De nieuwe Franse president Macron probeert in de aanloop naar de parlementsverkiezingen in juli nu een partij te creëren die recht doet aan de uitslag van 23 april en 7 mei. Als hij slaagt wordt daarmee het volledige politieke landschap om geschoffeld.

Die uitbouw van de beweging En Marche naar een meer traditionele politieke partij sis vanzelfsprekend voor Macron van groot belang als hij wat van zijn presidentschap wil maken. Hij heeft namelijk ook parlementaire steun nodig wil hij zijn voorgenomen beleid krachtig kunnen voeren. Hij zal die steun in de eerste plaats aan de linkerkant bvan het huidige politieke spectrum proberen te verwerven, maar dat hij ook naar traditioneel rechts kijkt blijkt uit de nieuwe naam van En Marche: La République en marche. De knipoog naar Les Republicains is onmiskenbaar aanwezig.

In Frankrijk zijn politieke partijen veel minder stevig gegrondvest dan in landen als Nederland of België. Een politieke partij is een vehikel op weg naar de macht, niet veel meer dan dat. Het is een organisatie die kandidaten op weg moet helpen. In het geval van de socialisten is het weliswaar steviger gefundeerd in principes, maar de gaullisten bewezen een paar jaar terug dat de conversie naar Les Republicains zonder veel problemen verliep. Dat was weliswaar vrijwel dezelfde partij, maar toch niet helemaal.

Die iets lossere omgang met het fenomeen ‘partij’ – die in landen als de onze een eigen leven zijn gaan leiden dat groter is dan van de vertegenwoordigende politici – maakt ook een flexibeler reactie op veranderende omstandigheden mogelijk. Nestgeur (progressiviteit etc) zijn belangrijker dan concrete overtuigingen. Indirect betekent dat dat ook familiebanden een grotere rol spelen, en dat is de negatieve kant er van. Flexibiliteit is maar betrekkelijk.

De overstap van de door de Parti Socialiste versmade ex-premier Valls naar de nieuwe partij van Macron demonstreert dat. Macron mag er dankbaar voor zijn – niet alleen heeft Valls hem al tijdens de campagne gesteund – tot afgrijzen van de PS – maar zijn populariteit in zijn eigen kiesdistrict maakt hem tot een vrijwel zeker parlementslid in juli. De kracht van Valls in zijn eigen district illustreert ook het probleem waartegen de nieuwe partij van Macron op zal lopen in juli. Veel districten zijn vast in handen van bepaalde aantal partijen – soms al generaties. Het is een van de meest negatieve bijverschijnselen van een districtenstelsel. La République en marche al met allemaal nieuwe namen komen, maar Macron zal ongetwijfeld proberen een aantal gevestigde namen bij de oude partijen Republicains en PS proberen weg te lokken. Om succesvol te zijn zal hij weinig keus hebben op een andere aanpak. Of er op termijn hierdoor – ook door de poging van Marine Le Pen iets dergelijks aan haar kant van het politieke spectrum te arrangeren – werkelijk een andere politieke constellatie zal ontstaan moet worden afgewacht, maar door dat aan beide kanten deze beweging merkbaar is, is het verre van ondenkbaar.

Dat is politiek gezien een heel interessante ontwikkeling, die de komende tien jaar in veel landen een echo te zien zal geven.