In veel Amerikaanse steden gingen na USA2016 afgelopen dagen meutes diep teleurgestelde jonge mensen de straat op om te protesteren tegen de keuze voor Donald Trump. Niet zelden heel militant.

De protesten afgelopen dagen van allerlei teleurgestelden dat de Democraten er niet in zijn geslaagd een president te doen kiezen die het optische sprookje van gelijkheid en kansen voor iedereen nog enige tijd had kunnen laten voortduren is letterlijk deplorable. Tegen wie protesteren deze mensen eigenlijk? Het is een vraag die er toe doet en die zogeheten ‘verstandige mensen’ zichzelf zouden moeten stellen. Tegen hun medemensen die niet lijden aan de illusies van de jeugd, maar toch denken dat ze het recht te hebben van anderen te eisen dat die dezelfde illusies eer bewijzen als ze zelf gedachteloos hebben aanvaard. Dat antwoord is de afgelopen jaren meer en meer in de politiek werd ingeweven: de gedachte recht te hebben op je eigen illusies en de hoop dat er ooit wat van komt, en dat de overheid daaraan werken moet.

Egocentrisch en egoïstisch
Jonge mensen worden weliswaar egocentrisch en egoïstisch geboren, maar dat is wat een opvoeding corrigeren moet. Dàt is de functie van opvoeden, en het is een zaak die de afgelopen vijftig jaar ernstig is verwaarloosd. Niet alleen door ouders, maar het is ook door politici aangemoedigd. Overigens is die aanmoediging onvoldoende weersproken door realistischer mensen, in de kennelijke overtuiging dat het wel over zou gaan als mensen ouder en wijzer werden. Helaas worden mensen automatisch ouder, maar automatisch wijzer wordt je alleen als daar in je jeugd de kiemen voor zijn gelegd. Rebelleren is geen enkel probleem – de jeugd heeft altijd recht op haar eigen illusies. Maar wie zich uit zijn jeugd alleen herinnert dat hij recht heeft op die illusies, is een onvolkomen mens, die de wereld in wordt gestuurd met de zekerheid van nakend ongeluk.

Bovenstaande vat pijnlijk samen waar het de afgelopen vijftig jaar maatschappelijk is misgegaan. Ik heb onlangs al geschreven dat linkse politiek niet zozeer herkenbaar is aan economische of zelfs maatschappelijke hervormingen, maar principieel aan het wekken van hoop en verwachtingen. Waarin we nu zitten is daarvan een eindsituatie waarin diegenen die er als derde generatie zonder terughoudendheid in zijn opgevoed, tot de ontdekking komen dat hun realiteit niet bestaat, en dat er een realiteit buiten de hunne bestaat waarin dat eigen wereldje niet beklijven kan.

Ongebreideld
Ongebreideld egocentrisme garandeert een agressieve reactie als er zaken verschijnen die de weg naar hun ideaal versperren. Nu in de USA als een donderslag bij heldere hemel het electoraat in meerderheid even genoeg heeft van illusoire vergezichten, omdat de economische pijn ernstiger wordt gevoeld dan het ontbreken van een verwerkelijking van ideaalbeelden, kunnen de meest ongenuanceerden er niet mee omgaan. En worden agressief, gaan dreigen, en mogelijk zelfs geweld plegen. Dat dergelijke onvrede de vorm kan aannemen van grote groepen mensen die elkaar in hun teleurstelling opzwepen toont een verontrustend en breed gedeeld gebrek aan realiteitszin en onvermogen met de realiteit om te gaan.

Zowel de media als de politici die zich de afgelopen jaren zonder terughoudendheid op een bepaald discours hebben vastgelegd dienen nu in de spiegel te kijken, en te erkennen waar ze de fout zijn ingegaan. Want ook al is hun primaire taak het uitvoeren van de wensen van hun electoraat – niet zelden hebben zij het ook over het opvoeden van datzelfde electoraat gehad. Laten ze dat nu eerst maar eens waarmaken, het is hoogstnoodzakelijk.

.@JoeNBC's message to the media: You had a complete blindspot and you wanted to keep it that way https://t.co/pux3mOBAHa

— Morning Joe (@Morning_Joe) November 10, 2016