De peilingen lopen nog steeds omhoog voor de PVV. Gisteren peilde Maurice de Hond 39 zetels voor de PVV, en dat is een nieuw record. Maar dat was de peiling van twee weken terug (38) ook al.

Het blijven peilingen, natuurlijk. Kenmerkend voor een partij die extreem hoog staat in de peilingen, is dat andere partijen de uiterste zorgvuldigheid zullen betrachten het kabinet niet naar huis te sturen. Niet de komende tijd in ieder geval. Want zoals het adagium van alle politiek handelen nu eenmaal stelt: Komt tijd, komt raad.

Het ziet er mooi uit voor de PVV. Maar verder? Het beleid sukkelt nog steeds door op de bekende wijze waarop PvdA en VVD het met elkaar doen: heen-en-weer, en dan nog een keer. Afgelopen vrijdag erkende premier Rutte plotseling dat er toch wel iets van een probleem is met die instromende asielmigranten, nadat ook Dijsselbloem zich daarover waarschuwend had uitgelaten. Of dat Jeroen Dijsselbloem van zijn ambtenaren een berekening heeft gekregen over de kosten van die onzinnige opvang, of dat hij als minister van Financiën voor de PvdA in de toekomst hoe dan ook niet wordt gezien als uithangbord is onbekend. Maar het was een signaal vanuit de PvdA dat men zich niet al te zwaar zal verzetten tegen maatregelen.

Dat gebeurt dan altijd toch wel, maar dan vanuit de ‘basis’. Op de achtergrond hoort u vast ook al het getrappel van Sander Terphuis?

Rutte had dan ook alvast wat krediet nodig, want de EU-conferentie met Turkije kon bijna niet goed aflopen. Dat deed het dan ook niet: Turkije krijgt 3 miljard en vrije toegang voor haar bevolking tot de EU, in ruil voor wat je niet anders noemen kunt dan een ‘inspanningsverplichting’. Van Erdogan. Die Erdogan nu zou moeten gaan bewerkstelligen. Laat ik volstaan met de opmerking, dat het bezopen is om veel geld aan Turkije toe te schuiven, maar niet zelf de eigen grenzen te gaan bewaken.

Enfin, er is op het Haagse vlak interessanter materiaal voor handen. Hieronder zet U een peiling van De Hond van vorig jaar rond Kerstmis. Ook toen stond de PVV al zeer hoog in vergelijking met de andere partijen, maar dat is niet het meest opmerkelijke. Wat mij het meest opvalt is de terugval van D66 en het CDA. Het D66-electoraat heeft kennelijk het vertrouwen in Alexander Pechtold verloren. En dat is een slag in het gezicht van deze partij van notoire internationalisten. Het linkse midden heeft de klappen opgevangen sinds Kerstmis 2014. Dat is geen kwestie van sympathie, maar een uiting van onvrede. Zie deze tabellen van vanmorgen:

Wat hieraan bijzonder interessant is, is dat je hier aan kunt zien hoe de verhouding tussen sympathie en feitelijke steun op dit moment is. Het percentage van de optelling onderaan is daarvan een indicatie. Dat laat zien dat de PVV veruit het hoogste scoort wat betreft het verzilveren van mensen die zouden willen overwegen er op te stemmen. Een hoog getal is een signaal dat het omgekeerde geldt. Zie bijvoorbeeld bij GL en D66. CDA staat ongeveer gemiddeld (=210). Maar ook de VVD staat relatief hoog qua steun van mensen die die partij nog overwegen. En dat betekent dat de sympathie voor de VVD op dit moment zorgwekkend (voor die partij) laag is. Dat ook voor partijen als 50+, PvdD en SGP de steun beter is dan gemiddeld mag worden verwacht, laat zien dat de steun voor die partijen ontstaat uit vluchtgedrag van mensen die in de huidige situatie niet D66, PvdA, SP of GL wensen te steunen. Het toont ook, dat er potentieel is voor VNL, maar dat het electoraat het niet opportuun vindt dat nu aan te geven.

Dit is interessanter dan het gegeven dat er weer een ‘rechtse’ meerderheid is. Het laat zien hoe in algemene zin het electoraat momenteel kijkt naar de politieke situatie. En dat de potentiële steun voor de VVD dieper gezonken is dan deze peiling aangeeft.

Begin oktober stelde ik al dat 40 zetels in de peilingen voor de PVV een doorbraak zouden betekenen. De aanslagen in Parijs hebben zeker invloed gehad, al ga ik er van uit dat de slappe reactie van kabinet en middenpartijen meer hebben bijgedragen dan het gevoel van onveiligheid an sich. De klucht die nu met Turkije wordt opgevoerd zal mogelijk meer bijdragen het gepeilde niveau van de PVV te bestendigen dan die aanslagen.

Waar het echte risico voor het kabinet en de middenpartijen zit, is de onrust in opvangcentra voor migranten. Zodra er ook maar iets gebeurt waardoor de veiligheid van de Nederlandse bevolking zèlf in het geding komt, gaan de peilingen pas echt exploderen. Dat is de potentiële olifant in de Kamer, die zichzelf elk moment kan opblazen.