Premier Rutte maakt zich niet bezorgd over het mislukken van de EU-begrotingstop van de afgelopen dagen. Volgens Rutte is er voortgang geboekt, maar tevreden is hij nog niet. Feitelijk had hij er niets over te melden:

Ik heb voorzichtige hoop. Maar ik kan een goede uitkomst niet garanderen. Het kan nog steeds mislukken. Niemand heeft met slaande deuren de vergadering verlaten.

Rutte’s inzet was een moderne (??) en sobere begroting. Hij uitte de hoop dat op de vervolgtop begin volgend jaar wèl resultaten worden geboekt, maar wilde niets zeggen over concrete vooruitgang:

Dat zou de positie van Nederland schaden.

Kortom, het bekende geruttel. Die laatste zin ligt hem in de mond bestorven, en als hij niet snel iets beters verzint zullen journalisten op persconferenties het voor hem aanvullen voor het wordt uitgesproken. Overigens zijn de laatste voorstellen van Van Rompuy, dat er minder wordt geschrapt op landbouwsubsidies en regionale structuurfondsen. Contraproductief dus.

De Franse president Hollande had het over deze begrotingsonderhandelingen als over een ‘ideologische strijd’. Nou, en met dogmatici als deze man weet u het dan wel. Over een week of acht gaat het circus weer verder. Tenzij er dan een aantal landen zodanig verder in de puree is geraakt dat alles voor hen verteerbaar wordt, zal het opnieuw uitdraaien op koehandel en afkopen van lastige landen. Hervormingen zijn dan voor de eerstvolgende zeven jaar opnieuw uitgesloten.

Cameron
De enige mogelijkheid er nog beweging in te brengen lijkt als de Britse premier Cameron zijn dreigementen ten uitvoer legt. Niet dat hij daar zelf een voorstander van is, maar de politieke situatie in het VK zou hem er toe kunnen dwingen. Het is heel onwaarschijnlijk dat Cameron die stap zet via een kabinetsbesluit. Logischer lijkt het uitschrijven van een referendum, en gezien het sentiment binnen het VK lijkt de EU zich over de uitslag daarvan weinig illusies te hoeven maken.

Zo’n referendum gevolg door een uittreden uit de EU zou een uniek precedent scheppen. Enerzijds zijn er voldoende staten die het VK liever zouden zien verdwijnen, anderzijds is opstappen als gevolg van een referendum een grote aanslag op de geloofwaardigheid van de EU. Als in andere landen de roep om voortzetting van de EU voldoende luid zou worden – en gezien alle onrust over de komende economische rampspoed tot en met 2020 ten minste is at niet denkbeeldig – zou de EU in zwaar weer terecht komen. Bij elke parlementaire verkiezing in economisch zwaar getroffen landen zou het risico op escalatie telkenmale groter worden. Cameron zou daarmee een sterkere troef kunnen hebben dan men nu denkt.

Stagflatie in periferie
Ondertussen zal de economische toestand voor de bevolking van de knoflookstaten de komende jaren steeds moeilijker worden. De economische teruggang wordt nu al vergezeld met snel stijgende prijzen, en dat zijn dan nog alleen de officiële inflatiecijfers. Rekent u voor de reële cijfers rustig nog een paar procent extra.

Zoals u in bovenstaande grafiek van Eurostat zien kunt, is vooral in de landen die al een bailout hebben ontvangen (rood geeft aan: diep in de schulden) de inflatie vrij hoog. Aangezien de economische groei hier voorlopig heel beperkt zal zijn, is stagflatie een logisch gevolg. Een terugkeer naar een eigen munt zou overigens vrijwel onvermijdelijk hyperinflatie tot gevolg hebben.

Het grote probleem van stagflatie is vanzelfsprekend, dat het hernieuwde economische groei vrijwel onmogelijk maakt. Tenzij de centrale bank de rente zozeer zou verhogen dat een recessie ontstaat, na welke catharsis er een kans op herstel ontstaat. Echter, de centrale bank is vanwege de Eurozone: de ECB. En die houdt nu juist de rente laag, om de regeringen van de knoflooklanden de gelegenheid te geven hun schulden af te betalen.

Dit toont dat de zwakke eurolanden in een vicieuze cirkel zijn beland waaruit ontsnappen onmogelijk is. In de periferie zijn de lonen in tegenstelling tot eerdere berichten van de ECB afgelopen jaar nauwelijks gestegen, in Portugal zijn ze zelfs sterk afgenomen, als gevolg van rigoureus ingrijpen door de regering in de ambtenarensalarissen.

Overigens zijn in Duitsland de lonen meer gestegen dan de inflatie, zodat er per saldo sprake is van welvaartstoename, al zal de Bondsregering, die wel stevig gaan afromen om de komende tijd alle bailouts te kunnen financieren.

Waar dit naar toe gaat? Dit is een recept voor revolutie. De welvaartsafname in de gehele periferie zal komend jaar dusdanig zijn, dat de gewelddadigheid van de rellen tot nog toe, volgend jaar om deze tijd nog slechts een lachertje zal lijken.

Gelukkig is de EU onze garantie voor vrede en welvaart.

 

 

Eerder verschenen op Dagelijkse Standaard.