En trots dat ze er op zijn, in Turkije! Maar liefst 32.000 medelanders werden door het Erdogan-regime gearresteerd.

De hoeveelheid mensen, de grondigheid waarmee het staatsapparaat werd gezuiverd en de klaarblijkelijk ruim tevoren aangelegde lijsten van mensen die het regime niet vertrouwde, het zijn allemaal tekenen die wijzen op iets dat we in Europa weigeren te erkennen: de aanpak van het Erdogan-regime is in feite een conservatieve islamitische revolutie. En zoals vroeger bij intellectuelen nog wel als bekend werd verondersteld: de revolutie pleegt haar eigen kinderen te verslinden.

Dat klopt in dit geval, want de groep die het Erdogan-regime het zwaarst aanpakt is de Gülen-beweging, in Turkije de enige organisatie die theoretisch de positie van Erdogan en zijn AKP bedreigen kon. Het is dan ook geen wonder dat het juist de Gülenisten zijn die massaal worden gearresteerd. Een paar generaals, een enkele vrijdenker, maar echte kemalisten waren in Turkije de afgelopen tien jaar – met hulp van de EU – toch al naar de politieke zijlijn verdreven. Het is best mogelijk dat kemalisten achter de staatsgreep in juli zaten, maar dan was dat toch de laatste stuiptrekking van een beweging die effectief al gesmoord was.

Door het geen revolutie te noemen heeft Erdogan overigens wel extra tijd gekregen. Die wordt nu nuttig gebruikt met het wegwerken van de Gülenisten. Met hen als excuus van ‘verraders’ – ook z’n woord waarin revoluties grossieren – wordt als eerste de laatste groots georganiseerde groep geëlimineerd. Erdogan eist weliswaar voortdurend van de USA Gülen’s uitlevering, maar de vraag is in hoeverre hij die echt wenst. Het creëren van martelaren wordt elk gewelddadig regime afgeraden, omdat hun dood en martelaarschap kan uitgroeien tot een focus voor toekomstig verzet. Leiders elimineren helpt nooit, is het daaruit ontwikkelde adagium. Of het waar is staat te bezien, maar voor de korte termijn s er in Turkije in ieder geval gene georganiseerde tegenstand meer voorhanden.

De weigering om de Nederlandse GroenLinkser Lagendijk de toegang tot het land te weigeren is ook zoiets: onruststokers het land uit. Vanuit Erdogans perspectief een logische zet. een goede reden wordt er desnoods later nog wel bij verzonnen. Lagendijk is niet de eerste die een land niet meer in mag, was het niet Aung San Ky die indertijd weigerde haar land te verlaten omdat ze bang was niet meer terug te kunnen? Het is de aanpak van een dictatuur.

De toekomst moet uitwijzen hoe het Erdogan-regime om zal gaan met de Turkse bevolking in West-Europa. Wordt dat een vijfde colonne, of slechts een middel om druk op de EU te kunnen zetten. De angstvallige wijze waarop Angela Merkel met Turkse eisen om gaat doet vermoeden dat men dit in Duitsland al als een groot toekomstig probleem ziet. Al vraag je je in gemoede af waarom men dan zo gebrand is op dat vrije reizen voor Turken. Als de geschiedenis iets leert, is het dat dictators va grote staten nooit stoppen tot ze hun uiterste grenzen hebben bereikt.