Nu Aleppo heroverd ia door het Assad-regime, vindt Rusland het welletjes, en stuurt aan op een vredesoverleg waarin het het westen uitrangeren kan.

Nu de evacuatie van Aleppo wordt afgerond, gaat Rusland in grote vaart door met een diplomatiek offensief dat Obama buiten spel zet. Het was bijna onvermijdelijk dat Rusland deze stap zetten zou, al moet ik toegeven dat ik verbaasd ben door het tempo waarmee dit wordt ingezet. Rusland heeft – samen met Turkije en Iran – het ‘gematigde verzet’ uitgenodigd in Astana, Kazachstan. Voor vredesbesprekingen over de Syrische burgeroorlog. Dat het westen en de Golfstaten worden buitengesloten lag voor de hand, maar het inviteren van Turkije is een sluwe maar ook meesterlijke zet op dit diplomatieke schaakbord.

Met de invitatie van Turkije slaan Rusland en het regime-Assad namelijk twee vliegen in één klap: het verdrijft de regering-Obama van de onderhandelingstafel, en maakt tegelijkertijd duidelijk dat door de aanwezigheid van Turkije de Koerden opnieuw buiten de boot gaan vallen. De Koerden worden de laatste weken door de Amerikaanse regering gecultiveerd in een desperate poging nog enige invloed te houden op de gebeurtenissen in Syrië, maar door de kaart-Turkije in te zetten wordt die poging afgetroefd. De regering-Obama zal nu door haar eigen bondgenoot opzij worden geschoven. Voor Turkije is dat geen groot probleem: het land heeft zich de afgelopen anderhalf jaar in de gehele wereld van het MO onmogelijk gemaakt, en moet nu proberen in ieder geval enig prestige te herwinnen. Als onafhankelijke partij bij een door Rusland belegde vredesconferentie is daarop veel meer kans dan als bijwagen van de USA in Genève.

Turkije zal in Astana vooral de Turkmeense groepjes verzetsstrijders steunen, en voor hen in het naoorlogse Syrië voorrechten proberen af te dwingen. Dat is voor het Assad-regime beter verteerbaar dan een semi-onafhankelijk Koerdisch gebied dat in een soort federatie binnen Syrië blijft, maar waar Assad weinig meer over hen te zeggen zal hebben. De Turkse dreiging was voor Syrië altijd al reëel – hiermee komt dat iets dichterbij, maar men kent de buren, lijkt de redenatie. Voor Rusland is er nog een extra voordeel. De Britse Observer werd hierover gisteren geciteerd:

The third aspect is diplomatic: namely, Russia’s bid to take charge of peace negotiations that until now have been overseen by the UN and largely driven by the US and the EU. Putin’s unilateral announcement of ceasefire talks in Kazakhstan later this month, co-sponsored by Turkey and excluding the western powers, illuminates his ambition to elevate Russia as the Middle East’s premier power-broker and sideline the US and Europe. By posing as peacemaker, Putin hopes to confound those who accuse him of barbarism and war crimes. In Putin’s old KGB playbook about ends and means, a Russian imposed settlement in Syria, however crude. would justify his brutal and illegal methods. For the world at large, that is the most dangerous outcome of all.

De woede door Rusland opzij te zijn gezet druipt er van af. Het is een pijnlijke erkenning van zowel het feit dat de ‘gematigde rebellen’ weinig meer te eisen hebben, en dus door de pomp zullen gaan, en dat de Turkse positie via de Turkmenen sterker is dan eerder werd ingeschat.

Blijft over de steun van de regering-Obama voor de Syrische Koerden. Dat gaat precair worden. Als Assad zich heel hard opstelt over de internationaal erkende Syrische grenzen – en waarom zou hij dat niet? – dan staat de USA voor het blok. Als Assad in staat blijkt IS afdoende te bestrijden, al is dat met Russische hulp, dan hebben de USA geen enkel argument om de Koerden ten noorden van Raqqa te steunen tegen de wensen van die Syrische regering in. Natuurlijk voelt ook de VN zich door een vredesconferentie in Astana in haar hemd gezet, maar dat is een consequentie van de houding van afgelopen jaar, waarin ze zich vrijwel eenstemmig achter de Amerikaanse input van St.Obama stelde. De onwijsheid hiervan krijgt zij nu met rente op haar bord, en dat dat slikken wordt staat vast.

De Syrische Koerden wordt duidelijk gemaakt dat zij van de USA niets goeds te verwachten hebben, zodat een loslaten van die Amerikaanse steun en wellicht een uitnodiging voor Astana op kan leveren. Kijk er niet van op als dat gebeurt. Turkije zal het haten, maar Erdogan heeft meer problemen dan de Koerden alleen. Met Koerden waarover hij garanties krijgt zal hij het moeten doen, maar het zou genoeg kunnen zijn.

Ondertussen zal moeten blijken in hoeverre er in Astana spijkers met koppen kunnen worden geslagen. Maar aangezien elke overeenkomst die men daar bereikt zowel de USA, de Golfstaten als de VN voor schut zet, kan Rusland er weinig bij verliezen.

---

Even voor de zekerheid: bij de NOS heb ik hierover nog geen woord gelezen.