De lokale VVD in Rotterdam kondigde gisteravond laat aan dat zij door de pomp gaat, dat zij haar verbond met Leefbaar los laat en zal meewerken aan een stadsbestuur met de linkse partijkongsi. Vreemd is het niet, kenmerkend is het wel.

Het nieuwe college zal nu worden gevormd met VVD, GroenLinks, D66, PvdA, CDA en CU-SGP. De zes partijen hebben samen 23 zetels. De bekende namen, en ze bezitten de kleinst mogelijke meerderheid. Met enig cynisme zou je kunnen stellen dat het daarmee ook een afspiegelingscollege is: van de landelijke regering.

Hardnekkigheid
Gezien de hardnekkigheid waarmee de linksige partijen zich verzetten tegen een college waarin Leefbaar vertegenwoordigd was, kan deze uitkomst niet verbazen. Dat de lokale VVD het bijna 3 maanden uithield tegen de druk van ‘links’, dat onveranderd als blok functioneerde, maar uiteindelijk toch bezweek valt eerder te prijzen dan te veroordelen. Uiteindelijk belandt de partij nu in haar natuurlijke habitat, ingewikkelder is het niet. Bij de VVD gaat tegenwoordig bestuurbaarheid voorop, en dat men principes heeft moet hen soms – vaak herhaaldelijk – worden verteld.

Dat Leefbaar – met 11 zetels veruit de grootste partij in Rotterdam – werd buitengesloten zonder ooit maar serieus onderhandeld te kunnen hebben, komt op het hoofd van de linke partijen, èn CDA/CU/SGP, welke laatste hebben afgewacht zich aan welke kant te scharen. Daarmee hebben ze het voor de VVD vrijwel onmogelijk gemaakt te doen wat het juiste is. Ook geen keuze maken is een keuze, dat laat dit resultaat wel weer zien.

GroenLinks
Interessant is de dynamiek op Links wel. GroenLinks voert onuitgesproken eenzelfde confrontatiestrategie als die vijftig jaar geleden door de PvdA werd toegepast: zoeken naar meerderheden van de helft plus één om zo veel mogelijk rechtse partijen buiten te sluiten. Na de ineenstorting van de PvdA vorig jaar zonder uitzicht op herstel, en de klap die D66 dit voorjaar kreeg heeft GL binnen de linkse kerk ontegenzeglijk het voortouw genomen. En moet je constateren dat ze qua machtspolitiek veel hebben geleerd van de PvdA.

Waar heeft GL niet de kussens van de Regentenbankjes weten te bereiken na de verkiezingen dit voorjaar? Ik kan niet zo snel een voorbeeld noemen, wel is heel duidelijk dat de lokale D66-bonsjes na hun nederlaag verwezen achtergebleven zijn, in het besef dat hun moment van glorie al weer voorbij is, en dat ze zich naar de nieuwe bully in town zullen moeten richten. Leefbaar is in Rotterdam dan ook niet uit het centrum der macht gemanoeuvreerd, maar is ten onder gegaan aan de discipline die binnen het linksige blok bleek te worden gehandhaafd. Leefbaar deed wel degelijk concessies (Eerdmans gaf aan geen wethouderschap meer na te streven), ook zonder formeel onderhandelen. Het blok ter linkerzijde was eenvoudig niet geïnteresseerd, en ging wachten. Gisteren viel de VVD hen als een rijpe appel in de schoot. Dat kon niet uitblijven.

D66 en de landelijke coalitie
Waarom schuilt D66 zo angstvallig bij dat linksige blok? Daarvoor vinden we het antwoord terug in Den Haag. het Rotterdamse D66 lijkt te denken dat de landelijke coalitie niet al te best op haar zal afstralen, en wil bij èn na volgende verkiezingen verzekerd zijn van de welwillendheid van haar huidige partners. D66 is braaf terug in het gelid, in het besef dat de partij ongeschikt is het linksige blok te leiden. Dat dat tevens een indicatie is van haar totale overbodigheid ontgaat deze mensen. Maar goed, ook het CDA heeft in Rotterdam laten blijken dat ze al kleinere middenpartij niet anders zijn dan stemvee dat op afroep beschikbaar moet zijn. Het enige dat je D66 verwijten kunt is dat zij dat net zo hard faciliteerden, iets actiever nog zelfs.

Rotterdam moet bestuurd worden, en de VVD knipperde als eerste met de ogen. Toch is het laatste woord hierover nog niet gezegd. 23 zetels verdeeld over 6 partijen zonder al te duidelijk leiderschap is vragen om moeilijkheden. Die zal het Rotterdamse college dan ook voldoende ervaren. En omdat Rotterdam bestuurd zal moeten worden, zal het college nog geregeld bij Leefbaar aan moeten kloppen. Als het dat niet doet zal haar geen lang leven beschoren zijn.