Gisteren zag ik een tweet, die naar aanleiding van het onderdrukken en bagatelliseren van de gebeurtenissen in het AZC in Apeldoorn de vraag stelde: Is de politie een politiek instrument geworden? Stof voor overdenking.

Het meest voor de hand liggende en praktische antwoord is: Ja, maar dat is zij altijd al geweest. Alles bijeen genomen is het onvermijdelijk dat de politie het ultieme instrument is waarmee de overheid haar politieke handelen afdwingt. Dat iedereen die dit leest prompt zal begrijpen dat dit een te simplistische voorstelling van zaken is die wel degelijk wringt, geeft aan dat toch iets dieper nadenken wordt gevraagd. Nadat ik het zelf een paar uur had laten bezinken, realiseerde ik me dat het weliswaar het ultieme politieke instrument is waarmee de overheid haar besluiten afdwingt, maar dat we er daarmee tevens van uitgaan dat die dwang gebaseerd is op een maatschappijbrede, algemeen geldende consensus. En niet is ontleend aan de opvattingen van de hoogste baas van het moment, die immers nooit iets anders is dan een toevallige politieke passant.

Dat is voor ons eigenlijk zó logisch dat we er niet meer over nadenken.

Wat bedoel ik precies, in wat normaler termen verwoord? Dat de politie geacht wordt zich te voegen naar algemeen gedeelde opvattingen over de toepassing van grondwet, wetten en regels. En dat als zij dit niet doet, zij hiervoor zo snel mogelijk bij monde van die toevallige passant (de verantwoordelijke minister) verantwoording aflegt in het parlement – over redenen, oorzaken en waarom dit al dan niet een eenmalige zaak was. Alles volgens de regels van de parlementaire democratie.

Rekenschap
Dat dit niet alleen niet gebeurt, maar ook niemand op het idee lijkt te komen hiervan rekenschap te vragen is een slechte zaak, omdat het duidelijk maakt dat er een politiek wordt gevoerd waarover geen politiek debat is geweest. Eerder lijkt het er op dat de regering de mening is toegedaan dat het beter is als dingen die zijn gebeurd de bevolking niet kunnen verontrusten. Dat er geen verantwoording wordt afgelegd geeft aan, dat de regering meent dat dit een haar toekomende taak is. Ik vraag me dan af: werkelijk?

Dat de minister van Financiën onder bepaalde omstandigheden zijn mond houdt begrijp ik. Dat de minister van Veiligheid en Justitie zijn mond niet open doet als de veiligheid van het land hand over hand afneemt, daar begrijp ik niets van. Ik wil dat ook niet begrijpen. Het enige dat ik er namelijk van begrijp, is dat er macht wordt uitgeoefend die iemand niet toekomt, omdat het is gebaseerd op politieke belangen, want: de mensen zijn al zo ongerust….. En dan: Ja, maar dat speelt Wilders in…. – een riedel die niet ter zake zou mogen doen.

Frankrijk
De Franse regering heeft besloten de afgekondigde noodtoestand te laten voortduren tot en met de Franse presidentsverkiezingen. In 2017. Niet alleen volkomen idioot, maar je vraagt je af wat president Hollande doet als Martine Le Pen zijn opvolger zou worden – een heel gerede kans. Die maatregel snel voor de inauguratie intrekken, want Hitler en zo….? Om dan ongetwijfeld hard te roepen dat het een schande is, als wat later nodig mocht blijken die maatregel weer voor de tijd van een week in te voeren. “Want de risico’s, als die vrouw…”

Om concreet terug te komen op ons eigenlijke onderwerp: het is een goede zaak als de politie trouw is aan de beginselen van de rechtsstaat, en die in al haar aspecten verdedigt. Als die trouw aan de rechtsstaat wordt vertaald als trouw aan het gezag van een bepaalde ministeriële passant, is er iets gruwelijks mis met de wijze waarop wij tegenwoordig onze rechtsstaat lijken te moeten beleven.

Als minister en/of politie menen te kunnen èn moeten bepalen, wat wij wel en niet zouden mogen weten over wat er in ons land gebeurt, zijn we vèr afgedwaald van wat een parlementaire democratie wordt geacht te zijn. Angstwekkend ver.