De verkiezingen in Duitsland zijn al weer drie weken geleden, maar de coalitiebesprekingen zijn pas deze week begonnen.

Voor Angela Merkel aan die coalitiebesprekingen kon beginnen moest er namelijk eerst iets worden recht gestreken met de Beierse zusterpartij CSU. CSU-leider Horst Seehofer eiste een bovengrens aan het aantal asielmigranten dat komend jaar zal worden toegelaten tot de Bondsrepubliek. Een harde eis van de CSU waar Frau Merkel niet om heen kon, terwijl ze tijdens de campagne hardnekkig had geweigerd een getal te noemen waarboven de Duitse gastvrijheid in ieder geval zou stokken.

Merkel heeft zich tijdens de verkiezingen steeds verzet tegen een maximumaantal vluchtelingen in Duitsland. Volgens haar was dat niet mogelijk, omdat het in strijd zou zijn met de grondwet. Die garandeert dat iedereen die dreigt te worden vervolgd, recht heeft op asiel. Het lijkt erop dat Merkel nu toch gehoor geeft aan de roep om een hardere koers, ook uit haar eigen CDU.

Niet dat het getal van 200.000 waar men op uit kwam een indrukwekkend resultaat is – behalve dan door de hoogte er van. Maar dat Seehofer iets had om zijn Beierse achterban te laten zien was voor hem essentieel. De christendemocratische rijen moesten worden gesloten, ingewikkelder was het niet. Dat zie je vooral aan wat eigenlij kafgesproken werd:

Om te voorkomen dat mensen die asiel aanvragen ten onrechte aan de buitengrens van Duitsland worden weggestuurd, zou er een zorgvuldige procedure moeten komen. Daarmee zou de angel worden gehaald uit de kwestie die de partij verdeelt.

Maar het belangrijkste hier aan is dat er nu in ieder geval bespreekbaar geworden is dat er een grens wordt gesteld aan de hoeveelheden vreemdelingen die Duitsland zal opnemen. Want met de open binnengrenzen van de EU is Duitsland uiteindelijk bijna hetzelfde als Nederland, nietwaar? En hier zijn de uitkeringen een stuk eenvoudiger, ruimhartiger en simpeler verkrijgbaar. Dat is iets waarover we nooit veel horen, want het zijn van die kleine onaangenaamheden die vergezeld gaan van het EU-lidmaatschap.

De Duitse coalitie die moet worden gesmeed is overigens geenszins eenvoudig tot stand te brengen. Er wordt gemikt op het Jamaica-model (Groen-geel-zwart, in Duitsland is men gek op politieke kleurvergelijkingen), met dus liberale FDP (4e partij) en de Groenen (5e partij). Dat wordt knokken over het Energieakkoord, de lonen en het milieu. Want met nieuwkomer AfD (3) wil al niemand nog praten.

Het probleem dat Merkel verplichtte tot de keuze voor deze partijen was dat de sociaaldemocratische SPD (2e partij) categorisch voor de oppositie heeft gekozen, om daarin te groeien naar een nieuw hoogtepunt. Geenszins onwaarschijnlijk dat ze daar kans op maakt. Merkel zal naar men aanneemt niet opnieuw verkiesbaar zijn in 2021, en als het tegenzit een rokende puinhoop van opnieuw 4 of 5 jaar ruimhartig asielbeleid achterlaten. Een nieuwe CDU-leider zou jet dan heel moeilijk kunnen krijgen tegen een oppositiepartij die de kans heeft gekregen in de oppositie nieuwe populariteit te verwerven.