Geschokt, geschrokken en verrast zijn gradaties waarmee gewichtige mensen en organisaties aangeven hoe zij een nieuw feit benaderen. De bizarre wereld van het eufemisme.

‘Veiligheid patiënten en medewerkers forensische klinieken in gevaar’ kopte de NOS gisteren. Dat klonk bekend, maar met een nuance. Meestal reageert een organisatie die er bij betrokken is dan met de opmerking ‘geschokt’ te zijn. Ditmaal beperkten de clubs – Tweede Kamer en uitgevoerd in opdracht van GGZ Nederland, Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland (VGN), het ministerie van Justitie en Veiligheid en het gevangeniswezen – die opdracht gaven voor het onderzoek zich tot een magerder ‘geschrokken’.

Interessant, zulke nuances. Het toont de manier waarop we ons nieuws dienen te consumeren. Het was dus ongeveer zoals men reeds verwachtte, maar in ieder geval niet minder. Goed nieuws – althans beter dan men verwachtte – wil men nog wel eens betitelen als ‘verrassend’. En – zeer zelden voorkomend –  nieuws dat veel beter was dan men in de zwartste scenario’s verwachtte levert dan een “blij of aangenaam verrast” op. Ik geef dat laatste er voor de volledigheid bij, want vaak komt het niet voor en dan vooral slechts als het over sport gaat:

Het laat allemaal maar weer eens zien hoe het volgen van nieuws op zichzelf al een vak aan het worden is. Met de Nederlandse taal heeft het allemaal nog maar beperkt wat van doen. Het nieuws is er dan ook niet voor de nieuwsconsument, maar voor hen die van nieuws moeten leven: zoals politici, beleidsmedewerkers en aanverwanten. Toch klaagt niemand er over, en de mensen die het in hun onschuld lezen begrijpen het vaak instinctief al, ook al kunnen ze het niet zo direct reproduceren zoals ik hier doe..

Ik weet niet goed of ik daar aangenaam verrast, of geschokt over moet zijn maar blij word ik er in ieder geval niet van.