Vertel mij hoe uw land zijn feesten viert, en ik zal u zeggen hoe het er aan toe is. Met Nederland gaat het niet best, aan zijn omgang met de ‘meidagen’ te beoordelen.

De benepenheid druipt ervan af, al decennialang. Zet de meidagen krachtig neer in de ‘vieringenmarkt’. Nationaal. Zelfbewust. En negeer gemekker van werkgevers en multikul gekrijs. Kijk, daar is-ie dan toch. Een petitie om ervoor te zorgen dat onze nationale feestdag 5 mei behalve Bevrijdingsdag ook een Vrijedag is. Of het aantal steunbetuigingen groot genoeg zal zijn en of er vervolgens iets mee gedaan wordt, valt nog te bezien. Maar mijn steun heeft Marijke van der Meer, gemeenteraadslid in Zoetermeer.

Het is toch eigenlijk raar. Vijf mei is onze belangrijkste feestdag, de enige echt nationale feestdag die we hebben. Het staat los van religie, afkomst, cultuur; het gaat écht om de vrijheid.

Precies twee jaar geleden schreef ik een blog voor een andere site, waarin ik me verbaasde en ergerde over de halfslachtige omgang met Bevrijdingsdag. Ik schaamde me; ook omdat we een pleefiguur slaan in het buitenland. Ik was ook verbijsterd over het gebrek aan actie. Over de stilte over 5 mei vanuit de politiek.

Nu volgt wat ik op 5 mei 2014 blogde (een beetje bijgeschaafd en voorzien van een kleine update):

In 2005, een jaar waarin Bevrijdingsdag voor ‘iedereen’ een vrije dag zou opleveren, viel Hemelvaartsdag op… 5 mei. En toen hadden we al vrij. Bizar toeval, of de hand van Bernard Wientjes, de toenmalige eindbaas van VNO-NCW? Het goede antwoord is natuurlijk: het eerste. Wel had iedere werkgever deze samenloop jaren van te voren kunnen zien aankomen. We weten immers tot in de verre toekomst de data waarop Paaszondag valt, en Hemelvaartsdag is veertig dagen later, dus altijd op een donderdag. Hoe dan ook, Jezus ging naar de hemel en Wientjes c.s. kregen een geschenk uit de hemel.

De werkgevers zijn sinds jaar en dag tegen de vijfde mei als nationale feestdag met dezelfde positie als Nieuwjaarsdag, Koningsdag of Hemelvaartsdag. Vorig jaar was het weer zover: op dinsdag 5 mei 2015 waren we vrij. (Koningsdag 27 april viel op maandag, Hemelvaartsdag 2015 op 14 mei.) Niet alleen zou het bedrijfsleven een extra vrije dag niet kunnen betalen, ook de verrommeling van een of meer weken midden in het voorjaar zou funest zijn voor de orde en regelmaat in de economische productie. Immers, op Koningsdag v/h Koninginnedag (30 april) was ‘iedereen’ ook al vrij “op kosten van de bazen”, en Bevrijdingsdag is maar een paar dagen later. Afgezien van het feit dat Hemelvaartdag exact óp 5 mei kan vallen (wat overigens vandaag alweer het geval is), valt deze dag in ieder geval vaak genoeg heel dicht in de buurt van Bevrijdingsdag, en dat zou de versnippering alleen maar nog maar erger maken.

Het is niet verkeerd om naar het bedrijfsleven te luisteren. Maar laten we alsjeblieft niet elke klaagzang even serieus nemen, zeker niet die van het grootbedrijf (#EUnilever), en al helemaal de chagrijnige geertofoob Wientjes niet. Ik vraag me werkelijk af of er geen grotere rampen zijn die het bedrijfsleven in deze barre tijden hebben getroffen, zoals een verhoging van accijnzen en BTW. Het besluit om 5 mei slechts eens in de vijf jaar te vieren met een vrije dag voor iedere werknemer, en de status van Bevrijdingsdag in andere jaren over te laten aan het krachtenspel tussen bazen en bonden, maakt een labbekakkerige indruk. Ook aan buitenlanders is deze polderfolklore nauwelijks uit te leggen. Dit is nu typisch een thema waarop de overheid nu juist wél met de vlakke hand op tafel moet slaan. Stop het gemiezer, en geef 5 mei de status van volwaardige nationale feestdag, ieder jaar. Dat zal ook de invulling van de dag ten goede komen.

Door het opschuiven van de verjaardag van het staatshoofd naar 27 april met ingang van 2014 waren sommigen optimistisch. @Ronny Naftaniel twitterde:

Nu Koningsdag eerder valt en aan revisie toe is, is het tijd om #bevrijdingsdag in eer te herstellen. Vrijheid vieren we met een vrije dag!

Werkelijk, als het erop aankomt kan voor dit doel Hemelvaartsdag worden prijsgegeven. Als burger van Nederland en met een conservatieve, eurosceptische visie op Nederland hecht ik meer aan Bevrijdingsdag als nationale feestdag dan aan Hemelvaartsdag. Natuurlijk, Hemelvaartsdag is belangrijk als christelijke feest- en gedenkdag. Maar dat belang staat of valt niet met een vrije dag. Laten we bij deze meteen afrekenen met het ‘wisselgeld’ van Tweede Pinksterdag, dat vaak wordt genoemd als dé christelijke feestdag die desnoods, desnoods kan worden ingeleverd (maar niet voor het Suikerfeest, dat verhoede God). Ik zie de logica daar niet van in. In mijn directe omgeving is een vrij pinksterweekeinde, met liefst ook pinkstervrijdag vrij, al dan niet voor eigen rekening, belangrijker. Zie de appendix.

Het is jammer dat, mede door de opstelling van VNO-NCW en de Raad van Kerken, 5 mei er nog steeds een beetje bij hangt. Doordat ambtenaren en personeel in de culturele sector wel vrij zijn op 5 mei, wordt het imago van Bevrijdigingsdag als multiculti elitefeestje, met een vooral links-culturele invulling, alleen maar versterkt. Een bredere, volksere invulling zoals op Koningsdag is er niet.

Aan de twee jaar oude tweet van Ronny Naftaniël heb ik nog steeds weinig toe te voegen. In de sociale media kwam een actie #5MeiAltijdVrij op gang, die – naar ik begreep – werd ondersteund door Frits Barend in een uitzending van WNL. Daarna werd het weer stil. Ongetwijfeld laaide de discussie vorig jaar weer even op, en dit jaar gebeurt het gelukkig opnieuw. Hopelijk met succes! Voor de natiestaat Nederland mag de viering van een nationale feestdag geen bijzaak zijn of gerommeld in de marge. De politiek ziet dat niet en kijkt weg, of laat het bewust lopen. Regeren is vooruitschuiven. Tot het te laat is. Dan zijn we met z’n allen vrij op 9 mei: Europadag. Guy Wil Het! En Schulz & Timmerfrans met hem. Brr.

Appendix: Waarom Tweede Pinksterdag moet blijven als vrije dag, eerder dan Hemelvaart
Met Pinksteren wordt Opwekking gehouden, een van de grootste christelijke conferenties van Europa. Aan Hemelvaartsdag wordt verder amper concrete invulling gegeven. Voor Opwekking-bezoekers en andere mensen die met Pinksteren op stap gaan, zijn Hemelvaartdag en de vrijdag erna soms alleen maar nadelig voor het vakantiesaldo en lastig — ook voor hun werkgever. Als het weer tegenzit, werken veel mensen met Hemelvaart liever door, en zeker op de aansluitende vrijdag. Wat heb je, in het algemeen, aan een regenachtig weekeinde van vier dagen? Op Hemelvaartsdag kan een eventuele kerkgang ’s avonds plaatsvinden, net als op Goede Vrijdag, met Oudjaar en op Hervormingsdag (31 oktober).

De christelijke wereld is groter dan de beweging rond Opwekking, hoewel deze een relatief zeer grote is. Ik ben benieuwd hoe een voorstel om Hemelvaartsdag niet langer als officiële feestdag te beschouwen, in christelijke kring zou vallen. Dat wil zeggen, aan de basis. De Raad van Kerken heeft jaren geleden al njet gezegd. Maar de Raad van Kerken is niet zaligmakend. Het is weinig meer dan een vrucht van de sterkere organisatiestructuur van de traditionale kerken. Terwijl het totaal aantal christenen in Nederland steeds kleiner wordt, groeien sommige evangelische gemeenten als kool en neemt het aandeel christenen buiten de klassieke kerkgenootschappen relatief toe.