Zo’n 100 jaar geleden werd de schoolstrijd beëindigd met een compromis. Men sprak af dat iedereen stemrecht kreeg (wilden de liberalen), en dat alle scholen gelijkelijk door de overheid zouden worden gefinancierd (wilden de christenen). Het gevolg was de eeuw van de sociaaldemocratie. En dat die eeuw voorbij is weten we.

Waar we nu minder dan ooit behoefte aan hebben is die hele exercitie opnieuw te gaan doen. Waar als gevolg van de schoolstrijd drie herkenbare zuilen verrezen (plus wat vage contouren van liberale snit), zou een nieuw zuilensysteem weinig anders betekenen dan een tweedeling van de maatschappij (u ziet: ook zonder de islam te noemen kun je duidelijk zijn!). Aangezien de overheid iedereen pijnigt in haar pogingen dat idee te voorkomen, heeft zij de plicht te zorgen dat de wortel van het probleem beheersbaar blijft. Dat is in dit geval zonder twijfel het schoolsysteem, en de rechten die aan dat 100 jaar oude. compromis worden ontleend.

En omdat aan een nieuwe schoolstrijd in het geheel geen behoefte is, is de oplossing even simpel als elegant: alle nieuwe scholen die ons land ooit nog krijgen gaat worden openbaar en door de overheid gecontroleerd. Daarmee behoort het probleem van de opbouw van een netwerk van islamitische scholen uit de wereld te zijn.

Een belangrijke reden waarom christelijke partijen zo aan dat oude schoolcompromis hangen is dat men bang is dat ook christelijke scholen openbaar moeten zijn, worden of zich zo noemen. Dat is in hun kringen een belangrijker discussiepunt dan men vaak beseft. Maar tegelijk is ook de gedachte dat men in het defensief is daar nog steeds sterk, zodat een nieuw compromis voor de hand ligt: een uitsterfbeleid. Scholen mogen hun huidige denominatie behouden, zo lang de kwaliteit van het onderwijs op een vereist peil blijft. Gezien de staat van het onderwijs nu zou dat voor de restanten van de christelijke schoolzuil voldoende moeten zijn.

Een dergelijke aanpak ondervangt het steeds terugkerende probleem van islamitische scholen. Scholen die in de praktijk door de onderwijsinspectie als madrassa’s zouden worden bestempeld als dat niet als discriminerend werd beschouwd. Scholen ook, waardoor toekomstige generaties islamitische Nederlanders beginnen met een maatschappelijke achterstand die nauwelijks nog in te halen valt. Als onderwijs een emanciperend karakter moet hebben – wat nog steeds een uitgangspunt van velen is – dan moet je daar de consequenties van nemen.. De belangrijkste consequentie daarvan is dat je de ontwikkeling van een islamitische schoolzuil in de kiem smoort. Op heel geëmancipeerde en harmonieuze wijze: in overleg.

Waarbij ik met name de restanten van de christelijke schoolzuil er op wil wijzen, dat de grote maatschappelijke dreiging in het onderwijs voorlopig niet de opkomst van de islam als concurrerend geloofssysteem is, maar de opkomst van een waarachtige DENK-zuil. Met alle risico;’s die dat voor het maatschappelijk evenwicht meebrengt.

De gehele gang van zaken rond de oprichting van een islamitische lagere school in Utrecht-West laat zien dat er grote behoefte is aan een nieuwe aanpak van de onderwijsinrichting. De onrust bij GeenStijl geeft eveneens aan dat de onrust hierover bij velen leeft. Het zou fijn zijn als men zich ook de moeite zou getroosten zich vanuit de nog bestaande christelijke onderwijszuil in te zetten voor een aanpak zoals ik hierboven schets. Hun medewerking zal essentieel zijn voor het succes van zo’n beleidswijziging nu. Over tien of vijftien jaar zal het hiervoor te laat zijn, voorspel ik hen. Dat je dit niet aan politici alleen over kunt laten hoef ik hopelijk niemand nog uit te leggen?