De zwartgeld pers
Vroeger. Vroeger toen alles nog goed en mooi was, was Cyprus nog geen lid van de EU. Het was de tijd dat de Nederlandse regering kon pretenderen dat belastingparadijzen afschuwelijk waren, maar tegelijkertijd een kerstboom aan regelingen optuigde voor niet-Nederlandse multinationals teneinde iets van hun geldstroom ten eigen bate om te leiden. Het was ook de tijd dat solvabele EU-leden als Luxemburg en Oostenrijk toegaven aan de morele druk toch in ieder geval optisch iets te doen aan al te blatante belastingontduiking via hun disproportionele bankensector. Vroeger, dus, was alles beter.
Maar plotseling – in 2004 om precies te zijn – was vroeger ineens voorbij. Cyprus verwierf niet alleen het lidmaatschap van de EU, maar nam prompt (sinds 2008) ook deel aan de Eurozone. De reeds ongezond door zwart geld gezwollen Cypriotische banken hadden eindelijk een ‘veilige’ belegging gevonden: Europese staatsleningen, en dan specifiek die van Griekenland, waarmee het eiland zowel een culturele als economische symbiose onderhouden moet. Griekenland leende er op los, en de rest is geschiedenis zou een verstandig niet-EU econoom u uitleggen.
Kort gezegd: de haircut van 85% die de particuliere beleggers in Griekse staatsleningen begin 2010 trof, raakte de Cypriotische zwartgeldbanken vol op de kin. Bijkomende complicatie is, dat sinds de val van het communisme Cyprus bijzonder populair geworden is bij Russen die enig zwart geld onder te brengen hebben.
En nu heeft Cyprus – en haar banksector in het bijzonder – dus een bailout nodig. Sinds vorig jaar al, overigens. Maar vorige maand kwam de Duitse Bondsdag er plotseling achter – de Duitse pers althans, de financieel specialsiten wisten dat al een hele tijd – dat bij het ‘redden’ van Cyprus en haar bankensector een hoop geld van Russische oligarchen zou worden gered. Op kosten van de Duitse belastingbetaler. Dat is lastig uit te leggen in een verkiezingsjaar, dus ontstond er gesteggel dat nog steeds voortduurt (vergelijk dit maar eens met de rust in Nederland over dit punt, terwijl het hier wel degelijk volledig bekend is).
Het kwam er zelfs van dat de Duitse minister van Financiën Schäuble openbaar betwijfelde of Cyprus voor de Eurozone wel belangrijk genoeg is om te redden. Olli Rehn gaf daarop als antwoord dat alle eurolanden even belangrijk zijn voor de Eurozone (wat zullen ze in Duitsland dáár om gelachen hebben). En dat, terwijl de EU ter stichting van de Duitse politieke partijen al had aangekondigd de consequenties van een Cypriotisch faillissement te zullen doorrekenen (overigens niet iets waarvan u hoeft te verwachten ooit de cijfers te zullen zien).
Dat de EU maandag aankondigde nog in maart een akkoord te zullen hebben met Cyprus lijkt in dat verband realistischer. Want men heeft eenvoudigweg geen keus. De (al door een formele afwijzing getroffen) mogelijkheid van een haircut, de mogelijkheid van een faillissement van bepaalde Cypriotische banken, of de plotselinge bewustwording die de laatste dagen opgeld deed dat het ESM niet bedoeld is voor bailouts aan de bankensector (Spanje, toch?!?) van specifieke landen, het zijn allemaal geldige argumenten die er niet toe zullen doen. Rusland accepteert het niet, en dat is dat.
Als het ons niet zoveel geld zou gaan kosten zou je er om moeten lachen. Uiteindelijk betalen we nu dus ook grotendeels die haircut van 85% die we de private investeerders in Griekse staatsleningen begin 2010 oplegden uit eigen zak geldpers.
Eerder verschenen op Dagelijkse Standaard.