Donald Trump heeft dinsdagavond weer vernietigend toegeslagen tijdens de Republikeinse primaries. Hillary Clinton leed een verrassende nederlaag in Michigan, die haar mars naar de nominatie niet bedreigen zal.

Dat Hillary niet meer verliezen kan heb ik al eerder gesteld, maar hieronder ziet U nog eens waarom. Houd ook in gedachten dat bij de Democraten alle kiesmannen altijd gelijkelijk worden verdeeld. Een kandidaat moet daarom extreem veel steun in de primaries hebben wil een kandidaat van het partijestablishment niet gekozen worden.

Republikeinen
Bij de Republikeinen ligt het veld nog dichter bij elkaar,maar daar komen aanstaande dinsdag een paar grote staten als Ohio en Florida aan de beurt, waar het winner-takes-all principe geldt. Naar verwachting kan Trump zijn tegenstanders daar knock out slaan.

Trump won gisteren Hawaii (caucus), Mississippi en Michigan, terwijl Cruz Idaho opeiste. Daarmee veroverde Trump ook circa 2/3 van de beschikbare kiesmannen en liep dus uit op zijn concurrenten. Republikeinse strategen zijn het er over eens dat gezien Trumps resultaten tot nog toe hij in staat moet worden geacht in elke staat te winnen. Volgen Bloomberg won Trump minder overtuigend dan voorspeld:

“Trump’s victories also were narrower than polling had indicated, suggesting that attacks on his crude language and ill-defined policies from 2012 nominee Mitt Romney and others could be having an impact.”

Maar aangezien het establishment van de Grand Old Party afgelopen week grof advertentiegeschut had ingezet tegen Trump zou dat enig effect gehad kunnen hebben – al was het dan niet genoeg om opmerkelijke resultaten te bereiken.

Rubio lijkt steeds verder weg te zakken. Zijn plek werd in Michigan – niet onverwacht – ingenomen door Kasich, die ook in Ohio – de staat waar hij gouverneur is – een belangrijke rol spelen zal. Rubio’s laatste kans is Florida te winnen, en de strijd met Trump zal desperaat zijn. Als hij de staat waarvoor hij senator is niet winnen kan, zal het tijd zijn om op te geven.

Running mate
Zo langzamerhand wordt het tijd voor speculaties over de ‘running mate’ – de kandidaat voor het vicepresidentschap. Zowel Cruz als Rubio lijken als keus uitgesloten – de eerste omdat hij niets extra’s meebrengt, gelovigen stemmen voor het overgrote deel altijd Republikeins, en aan Rubio schijnt Trump ene hekel te hebben, speciaal aan de groepen waarmee hij zich verbonden heeft. Vorige week schreef ik dat Carson een kandidaat zou kunnen zijn, maar dat ik mijn geld zette op Kasich. Daarvoor zie ik steeds meer argumenten. De heren vliegen elkaar niet extreem in de haren, Kasich heeft een gematigder imago dan Trump, en hij zou iets mee kunnen brengen: Ohio.

Kiessysteem
Ohio is een van de battle states waar de race naar het presidentschap beslist zal worden. In het Amerikaanse systeem gaat het ook bij de keus voor het presidentschap om het verzamelen van kiesmannen. Niet alleen in de voorverkiezingen voor de partijnominaties, maar ook in november. De genomineerden strijden per staat om de kiesmannen voor het College dat uiteindelijk de president kiest. Dat gaat via een winner-takes-all systeem, dat er garant voor staat dat de kandidaten maar in een beperkt aantal staten de strijd aan zullen gaan. De partijstrategen monitoren heel nauwkeurig waar de kiezersgunst mogelijk met een kleine omslag in hun voordeel kan verkeren, en concentreren zich daar op. In circa driekwart van de staten is de verwachting wel bekend, en daar zal weinig campagne worden gevoerd. Het gaat om de key states, en alleen daarom al is de keus van een vicepresident van eminent belang.

In essentie is de keuze van een Amerikaanse president een getrapt stelsel, al zijn de gekozen kiesmannen niet vrij in de keuze voor een kandidaat. Theoretisch is een College van Kiesmannen waar geen meerderheid is voor één kandidaat in een later stadium vrij te kiezen naar eer en geweten, maar dat wordt pas een factor als er meerdere kansrijke kandidaten mee zouden kunnen doen. Dat lijkt er de eerste twintig jaar niet in te zullen zitten.