De regering van premier Conti (Italië) heeft gisteravond overeenstemming bereikt over de begroting. Èn over het tekort dat men gaat hanteren. Zowel euro als Brussel zijn nu in last.

Die overeenstemming werd overigens vooral bereikt tussen de leiders van de beide coalitiepartijen. Minister van Financiën Giovanni Tria heeft zich tot het uiterste verzet, maar Matteo Salvini (LegaNord) en zijn coalitiepartner Luigi Di Maio (VijfSterren) negeerden zijn wens het tekort te beperken tot 1,6% van het BNP. Salvini maakte dit gisteravond bekend.

Vanmorgen gingen prompt de koersen op de Beurs van Milaan onderuit, en stevig ook. De handel in bankaandelen werd rond het middaguur stilgelegd, na dalingen tot -7% voor alle grote Italiaanse banken.

De bankensector ging onderuit nadat de nieuwe Italiaanse regering het begrotingstekort voor 2019 heeft vastgesteld op 2,4 procent, terwijl de financiële markten hadden gehoopt dat de overheid de uitgaven zou terugdringen en het tekort rond de 2 procent zou uitkomen. Daardoor staken de zorgen de kop op dat door de plannen de toch al torenhoge schuld van Italië verder zal stijgen.
Ook de euro kwam onder druk te staan door de Italiaanse onrust. De eenheidsmunt zakte voor het eerst in twee weken tot onder 1,16 dollar.

En met deze directe teruggang (waar het al enige dagen op aan ging, zie hieronder) van de euro heeft de Italiaanse regering de EU in Brussel bij de (spreekwoordelijke) edele delen.

De reden hierachter is de invoering van het algemene basisinkomen, waar vooral de Vijfsterrenbeweging – met haar electoraat het sterkst in het arme Zuid-Italië – een verklaard voorstander van is. En ja, dat moet betaald worden. In die zin is de reactie op de Italiaanse beurs mogelijk evenzeer een reactie op overeenstemming over dit plan als over de ophoging van het plafond van het financieringstekort. Di Maio,zei dan ook:

he had succeeded in a “budget for the people” adding that the budget cancels poverty thanks to “citizen’s income,” at a cost of €10 billion. He added that other measures include reform of job centers, pension reform, and a €1.5 billion fund for victims of bank crises. .

Omineuze woorden dit.

Of minister van Financiën Giovanni Tria nog aanblijft is nu onzeker, al gaat het gerucht dat hij heeft aangegeven mee te zullen gaan met de plannen. Interessanter is feitelijk hoe Brussel gaat reageren. Pierre Moscovici had vorige week al grote woorden gebruikt om Salvini & co te waarschuwen tegen al te grote budgetoverschrijdingen, met de eis dat het tekort de 2% niet te boven mocht gaan. Durft Brussel nu de confrontatie met Italië aan te gaan, onder het bewind van een Commissaris die namens Frankrijk de gewoonte had de financiële directieven uit Brussel straal te negeren? Of blijft het bij gemopper zolang de regering-Conti onder de 2,5% blijft.

Dit Brusselse dilemma wordt naar ik verwacht opgelost met de smoes dat de regering van Italië uit populisten bestaat die een lesje nodig hebben. Want het dilemma is en blijft dat de euro te weinig eigen cohesie meebrengt om het zonder Brusselse hulp (en Noordeuropese financiering) te kunnen stellen. Slechts de illusie dat de EU voorlopig geen economische crisis te wachten staat houdt de eenheidsmunt overeind. Als deze gedachte binnen nu en twee jaar wordt gelogenstraft, zie ik niet goed hoe de eurozone op een voor Duitsland acceptabele wijze bijeen kan blijven.

Een intens heftige botsing tussen Italië en de EC lijkt daarom niet bepaald in het belang van de EU.