Soms schieten woorden even tekort. Speciaal als het gaat om wat de media tegenwoordig durven publiceren om te geraken tot het hogere streven dat men zich blijkbaar ten doel heeft gesteld. Dat kwaliteit vaak met bescheidenheid werd geassocieerd is bij NRC Handelsblad goed te zien: geen greintje fatsoen is er bij die hoofdredacteur die met zijn krant zwaait overgebleven.

Zie hier (rechts) de voorpagina waarmee NRC Next gisteren durfde te verschijnen. Hoofdredacteur Peter VanderMeersch was er nog trots op ook, zo liet hij via twitter weten. Het doet je verzuchten dat je niet Next wilt, maar eerder terug in de tijd.

Terug naar een tijd dat NRC Handelsblad nog een slijpsteen voor de geest was, in plaats van een polijstmachine voor gluiperds.
Terug naar de tijd dat er nog onafhankelijke zelfdenkende columnisten schreven voor die krant, in plaats van onbetekenende hielenlikkers.
Terug naar de tijd dat je er op kon vertrouwen dat afwijkingen van je eigen mening gefundeerd terug te vinden waren.
Terug ook naar de tijd dat de redactie met dedain keek naar allerhande populistische uitingen zoals waarin De Telegraaf en AD grossieren. Het dedain is gebleven, en in zekere zin is NRC Handelsblad inderdáád terug gegaan naar een eerdere periode. Maar ik had me voorgenomen hier geen Godwins te gebruiken, dus mijn andere associaties met de achtergronden van deze Augiasstal houdt U van me te goed.

Of niet natuurlijk, want hoe lang NRC Handelsblad – het levert kennelijk ook slecht WC-papier – het nog volhoudt is een interessante vraag voor een gezelschapsspel op Oudejaarsavond. Niemand wil het zelfs gratis nog hebben, zodat de wanhoop die de distributeurs soms van het gezicht te scheppen valt, je telkenmale weer doet verwachten het blad voor de laatste maal te hebben gezien.

Maar nee. Alsof het een ideologie betreft die niemand hebben wil omdat meer dan 99% van de bevolking er van kotsen moet, blijven ze het als ware gelovigen proberen. De evidente belediging dat je NRC Next in de trein een enkele keer wel eens oppakt om de Sudoku in te vullen, roept slechts een schaapachtig grinniken op bij de studenten die er mee de straat op zijn gestuurd. Het belangrijkste verschil met een blaadje als Metro is tegenwoordig, dat je de Metro zelf uit de dispensers moet pakken. Terwijl de colporteurs van NRC Next je hun viezigheid straten lang achterna dragen, hoe hard je ook roept dat je het niet hebben wilt, zelfs niet met geld toe.

Deprimerend. En dan zie je zo’n voorpagina als gistermiddag langskomen, met een zelfvoldane hoofdredacteur die nog nèt niet roept: we hebben ze betrapt hoor, dit valt niet langer te ontkennen: de bruinhemden komen er aan! Al is me wel eens opgevallen dat bruin ook de favoriete kleur pak van VanderMeersch is, als hij aanschuift bij de kermis die we kennen als DWDD. Maar om niet in de sfeer van zijn voorpagina van gisteren te vervallen: dat zal wel toeval zijn.

Die omhoog gestoken arm, die voor de nietswetende fatsoensmens een Hitlergroet zou kunnen suggereren (die overigens met gestrekte vingers werd gedaan. Maar niet te feitelijk Hannibal, want dat kan men daar niet meer aan.) Die overduidelijke jonge man die in de kracht van zijn leven het ergens ongegeneerd niet mee eens is – het is allemaal heel verdacht. Dus moet het wel fout zijn. Dus zet je zoiets op de voorpagina, zodat ook de kat er ’s avonds over denkt voor een keertje buiten te gaan poepen.

Ik heb geen idee hoeveel leden van de familie VanderMeersch de afgelopen 100 jaar aantoonbaar fout zijn geweest. Maar gezien de fervente pogingen die hij doet, lijkt het er op dat hier een familietraditie wordt nagestreefd.