Als je iemand kunt beoordelen aan de hand van zijn vrienden en vertrouwelingen, dan staat Frankrijk met president Macron een transformatie naar een boevenstaat te wachten.

Een aardig nieuw woord in de Franse taal is ‘voyoucratie’. Voor wie onder u het woord voyou kent, moet de betekenis duidelijk zijn: een boevenstaat, waar niet het volk maar de schurken het voor het zeggen hebben. Over de buitenwijken van Parijs is ooit de film Voyoucratie’ (2015) gemaakt , maar dit gaat over de Franse republiek onder Macron.

Dat heeft de president te danken aan twee naaste medewerkers die voor schandaal zorgen; de Jansen en Janssen van de Macron-entourage: Benalla en Bellatar. Op het moment van dit schrijven is geen van beiden nog ontslagen of gearresteerd, maar heel lang kan dat niet meer duren. (En jawel, Benalla is inmiddels exit)

Yassine Bellatar is een mislukte islamitische stand-up comedian, en doet sinds maart officieel iets voor Macron met beleid aangaande de banlieues. Officieus lijkt hij meer een presidentiële pitbull, die via Twitter of als gast in talrijke tv-programma’s iedereen schoffeert die kritiek durft te hebben op het reilen en zeilen van de multiculti-samenleving. Zoals Manuel Valls, premier onder Hollande, of zoals de zeer geliefde filosoof Raphaël Enthoven.

Een maand of twee geleden vroeg Bellatar om ontslag van Didier Deschamps, de coach van het Franse voetbalelftal. Per tweet. Die had schijnbaar iets verkeerds gezegd, en een nagenoeg zwart elftal kon toch geen witte trainer hebben. Waar het hem eigenlijk om ging, was dat Deschamps de stervoetballer en relschopper Benzema – net als Bellatar van Algerijnse komaf  – niet had geselecteerd. Na het behalen van de wereldtitel zweeg hij over Deschamps, maar schold met diezelfde wereldtitel als argument iedereen de huid vol die moeite heeft met massa-immigratie –  ongeveer 70% van de Fransen.

Bellatar bracht afgelopen februari ook nog wat uren in de cel door. Hij had zich gediscrimineerd gevoeld omdat een agent hem en zijn kleine zoontje niet onmiddellijk doorgang had verleend toen hij zich in het gevolg van Macron bevond. Vervolgens had hij de betreffende agent uitgescholden en bedreigd. Altijd onverstandig in Frankrijk, wie je ook bent of denkt te zijn.

Om een lang verhaal kort te maken: Bellatar is om de week in het nieuws omdat hij deze of gene voor racist uitmaakt of anderszins schoffeert. Zijn beste vriend is de meermalen – ook in België – voor openbaar antisemitisme veroordeelde ‘komiek’ Dieudonné. Niemand begrijpt eigenlijk waarom Macron Bellatar een baan in het Elysée heeft gegund. Hij is een soort Kuzu. Het verschil met Kuzu is dat die (nog) niet voor Rutte werkt.

Alexandre Benalla is een zogenaamde expert in veiligheidszaken, maar feitelijk niet meer dan een veredelde lijfwacht. Hij maakt het nog bonter. Op 1 mei – in Frankrijk een nationale feestdag waarop traditiegetrouw veel wordt gedemonstreerd – bevond hij zich in Parijs met een eenheid van de Franse Mobiele Eenheid (CRS). Uitgedost met een officiële politiehelm en een knuppel ging hij op zeker moment volledig los op enkele demonstranten. Dat is gefilmd. Hoe hij eerst een vrouwelijke demonstrant hardhandig afvoert, en vervolgens een mannelijke demonstrant tegen de grond knuppelt. Die video stond al snel on-line. Misschien steeg de adrenaline hem naar het hoofd, of dacht hij onherkenbaar te zijn vanwege de helm. Kort daarop publiceerde Le Monde echter herkenbare foto’s van zijn gezicht achter het vizier.

De stafchef van het Elysée liet desgevraagd weten dat het inderdaad Benalla was die zo tekeer ging. En ja, hij had toestemming gekregen om op deze dag met de CRS op stap te gaan, maar alleen als waarnemer. Inmiddels is hij geschorst; het parket van Parijs heeft een onderzoek geopend. Niemand verwacht daar al te veel van, want zijn baas heet immers Macron.

Er zijn weinig Franse presidenten geweest die groeiden in hun ambt, en of Macron er daar één van zal zijn is twijfelachtig. Hij is een rabiate eurofiel, en voorstander van mondialisering en open grenzen. Hij beweerde in een verkiezingstoespraak dat dè Franse cultuur niet bestaat. Die cultuur zou altijd – en vooral nu – in beweging en ontwikkeling zijn, dankzij iedereen die Frankrijk binnenkomt. De Fransen houden er niet van als je zo over hun cultuur spreekt.

Wat evenmin helpt in een land waar nog honderden burgemeesters lid van de communistische partij zijn, is dat Macron zijn naam als president van de rijken voortdurend eer aan doet. Hij bestelde  voor het presidentiële paleis een nieuw servies van een half miljoen euro, en liet weten dat hij en Brigitte een flink zwembad laten aanleggen bij het presidentiële buitenverblijf, dat slechts een paar stappen van de Middellandse Zee af ligt. Uiteraard op kosten van de contribuable, de belastingbetaler. Begin dit jaar maakte de president – uit milieuoverwegingen – diesel zowat een kwartje per liter duurder, en onlangs werd de maximumsnelheid op provinciale wegen verlaagd van 90 naar 80 kilometer per uur. Maatregelen die verbazingwekkend weinig protesten opriepen.

Fransen kunnen er slecht tegen als hun leiders ongemanierd zijn. Er kwam dan ook veel kritiek op Macrons hufterige gedrag tijdens de wedstrijden van het Franse elftal. Recht voor het beteuterd kijkende koninklijk paar van België vierde hij elk Frans doelpunt wel erg uitbundig. Evenzo ging het met de vrouwelijke president van Kroatië. Later deed hij juist weer overdreven galant tegen deze blonde dame, maar zo te zien had hij toen al een slokje op. Zijn eigen Brigitte, net zo blond als het Kroatische staatshoofd maar zo’n 20 jaar ouder, was op de achtergrond zichtbaar, en not amused.

De laatste opiniepeilingen geven aan dat het wereldkampioenschap de populariteit van Macron (gelijk gebleven op ruim 40%) weinig goed heeft gedaan. Dit in tegenstelling tot Chirac, die bij de vorige wereldtitel (in 1998) zijn populariteit sterk zag stijgen.

Op dit moment is een speciale commissie van de Assemblée begonnen met een onderzoek naar hoe het heeft kunnen gebeuren dat Macrons lijfwacht verkleed als agent demonstranten in elkaar sloeg op 1 mei. Vooral ook, waarom het bijna drie maanden heeft geduurd voordat daar iets van in de openbaarheid kwam. Op het presidentiële paleis moeten ze er eerder van geweten hebben. Vooralsnog houdt Macron de kaken stijf dicht, zit de eerste minister bij de Tour de France, en is minister Collomb van Binnenlandse Zaken de enige die de commissie te woord wil of kan staan. Hij geeft de politie de schuld.

Er komt van alles naar boven over absurde privileges die de 26 jarige Benalla genoot: een appartement aan de Seine vlak bij het Elysée, 10k schoon per maand, de rang van luitenant-kolonel in het Franse leger, om er maar een paar te noemen. Hier en daar wordt zelfs gefluisterd dat er meer was tussen Macron en Benalla. Het zou mij niet verbazen. Er ontstaat een beeld van koninklijke decadentie waar Fransen sinds de Revolutie helemaal klaar mee zijn, en de schade voor Macron wordt groter en groter.