Afgelopen weekend publiceerde een grote Turkse krant een fotogalerij van NederTurkse Kamerleden die – met hun partij – hadden gestemd voor het erkennen van de Armeense genocide. Dat DENK daar als enige tegenstemde was al een rel, de door de partij kennelijk ingestoken fotogalerij was dat nog een tandje erger.

De op zich terechte verontwaardiging ontneemt echter ook het zicht op het onderliggende proces dat zich binnen de Turkse gemeenschap afspeelt. De gedachte dat Kuzu en Özturk vooral aan het trollen zijn zonder verdere objectieven is naïef.

"DENK probeert anderen kleur te laten bekennen", zegt Lily Sprangers van het Turkije Instituut over de ophef rondom de Armeense genocide. "Een handige zet vlak voor de gemeenteraadverkiezingen." pic.twitter.com/AYBRd03i0i

— Nieuwsuur (@Nieuwsuur) February 25, 2018

Zoals deze dame bij Nieuwsuur terecht opmerkte, DENK manifesteert zich hiermee primair binnen de Turkse gemeenschap. De manier waarop naar deze rel gekeken wordt is een zoveelste voorbeeld van de algemene onderschatting vanuit de Nederlandse politiek van de doelen van DENK. De Telegraaf publiceerde gisteren een groot paywall-artikel waarin werd betoogd dat Kuzu een pronkstuk van mislukte integratie is. Hoezeer dat ook klopt, het beschrijft een probleem dat al geschiedenis is, en niet meer gecorrigeerd kan worden. Maar impliciet wordt er nog steeds teveel van uitgegaan dat dat reparabel is. De opkomst van DENK bewijst dat dit een fictie is, en haar verdere succes zal vooral de onomkeerbaarheid illustreren. Mijns inziens is de kans op een geleidelijke integratie voor minstens een generatie – wellicht zelfs langer – verbannen naar het rijk der wanen en utopieën.

Het getrol van DENK moet je dan ook in de eerste plaats zien als een poging een bewustwordingsproces te stimuleren van veel nazaten van immigranten om hun roots niet te verwaarlozen. De – terechte – manier waarop ontwikkelingen in Turkije in de Nederlandse pers worden besproken zijn hen daarbij sterk van dienst. De fotogalerij in die Turkse krant Sabah is niet alleen een weinig subtiele waarschuwing aan deze Kamerleden persoonlijk, maar meer nog een signaal van DENK aan de Turkse gemeenschap dat zij de enige echte vertegenwoordiger van Turken in Nederland is.

DENK heeft nu 3 Kamerzetels, maar het potentieel ligt veel hoger. De peilingen zetten hen continu op die 3 zetels, maar hoe betrouwbaar dat is? Niemand weet het, en de enige betrouwbare peiling is vierjaarlijks. Wikipedia geeft voor het aantal Turken in Nederland tussen de 4 en 500.000, maar deze statistieken zijn sterk vervuild en onbetrouwbaar geworden doordat de derde generatie als volledig Nederlands wordt meegeteld. Ook vanuit het eigen Turkse perspectief wordt dit beschouwd als onrealistische wishfull thinking. Het werkelijke aantal mensen dat zich Turks voelt zal zeker boven de 600.000 liggen, wellicht zelfs hoger.

Dan zijn die 200.000 stemmen die DENK in maart 2017 haalde een aanzienlijk aantal, maar bij lange na niet alles. De strategie van DENK lijkt nu ook die resterende stemmen te ‘oogsten’. Voor volledig geïntegreerde NederTurken heeft de partij feitelijk geen belangstelling, behalve door hen als slecht voorbeeld te stellen – zie die gepubliceerde fotogalerij in Sabah. Als Nederlandse arm van Erdogans AKP is DENK potentieel een groeiende kracht in het Nederlandse parlement. Wat we niet mogen vergeten is dat die AKP bij Turkse verkiezingen onder Turken in Nederland hoger scoort dan in Turkije zelf, boven de 60% zelfs.

Deze strategie zien we dan ook terug bij deze gemeenteraadsverkiezingen. DENK doet zelf mee, maar de Nederlandse tak van de AKP heeft door zich te ontfermen over NIDA (in Rotterdam) nu ook meer aandacht voor de islamitische component van de politiek. Waar DENK sterker Turks-nationalistisch is dan islamitisch, is dat bij NIDA net andersom.

Tegelijkertijd moet geconstateerd worden dat de diversificatie richting Marokkaanse Nederlanders mislukt is. In maart 2017 haalde de hoogste Marokkaan bij DENK op plek 3 slechts iets meer dan 10.000 stemmen. Op een totaal van ruim 216.000 signaleert dat een verwaarloosbaar aantal. Of die poging nog wordt voortgezet, en of Farid Azarkan mag blijven lijkt een goede vraag. Naar een opvolger zal men voorlopig niet intensief zoeken.

Het getrol is daarom een eigenlijk logische manier van propaganda voeren vanuit Turks-nationaal perspectief. Zoals Erdogan het buitenland gebruikt om zichzelf binnenlands te manifesteren, doen Kuzu en Özturk vrijwel hetzelfde – binnen Nederland, maar vooral in de Turkse gemeenschap daarbinnen. Het potentieel van ‘Turkse’ zetels in Nederland schat ik voorzichtig op rond de 7, maar dat zou zelfs groter kunnen blijken. Dat DENK op weg lijkt naar een stemaandeel van zeker 3/4e daarvan moeten we naar ik meen voor vaststaand aannemen. Het misbaar dat afgelopen weekend ontstond is daarvan een bijna logisch onderdeel.