatief zou zijn een regering waaraan de SP deel heeft. Dat is geen gekke gedachte, omdat de kans slechts heel beperkt aanwezig is dat die partij bij verkiezingen in 2016 al echt groot worden zal. Misschien krijgen ze zelfs een gedoogrol, er zijn gekkere dingen gebeurd. En het zou een dergelijk kabinet ruimte verschaffen in de Senaat te gaan shoppen voor noodzakelijke meerderheden. Dat alles geeft de bevolking een opgelegde kans het hele spul bij de daarna komende Statenverkiezingen weg te stemmen. Zelfs als die verkiezingen pas in 2019 zijn.
Maar zoals het er nu voor staat zal 2016 het zoveelste verloren jaar zijn.