VVD’er Ten Broeke is gisteren plotsklaps vertrokken als Kamerlid. Een publicatie op het HP/DeTijd-blog werd hem fataal. Het verhaal is in ieder geval bizar genoeg zijn vertrek te rechtvaardigen.

Het verhaal en alles er om heen was voor Han ten Broeke ‘niet langer te beheersen’, schreef hij in zijn vertrekbrief. En hij vertrok per direct. Dat is een ietwat vreemde situatie, gegeven het feit dat Ten Broeke erkent dat hij een relatie met een jonge fractiemedewerkster heeft gehad die ‘niet gelijkwaardig’ was, terwijl de VVD-fractie er in 2013 aanvankelijk mee om had moeten gaan als een ingebrachte beschuldiging van ‘seksueel grensoverschrijdend gedrag’. Ten Broeke lijkt dat met elkaar  te willen rijmen met een bevreemdende formulering:

Han ten Broeke erkent dat er sprake is geweest van een ‘ongelijkwaardige’ relatie met een medewerkster en dat dit in die zin inderdaad als ‘grensoverschrijdend’ kan worden gekwalificeerd. Hij zegt dan ook de zaak achteraf ‘zeer te betreuren’ en noemt het aangaan van de relatie ‘een fout’. Hij erkent dat er ‘iets speelde in de privésfeer’.

Maar  dan:

Ten Broeke: “Dat is in goed overleg en naar tevredenheid van beide partijen opgelost. En daar laat ik het nu bij.”

Nog vreemder is dat de betrokken medewerkster daarna nog steeds bij de fractie leek te blijven werken, als je af mag gaan op de wijze waarop alles wordt geformuleerd.

Vervolgens hebben de medewerkster en Kamerlid Ten Broeke, inmiddels beiden voorzien van een advocaat, in een schriftelijke overeenkomst afgesproken niet meer over de zaak te praten, zo bevestigt Halbe Zijlstra, die op de hoogte zegt te zijn van de inhoud van deze overeenkomst.

GeenStijl vindt het vreemd dat iedereen lijkt te weten wie het is, maar dat niet in de openbaarheid wil brengen. En doet dat gewoontegetrouw daarom zelf. Enfin, Ten Broeke had altijd al moeite zijn broek hoog te houden, en was daarom een bekend bedrijfsrisico.

Tot zover is het verhaal een Mix van Story en Privé, maar dan niet in het Weekend.

Gaan we verder met het politieke deel van het bedrijfsrisico. Een coalitie met 76 zetels en een grootste partij daarbinnen waarin diverse brekebenen rondhangen is niet de droom van een politicus met ambitie. De korzeligheid waarmee fractievoorzitter Dijkhoff op de affaire reageerde illustreert dat:

De huidige fractievoorzitter van de VVD, Klaas Dijkhoff, werd bij zijn aantreden op de hoogte gesteld van de kwestie. In een reactie zegt hij vandaag dat hij toen geen reden zag om in te grijpen. “De zaak was serieus opgepakt door de toenmalige fractieleiding. Het was een afgedane zaak. Het is dan niet mijn taak om het werk van mijn voorgangers te gaan uitpluizen.”
Toch had hij het zelf anders aangepakt. “Kamerleden horen geen relaties te hebben met medewerkers. Dat is niet verenigbaar.” Ten Broeke was er onder zijn leiding al vijf jaar geleden uitgevlogen als Kamerlid, bezweert Dijkhoff.

Ja. Mooi gezegd, ja. En toen Dijkhoff Zijlstra opvolgde zat Ten Broeke alweer voor een volgende termijn in de Kamer. Ik zie Zijlstra’s dilemma in 2013 ook wel, maar je blijft je afvragen waarom de VVD Ten Broeke niet bij gelegenheid van de verkiezingen in 2017 burgemeester van Lutjebroek (of Arnhem?) heeft laten worden?

Dat Dijkhoff in 2017 op de hoogte werd gesteld was onvermijdelijk, want in die positie beslis je mee over wie minister wordt. Al tijdens de formatie heb ik het gerucht langs zien komen dat Ten Broeke niet naar het kabinet ging omdat er ‘iets’ was. Niet alleen was dat op zichzelf al een rode lap voor journalisten (degenen die niet formeel op de hoogte waren gesteld, in ieder geval), maar na het gedwongen vertrek van Zijlstra was voldoende duidelijk dat dat ‘iets’ wel degelijk substantieel moest zijn, omdat Ten Broeke toen ineens ‘ziek’ was.

Desalniettemin was uit eerdere verhalen duidelijk geworden dat Ten Broeke in de fractie een nogal dominante positie innam. Dat Dijkhoff Ten Broeke best zou kunnen missen vereist dus geen diep inzicht.

Het moment van Ten Broeke’s vertrek nu is voor de VVD relatief gunstig: het gedoe rond de dividendbelasting kon wel enige afleiding gebruiken en met Prinsjesdag in aantocht zal deze affaire snel worden bijgezet in het archief. De aandacht zal zich vlot weer op de politieke essentialia richten. Of er op korte termijn nog zaken langs zullen komen die weer een ander licht op het vertrek van Ten Broeke zullen werpen moeten we maar afwachten. Dat uitsluiten lijkt me wat prematuur.