De Nederlandse politie is de beste, meest objectieve en eerlijkste ter wereld. Toch? Of is er meer mis met dit handhavingsmiddel van het nationale gezag dan een ietwat onzalige fixatie op verkeersboetes?

Meestal ben ik er trots op Nederlander te zijn. Dan voel ik het een compliment dat buitenlanders ons lomp vinden. Dat onze eerlijkheid en directe manier van omgaan in hun ogen stuitend is. Dan geniet ik van onze weg- en waterbouw, ondanks de vele dode taluds langs de kant van de weg. Die verdwaalde loze dijklichamen illustreren voor mij dat men in Nederland weet: beter ten halve gekeerd dan ten hele gedwaald. Na lezing van Onder de pet; het ware verhaal volgens de vermeende politiemol, Jacques Kist, was van die trots geen sprake meer.

Jacques Kist was decennia lang rechercheur bij de Amsterdamse politie. Alle bekende criminelen passeren de revue in zijn boek: Klaas Bruinsma, Dino Soerel, Mink Kok, Jan Femer, Stanley Hillis, Willem Holleeder en vele anderen. Ook de in kleinere kring bekende politiemensen als Jan van Looyen, Willem Woelders, John Olierook en de in nog kleinere kring bekende officieren van justitie als Betty Wind en Michiel Zwinkels.

Dat de politie liegt en bedriegt, heb ik kunnen meemaken toen ik als rechtbankverslaggever de zaak-Hoogland volgde. Martin Hoogland, een Amsterdamse oud-rechercheur, zou Klaas Bruinsma (1991) en Tony Hijzelendoorn (1992) hebben vermoord. Tijdens zijn proces dook opeens een proces verbaal op van een agent die Hoogland zou hebben gezien vlak na de moord op Hijzelendoorn. De agent had hem herkend toen hij moest stoppen voor een verkeerslicht en Hoogland hem voorbij reed.

Advocaat Jan Boone die Hoogland verdedigde, wist te achterhalen dat op die bewuste datum de laaghangende zon pal in de ogen van de verbalisant moest hebben geschenen, maar nog dodelijker was zijn constatering dat op die dag de verkeerslichten waar de verbalisant voor moest wachten er nog helemaal niet waren. Exit pv-tje. Hoogland had toen al gezegd uit eigen ervaring te weten dat als de politie je wil pakken hun geen leugen te ver gaat. Hoe ver die leugens gaan, valt te lezen bij De Pet.

Waarom heet het boek De Pet? In mijn tijd als misdaadverslaggever, jaren negentig, hoorde ik al verhalen van boeven en van advocaten, dat boeven geld bij elkaar legden, tonnen, om informatie over lopende onderzoeken te krijgen. Verschillende mensen die ik sprak hadden het over iemand bij de politie die daar dan over de ins en outs van die zaken kwam vertellen. Ik heb nooit geweten wie dat was, maar hij kreeg op een gegeven moment de bijnaam De Pet. Het was in ieder geval iemand die niets onder de pet verborgen hield. Wat ik hoorde over zijn ontboezemingen loog er niet om.

Lekken impliceert dat er geheimen zijn die bewaakt moeten worden. Voor geheimhouding heb je een cultuur van omerta nodig; wie uit de school klapt, gaat eraan. Een advocaat verzekerde mij eens dat je van de politie één ding met zekerheid kon zeggen: grotere ouwehoeren dan dienders bestonden niet. En dan moet je hen het spek niet op de bek binden.

Dat zou de chef van de Criminele Inlichtingen Eenheid, Jan van Looijen wel hebben gedaan. Na afloop van een besloten vergadering over de zwaarste criminele groepen, gaf hij vijftig cd’s met strikt geheime informatie daarover aan de aanwezigen mee. Daags daarna lag die informatie op straat. Het is een van de voorbeelden waarmee Jacques Kist de onprofessionaliteit van de politie illustreert. Maar als er een probleem is, moet er naar een oplossing worden gezocht en wel een die de politieleiding zelf disculpeert. Kist werd die zondebok. Enter het openbaar ministerie.

In zijn droefmakende verhaal komt steeds een en dezelfde lijn naar boven: of het nu om Defensie handelt, het OM of de rechterlijke macht, de politie; de bestuurlijk verantwoordelijken maken geen fouten, ook als ze fouten maken.

Met leugens en bedrog worden volstrekt zielloze dan wel ongeïnteresseerde rechters door officieren van justitie ingepakt. Want Barbertje moet hangen, ook als zijn onschuld op een kilometer afstand voor zelfs een blinde duidelijk is.

Even een zijstap, maar wel een belangrijke: onlangs presenteerde oud Europarlementariër en klokkenluider Paul van Buitenen zijn bevindingen over de vuurwerkramp van Enschede. Een van die bevindingen was dat het OM de boel bedonderde, mijn woorden, maar de teksten van Van Buitenen lezend, een onontkoombare conclusie. Er moest iemand gevonden worden op wie het falen van het hele bestuurlijke systeem kon worden afgewenteld; de vuurwerkramp is De Pet in het kwadraat.

Alles wat Jacques Kist kon vrijpleiten, werd verdonkeremaand. Wat hem in diskrediet kon brengen werd waar of niet in stelling gebracht. Denk in deze ook aan de Hoge Raad die onlangs het vonnis tegen Huseyin Baybasin definitief heeft bekrachtigd, tegen alle bewijzen in dat het tapmateriaal op grond waarvan hij is veroordeeld gemanipuleerd is. Kijk nog eens naar mijn interview voor Café Weltschmerz met F16 piloot en klokkenluider Victor van Wulfen. Een bedrijfsarts van Defensie verklaart na een bezoek Van Wulfen zoveel als gek. Terwijl Van Wulfen op de dag van het gewraakte bezoek niet eens in Nederland was.

De Pet is het zoveelste voorbeeld van de laaghartigheid van de pluche-plakkende machthebbers in moreel corrupte organisaties.

Een aanrader dus in de serie list en bedrog van de ons bovengestelden, goed en helder geschreven, maar niet om vrolijk van te worden.

---

Onder de pet – Jacques Kist – Het ware verhaal volgens de vermeende politiemol

€ 19,99

Paperback

Uitgeverij Spectrum

192 pagina’s

ISBN 9789000358687

juni 2018

 

Bestellen kan hier.

 

 

 

 

 

 

---

Meer artikelen, interviews en recensies van Hans Moll vindt u hier.