In Frankrijk heeft een openbaar aanklager besloten Christine Lagarde, directeur van het IMF, aan te klagen voor een al twintig jaar terug begonnen schandaal, waarin de bedrijvendokter Bernhard Tapie een prominente rol speelde. De gevolgen hiervan voor de Franse politiek van de komende tien jaar zullen echter enorm zijn.

Lagarde zegt de beslissing van de rechtbank niet te begrijpen, en gaat de vervolging zelf aanvechten. Ze zal wel moeten. Als het tot een daadwerkelijke vervolging komt, is traditionele rechtse politiek dood.

Het schandaal rond Bernhard Tapie begon in 2003, toen deze werd verplicht zijn toentertijd noodlijdende bedrijf Adidas te verkopen omdat hijzelf minister werd in een socialistische regering. Hij werd bedot door staatsbank Crédit Lyonnais, die hij later aanklaagde en via arbitrage werd hem €403 miljoen toegekend. Daarvan hield hij na aftrek van alle kosten in 2008 circa €200 miljoen over. Lagarde was verantwoordelijk voor het instellen van die arbitrage en de uitbetaling van het volledige bedrag aan Tapie, buiten andere instanties om.

Juridische molens
Intussen maalden de juridische molens door. Tapie is vorig jaar door een Franse rechtbank gesommeerd dit bedrag weer terug te betalen. In 2011 begon een onderzoek naar de wijze waarop die arbitrage èn de uitkomst ervan tot stand kwamen. Tapie bleek namelijk te zijn geworden tot een financieel steunpilaar van Nicolas Sarkozy – Frans president (2009-2013)- en dat gecombineerd met de ruime vergoeding rechtvaardigde een onderzoek.

De politieke angel is echter enorm. Als het proces tegen Lagarde doorgaat, is dat niet alleen een belemmering voor haar functioneren als hoofd van het IMF (na Dominique Strauss-Kahn zou zij de tweede achtereenvolgende Franse IMF-president zijn die hiermee te kampen heeft), maar heeft dat ook gevolgen voor de Franse presidentsrace van 2017. Het gehele proces zal volledig de aanloop naar die verkiezingen beheersen, want een veroordeling van Lagarde zal ook directe consequenties hebben voor de kansen van Sarkozy. Op dit moment wordt Sarkozy nog steeds gezien als de belangrijkste kandidaat van traditioneel Frans rechts. Zijn mogelijke vervanger Alain Juppé is politiek ook niet brandschoon, en de derde kandidaat die namens Les Republicains tot vorig jaar geregeld werd genoemd was Christine Lagarde.

Schieten voor open doel voor de politieke concurrentie.

Het scenario dat zich nu lijkt te zullen ontrollen is niet erg ingewikkeld. Als Les Republicains zijn ontdaan van alle geloofwaardige kandidaten, is er voor de zittende, hoogst impopulaire president weinig wat hem nog uit de fameuze tweede ronde van die presidentsverkiezingen houden kan. Net zo goed als het onwaarschijnlijk is dat Marine Le Pen daaruit weg te houden valt. Gaat het traditioneel-rechtse Franse electoraat in zo’n tweede ronde dan ook nog stemmen op de socialist Hollande, waarop een groot deel van de weldenkende natie neerkijkt? Zelfs niet om het FN buiten de deur te houden, zo lijkt het.