Islamofobie is al een lastig woord, dus islamofoben-fobie vergt nog wat meer uitleg. Die uitleg is belangrijk in verband met de vraag waarom het lijkt alsof we in West-Europa afstevenen op burgeroorlog. Na de uitleg volgt een pijnlijk voorbeeld van islamofoben-fobie.
De online-versie van VanDale kent het woord islamofoob al niet, dus ik moet beginnen met de beide, heel verschillende betekenissen van dat begrip zoals ik die in de afbeelding heb onderscheiden.

Nummer 1 is gewoon de afleiding van het samengestelde woord: islam + fobie. In die betekenis gaat het dus om iemand die ziekelijk bang is voor de godsdient van de volgelingen van Mohammed. Raar: een angst, een ziekelijke angst voor een religieus getint maatschappelijk streven. Duidelijk geen term die betrekking heeft op het helpen van die ‘zieke’ mensen, maar onderdeel van een strijd om openlijke kritiek op het gedachtegoed van Mohammed te verbieden. Een essay dat ik er een paar jaar geleden aan wijdde was dan ook getiteld ‘Islamophobia, defying the battle cry‘ Deze definitie is even onzinnig als beledigend.

De bewoording van definitie nummer 2 – iemand die te veel weet van de leer van Mohammed – ben ik pas tamelijk recent op het spoor gekomen. Na het schrijven van dat essay en mijn boek Islamofobie? had ik al wel persoonlijk kennisgemaakt met het verschijnsel waar die definitie voor staat.

Meerdere keren werd ik benaderd door een journalist, die bij nader inzien – geschrokken van het feit dat ik te veel wist van de leer van Mohammed – geen interesse meer had in een verdere ‘uitwisseling’ van ideeën. De meest spectaculaire demonstratie van dat ‘bij-nader-inzien-effect’, betrof een heel gerichte uitnodiging van een organisatie van orthodoxe mohammedanen om deel te nemen aan een debat. (Ik schreef er een stuk over. Google op de term paaspuzzelopdracht, indien u dat wilt lezen.)

Ontmaskering
Dan komen we bij de islamofoben-fobie. Als we dat tweede stukje van het woord (‘fobie’) combineren met betekenis nummer 1 van het eerste (‘islamofoob’), krijgen we iets heel geks: dan gaat het om een ziekelijke angst voor mensen die een ziekelijke angst hebben voor de leer van Mohammed.

In combinatie met betekenis nummer 2 levert het juist verheldering op.
Je komt dan uit bij twee angsten die weliswaar absurde, zeg maar ziekelijke, proporties aannemen, maar die eigenlijk niet heel moeilijk voorstelbaar zijn. Het gaat om angsten die leven bij twee verschillende groepen mensen.

• Groep a) wordt gevormd door de georganiseerde islamgeleerdheid (wel aangeduid als de ‘oelema’) en andere lieden met een mohammedaanse agenda.
• Groep b) is veel groter: daar horen mensen toe die zichzelf identificeren als moslim maar ook mensen die geen volgeling van de leer van Mohammed zijn.

Aan de angst voor islamofoben in groep a) is niets vreemds: het is gewoon de angst ontmaskerd te worden, met in het verlengde daarvan verlies van macht, aanzien en/of rijkdom.

Natuurlijk, er bestaan grote verschillen tussen het mohammedanisme enerzijds en godsdiensten zoals het christendom anderzijds. De leden van groep a) zijn daar echter wat minder van doordrongen dan objectieve waarnemers. Zodoende is de snelheid waarmee de christelijke kerken onderuit zijn gegaan toen de zaak eenmaal in beweging kwam, voor deze mensen een schrikbeeld. Mijn inschatting is overigens dat de instorting van het mohammedanisme, wanneer die eenmaal op gang is, nog sneller zal verlopen en vollediger zal zijn dan die van het christendom. Van het katholicisme zelfs. Ik verwacht overigens niet dat die instorting even gladjes zal verlopen.

Een makkie toch?
Waarom de leden van die tweede, grotere groep bang zouden zijn voor mensen die te veel weten van de leer van Mohammed, is iets moeilijker te verklaren. De reden daarvoor is dat die andere betekenis van het begrip ‘islamofoob’, hier aangeduid als nummer 1, nog alsmaar gebruikt en aangeprezen blijft worden.

Wie zichzelf, middels het zwaaien met die term, met die beschuldiging ‘islamofobie’, er volledig van overtuigd heeft dat afschuw van de mohammedaanse leer voortkomt uit nergens op gebaseerde angst of uit haat tegen de meest uitgesproken verdedigers van die leer, zal geen enkele angst hebben voor de soort islamofoben die voldoet aan die definitie 1.

Wie er echt van overtuigd is dat het mohammedanisme ongevaarlijk is, ja mogelijk zelfs iets positiefs toe te voegen heeft aan niet mohammedaanse beschavingen, staat voor een jaloersmakend gemakkelijke opgave. Zo iemand kan wijzen op het verband tussen het percentage volgelingen van Mohammed in andere landen en de prestaties van die landen op allerlei indices voor welvaart en welzijn. Je kunt die meest uitgesproken verdedigers van Mohammeds leer aan het woord laten en als ze de Nederlandse taal niet machtig zijn, hun teksten voor ze vertalen.

Die overtuiging is echter een heel wankele. In de praktijk is het precies andersom. De mensen die van islamofobie beschuldigd worden zijn juist degenen die wijzen op het verband tussen het percentage volgelingen van Mohammed in andere landen en de prestaties van die landen op allerlei indices voor welvaart, welzijn en vrijheid.

Degenen die beschuldigd worden van islamofobie zetten juist de meest uitgesproken verdedigers van Mohammeds leer in de schijnwerpers. Dat hanteren van die schijnwerpers wordt die islamofoben, ons dus, op een bijzondere manier kwalijk genomen. Wij zouden daarmee een podium bieden aan die meest uitgesproken verdedigers van Mohammeds leer en daarmee als het ware met hen samenspannen.

Projectie
De ziekelijke angst voor mensen die teveel weten van de leer van Mohammed, de islamofoben-fobie, is alleen te begrijpen wanneer je je realiseert dat bovengenoemde overtuiging bij velen nogal wankel is. De overtuiging dus, dat er per saldo heel weinig mis is met de leer van Mohammed, misschien wel minder dan met de leer van Jezus Christus. Er is sprake van een achterliggende angst die overschreeuwd wordt. Het gaat om een bijzondere variant op wat in de psychologie ‘projectie’ wordt genoemd.

Wanneer het schrikbeeld opdoemt dat islamcritici ergens gelijk in hebben, gaan hersenverdovende alarmbellen af. De vuige intenties en geheime plannen die men langdurig en valselijk heeft toegeschreven aan die islamcritici, doen zich soms aan hen voor als de enige mogelijke omgang met het mohammedanisme: van deporteren uit het Westen van allen wier afkomst terugvoert naar landen met mohammedaanse meerderheid tot oorlog voeren tegen anderhalf miljard mensen.

Bekaaid
Tegenover dat in de schijnwerpers zetten op de 7e-eeuwse kern van het mohammedaanse gedachtegoed, wordt een andere aanpak voorgesteld voor de omgang met het mohammedanisme: net doen of die meest uitgesproken verdedigers van de leer er niet toe doen en je alleen bezig houden met het lot van die grotere groep van minder uitgesproken verdedigers. Mensen zelfs die er – om het heel omzichtig te formuleren – er nogal bekaaid afkomen in die leer.

Vrouwen bijvoorbeeld.

Dat is de insteek van bijvoorbeeld vrouwen als Shirin Musa, van Femmes for Freedom en Volkskrant medewerkster Nadia Ezzeroili. Ezzeroili is iemand die bijvoorbeeld snoeihard oordeelt over die afschuwelijke ‘rapper Boef’ en mensen die hem verdedigen. Daarbij aansluitend deed ze afgelopen december een uitgebreide oproep: “Welke vrouwen, meisjes, mannen en jongens uit deze gemeenschappen voelt iets voor een actie of demonstratie? Ik ben dit weerzinwekkende slutshamen helemaal zat.”

Ik vond dat goed klinken.

Deze aanvulling al heel wat minder: “En als je bang bent dat racisten en islamofoben hiermee aan de haal gaan: screw that, dat doen ze sowieso.” en ik reageerde met: “Twee dingen kunt u niet voorkomen: -‘Afvalligen’ en islamcritici zullen met belangstelling en gemengde gevoelens kennis nemen van uw acties. -Hoe meer succes u heeft, hoe groter de kans dat u zelf aangevallen zult worden vanuit het mohammedaanse kamp. Ik wens u wijsheid en sterkte.”

Elk woord daarvan was gemeend.

Ik reageerde op nog enkele andere van haar tweets (hier een overzichtje daarvan). Ik was daarin hoofdzakelijk ondersteunend en lovend, maar toch merkte ik een paar dagen geleden dat ik door mevrouw Ezzeroili ‘geblockt’ ben op Twitter: ze wil dus niet alleen dat ik geen reactie meer geef op haar uitlatingen maar ze wil ook dat het voor mij lastiger is dat ik haar uitlatingen volg.

Ik wilde toch wel weten waarom. Via een reserve-account was dat gemakkelijk te achterhalen. Hier gaf ze de reden voor mijn block: “Alle radicaal-rechtse clowns die Meulenbelt wagen uit te schelden in mijn mentions, krijgen een block. Jullie zijn ook geen bondgenoten.”

Anja Meulenbelt had afgegeven op de poster-campagne van Shirin Musa voor vrije partnerkeuze en Ezzeroili had aan het verhaal van deze voormalige SP-senator, voormalig lesbienne en voormalig tweede vrouw van een Palestijnse activist, thans lijstduwer van Bij1, een hele reeks zeer kritische tweets gewijd. Die begon met: “Anders doe je als feminist ook even aan slutshaming. De maskers vallen af.”

Ik had daar bij aangehaakt, uit mijn boek geciteerd en eraan toegevoegd ‘At your service‘.
Ze kwalificeerde dat citaat uit mijn boek kennelijk als een vorm van schelden en omschreef mij op basis daarvan indirect als een “radicaal-rechtse clown”.

Ja, ik voel ook wel eens een zuchtje wanhoop.