Historische veldslagen – Cynoscephalae (197 v. Chr.)
De slag bij Cynoscephalae was de beslissende slag die het koninkrijk Macedonië elimineerde als regionale grootmacht. Maar Cynoscephalae was vóór alles een botsing tussen twee militaire systemen en strijdwijzes. Alleen om die reden is het van eminent belang.
In het oostelijk Middellandse Zeegebied was de strijdwijze die na 300 jaar (onderlinge) oorlogen tussen Grieken, Perzen en Egyptenaren superieur gebleken was die van de falanx, die door de Macedonische koning Philippus II was verfijnd tot de Macedonische falanx. Dit was een oorlogsmachine waarin elke soldaat zijn rol kende, en die bij onderlinge confrontaties gewoonlijk werd beslist door training en ervaring van de soldaten. De belangrijkste bewapening bestond uit een lange speer, een hoplon (schild) en elementaire lichaamsbepantsering. Deze zware infanterie had het Perzische rijk opzij geveegd onder bevel van Alexander de Grote, maar al tijdens de Tocht van de Tienduizend (Xenophon) was haar superioriteit duidelijk geworden. Niemand bleek in staat het front van in deze strijdwijze ervaren troepen te doorbreken.
De legioenen van Titus Quinctius Flamininus – die in 197 v. Chr. een van de Romeinse consuls was – vertrouwden op een even gedisciplineerde, maar veel flexibeler aanpak. Daarmee had Rome zojuist het westelijke Middellandse Zeegebied onderworpen (Punische oorlogen), zodat je spreken kunt van de beslissende confrontatie tussen het oost en west van die tijd.
De macht van het koninkrijk Macedonië was tijdens de Diadochen(=opvolgers van Alexander de Grote)oorlogen al sterk verminderd. Rond 200 v. Chr. waren Egypte (Ptolemaeën) en het Seleucidische rijk al sterker dan Macedonië, dat niet eens in staat bleek de Griekse stadstaten er onder te houden. Het waren juist deze steden die Rome te hulp riepen toen Philippus V van Macedonië in staat leek dat toch voor elkaar te krijgen.
Deze video geeft een aardig beeld van het verloop van de strijd en hoe de Romeinen uiteindelijk tamelijk eenvoudig wonnen van een tegenstander die zijn laatste troepen in de strijd wierp om te overleven. Dat is dan ook mijn enige commentaar op de ietwat hysterische toon van de documentairemaker, die er alles an doet om het voor zijn Amerikaanse publiek spannend te houden, want welbeschouwd was de slag zelf een nogal eenzijdige affaire nadat de Romeinen de zwakheden van de Macedonische falanx optimaal hadden uitgebuit. Een falanx zoals Philippus V bij Cynoscephalae opstelde werd daarna nooit meer toegepast. Militair betekende dat een enorme omslag, waar men in het oosten van het Middellands zeegebied nooit een adequaat antwoord op vond om de Romeinse veroveringsdrang te kunnen weerstaan.
This is Cynoscephalae, near the modern town of Larissa in central Greece. In 197BC Phillip V of Macedon fought a fierce battle, here, against a Roman army that was determined to destroy him. The stakes were high, both Rome and Macedon were fighting for control of Greece. If Rome won, she would rule the entire Mediterranean world; but Cynoscephalae was not just a battle between two military powers, it was a battle between two ways of fighting. Between the old way of the Greeks and the new way of Rome.