Rookmelders zijn de nieuwste hobby van het ministerie van Binnenlandse zaken. Over twee jaar zijn ze verplicht – maar de handhaving van de maatregel is uiterst onduidelijk.

En met die laatste constatering zijn we er eigenlijk al. Dit is geen veiligheidsmaatregel, maar een deugmaatregel. Het kan de overheid au fond geen moer schelen of ze werken, maar als ze niet werkten wil men iemand de schuld kunnen geven. Het is de ultieme aanpak voor een rechtvaardiging achteraf.

Herinnert u zich nog de cafébrand in Volendam? Dat was een brandgevaarlijk ingerichte kroeg, maar nooit had iemand er echt iets aan willen doen. Maar toch, achteraf, kreeg de eigenaar iedereen alsnog over zich heen toen het mis liep.

Deugmaatregel
Dat het weer een zoveelste zinloze uitgave is? Nooit was de brandveiligheid in ons land beter dan thans, maar nu moeten we aan de rookmelder? Het idee dat zo’n ding er is en wie weet een bijdrage aan veiligheid levert – dàt is waar het om gaat. De rookmelder wordt eenvoudig toegevoegd aan een heel lange lijst van zaken die verplicht zijn, maar die door niemand ooit worden gecontroleerd. Behalve door de verzekering als die na een calamiteit onderzoekt hoe het uit te keren bedrag zo laag mogelijk te houden.

Wie nog lachen wil, zou eigenlijk in de APV (Algemene Politie Verordening) van de eigen gemeente eens moeten kijken wat er allemaal aan deugmaatregelen in verwerkt staan. Dat gaat van een verbod op het uitkloppen van kleedjes aan de openbare weg (zorg dat uw dienstmeisjes dat vooral niet doen) tot wellicht nu al het hebben van die rookmelders.

Eigen ervaring
Het meisjesstudentenhuis naast het mijne heeft zelfs op iedere kamer een rookmelder – dus op hun kamers mag niet worden gerookt. Dat nam niet weg dat een paar jaar geleden tijdens een warme zomerdag zo’n ding af ging. En omdat ze in serie geschakeld waren, piepten binnen een minuut negen of tien van die dingen dat het een oordeel was. Maar op zomerdagen zitten al mijn buren bij hun ouders in de provincie, zodat ik uiteindelijk een politieman via mijn badkamerraam bij hen moest laten inbreken om er een einde aan te maken. Na bijna drie uur.

Maar nu wordt het ook mij dus verplicht. En ik rook dikke sigaren.

In alle huizen moet op elke verdieping een rookmelder komen te hangen. Sinds 2003 geldt die verplichting al voor nieuwbouwhuizen, maar minister Knops wil dat uitbreiden: ook alle etages van bestaande huizen moeten een rookmelder krijgen.

Dat wordt ons gebracht met een redenatie van briljant onbenul die de moderne bestuurders zo eigen is:

Knops onderstreept dat de meeste slachtoffers van brand vallen door het inademen van rook. “Rookmelders redden dus mensenlevens.” De minister verwijst naar onderzoek van TNO. Daaruit blijkt dat rookmelders in alle woningen het risico verminderen dat mensen door een brand om het leven komen.

Tja, het risico vermeerderen lijkt inderdaad onlogisch. Maar hoeveel zijn dat er jaarlijks, mensen die bij branden omkomen? Dat durven ze niet te vermelden – de zekerste aanwijzing dat het dáár niet om gaat. Er moeten miljoenen nieuwe rookmelders komen, dat lijkt het belangrijkste. De minister bouwt aan een monument voor zichzelf.

De gemeenten zien toe op de uitvoering en bepalen zelf hoe ze dat doen. “Iedereen moet voldoen aan de bouwregels. Dit is een duidelijk signaal dat rookmelders moeten worden opgehangen”, zegt het ministerie van Binnenlandse Zaken.

Brandblussers
Ophangen moet dus, maar er wordt niet gemeld dat ze het moeten doen. Bij brandblussers weet je dat die jaarlijks moeten worden gekeurd, en dat is een bedrijfstak op zich. Gaan we dat ook voor de brandmelders krijgen? En ben ik dan verplicht voor hen de deur te openen??

Voor het controleren van zo’n brandblusser wordt gewoonlijk een bedrag in rekening gebracht waar je al bijna een nieuwe brandblusser voor hebt. Aangezien het al tien jaar terug is dat ik er mee te maken had, zou men wel al eens het stadium bereikt kunnen hebben dat men je een nieuwe geeft en de oude mee terug neemt. Wel zo efficiënt.

Wat minder efficiënt is, is dat de rookmelder de komende vijf jaar in het centrum van de ambtelijke aandacht zal staan, en daarna volkomen terecht in het vergeetboek komt. Dat vergeetboek vol goede bedoelingen waarin alle verplichte regeltjes zijn opgenomen waaraan in ons land bij de bouw van een woning aandacht wordt besteed, maar verder nooit.