Een nog steeds doorgaande ontwikkeling is de steeds waarschijnlijker wordende confrontatie tussen China en de USA in de Zuid-Chinese Zee. China bouwt er kunstmatige eilanden om daarmee haar territoriale aanspraken (ook vanwege de zeewegen daar) kracht bij te zetten. De USA probeert te demonstreren dat het zich van China niets aantrekt, en dat haar bondgenoten dat voorbeeld volgen kunnen.

Alles draait om een collectie riffen, klippen en andere net boven water uit stekende stukken siliciumdioxide (rots). Er woont niemand, en er heeft naar beste weten ook nooit iemand gewoond, maar de rotsen liggen strategisch. Dat heeft China doen besluiten haar wankele aanspraken op een deel er van te gebruiken door er kunstmatige eilanden te bouwen, en die aan te merken als onderdeel van het Chinese landterritorium. Zie voor de consequentie dit eerdere stuk.

Hoe serieus China het neemt kunt U hier lezen. Maar laat ik hier en nu volstaan net de constatering dat het China ernst is in dit conflict geen bakzeil te halen.

Dat maakt de aankomst van een Amerikaans smaldeel onder leiding van het supervliegdekschip Stennis een majeure provocatie. In de ogen van het Chinese leiderschap, in ieder geval.

Natuurlijk, China en de USA zijn intensief handelende landen. Natuurlijk, Donald Trump zinspeelt er op dat de productie die tegenwoordig vooral in China plaatsvindt, met hem als president naar de USA zou terugkeren dank zij de hoge importtarieven die hij instellen zou. Natuurlijk, oorlog voeren tussen supermachten doe je niet om relatief onbelangrijke zaken.

Maar de controle over de doorvaart in de Zuid-Chinese Zee is niet onbelangrijk, zelfs niet relatief onbelangrijk. De USA kan zich niet veroorloven de Chinese kunsteilandjes te erkennen, aangezien die hele doorvaart dan door Chinese territoriale wateren leidt. Daarmee vervalt de basis voor de verhouding met haar kleine bondgenoten (Brunei, Philippijnen, Maleisië, Taiwan), en medestanders als Vietnam. Het zou een stevige klap zijn voor de Amerikaanse invloed in de wereld als China in dit gebied haar hegemonie vestigen kan. Zijn de Amerikanen bereid daarvoor ten oorlog te trekken? Dat zou zomaar kunnen. Een confrontatie met Chinese vlooteenheden zou kunnen opvlammen tot een oorlog die de USA niet gemakkelijk zou kunnen winnen, en in ieder geval grote gevolgen hebben zou.

De USA heeft met afstand de grootste en belangrijkste marine ter wereld. Met meer vliegdekschepen dan alle andere marines ter wereld hebben. Wat dat betekent? Dat is een vraag die velen bezighoudt op militair gebied, want sinds lang wordt gesteld dat vliegdekschepen in de Tweede Wereldoorlog heel belangrijk waren, maar dat een volgende wereldoorlog zal worden beslist dor onderzeeërs.

Dat neemt niet weg dat confrontaties tussen grootmachten die beiden grote problemen hebben – USA een terugvallende sociale cohesie, China een economie met grote structurele problemen – vragen om moeilijkheden is. Want veel oorlogen zijn in het verleden ontstaan om binnenlandse problemen te marginaliseren – waarna de verliezers als gevolg er van een totale ineenstorting beleefden.