De Europese media maakten een heel spektakel; van de publicatie van het oordeel van het Hooggerechtshof van Polen over de Poolse juridische soevereiniteit.

Ondeugdelijk voor wie er serieus over nadenkt, maar het gaf Brussel een paar dagen extra om over een reactie na te denken. Desondanks wachten we nog steeds – het gegil tot nog toe is niet anders dan boze machteloosheid.

Ook bij de EU-laven leed het denkwerk onder de ideologie:

De recente conclusie van het Constitutioneel Hof van Polen dat het Poolse recht soms zwaarder weegt dan het Europese recht is van kracht geworden, nu de conservatief-nationalistische regering de uitspraak heeft gepubliceerd in het staatsblad. Het vonnis zorgde voor geschrokken reacties van andere EU–landen als Duitsland en Frankrijk omdat het het principe ondergraaft dat Europese wetgeving boven nationale wetgeving gaat.

Men deed Europa-breed alsof de Poolse regering met die publicatie een verantwoordelijkheid op zich nam die ze had kunnen vermijden. Laten we daar even bij stilstaan. Dat zou betekenen dat de Poolse regering elke uitspraak van haar eigen hooggerechtshof zou kunnen blokkeren indien die haar niet welgevallig is door die niet te publiceren.

Het besef dat dat onvermijdelijk bij de eerste gelegenheid direct een constitutionele crisis zou inhouden indien dit gebeurde schijnt nog bij niemand te zijn opgekomen. Na de uitspraak MOEST die gepubliceerd worden; dat is het verhaal, en zo zit het. Ook in Nederland is een wet pas wet als die in de Nederlandse Staatscourant is gepubliceerd.

Maar denkt u werkelijk dat de Nederlandse regering een wet van het parlement kan saboteren door vóór publicatie de hele oplage van de Staatscourant te verbranden, als iets haar niet bevalt? Het is een geschifte MSM-redenatie, en maskeert derhalve iets anders. Meest waarschijnlijk is het de behoefte aan tijdwinst bij de Europese Commissie.

Maar goed, er kwam niets dat iets om het lijf had. Hoogstens wat geneuzel over Polen die aan een oproep van EU-laaf Tusk gevolg gaven, waar ook de Nederlandse staatsomroep een opmerkelijke hoeveelheid aandacht aan besteedde. De laven deden ook al of het iets van belang was

De Poolse regering heeft al jaren een conflictueuze relatie met de Europese Commissie vanwege juridische hervormingen die de democratie en rechtsstaat volgens Brussel ondermijnen. Het dagelijks bestuur van de EU noemde de uitspraak van het Constitutioneel Hof “zeer zorgwekkend”. Afgelopen zondag demonstreerden tienduizenden Polen tegen de regering en de anti-EU-uitspraken van de rechters. Ze willen dat hun land zich aan de Europese regels houdt. De Poolse regering benadrukt de EU niet te willen verlaten.

Reageren de laven nu met een discussie over de soevereiniteit die de Polen willen beschermen. Nee, dat zou Brussel niet bevallen, en dus:

Polen, maar ook Hongarije, is in een loopgravenoorlog verwikkeld met Brussel over wat het noemt bemoeienis met interne kwesties. Naleving van de principes van de rechtsstaat kan sinds begin dit jaar leiden tot korting op EU-subsidies. Hongarije en Polen willen dat de verordening waarin dit is vastgelegd nietig wordt verklaard door het Europees Hof van Justitie. Het Hof in Luxemburg hield afgelopen maandag en dinsdag hoorzittingen over de koppeling tussen rechtsstaat en subsidies.

De staatsomroep berichtte opmerkelijk correct over de Poolse uitspraak:

Waar artikelen uit EU-verdragen en uitspraken van EU-rechtbanken in strijd zijn met de Poolse grondwet krijgt de eigen wet voorrang, zo luidt de rechterlijke uitspraak. Het land haalt daarmee een van de belangrijkste principes van de EU – het primaat van het Europese recht boven nationale wetgeving – onderuit.

Wel was er veel aandacht voor de hysterie in Brussel, Parijs en Berlijn:

De conclusie van het Hof van vrijdag maakte veel los in Brussel. EU-lidstaten Frankrijk en Duitsland reageerden geschrokken, omdat de uitspraak van het Hof de Europese wetgeving ondergraaft, waar alle lidstaten zich aan dienen te houden.
Het dagelijks bestuur van de EU, de Europese Commissie, noemde de uitspraak eerder al “zeer zorgwekkend”. De commissie is nog niet met een officiële verklaring gekomen over de bekrachtiging. Maar buitenlandchef Josep Borrell zei tegen internationale persbureaus dat de EU met een “stevige reactie” zal komen. “Polen moet zich aan de regels houden”, aldus Borrell. De Tweede Kamer ondersteunt die koers.

Grote woorden, maar ze hebben klaarblijkelijk nog niet bedacht hoe ze dat gaan doen. Het nadeel van financiële druk is vanzelfsprekend dat de EU daarmee indirect erkent Polen te kunnen kopen – of al te hebben gekocht. Ook D66 denkt Polen al in een eerder stadium te hebben gekocht, en wenst hen niet meer te doen toekomen dan eerder gegeven. Wriemel Sjoerdsma kwam daarom namens D66 met onderstaande:

Niet iedereen vindt dat acceptabel:

Sjoerdsma van dictatoriaal66 is een vies stuk onderkruipsel https://t.co/2LV7e9xY6X

— Frans Bierings (@fransbierings) October 13, 2021

---

Nexit wordt een steeds beter idee. Maar dat ga je pas zien als je voelt en ziet wat men doet. Overigens laat deze hele charade zien wat de snelste en goedkoopste weg uit de EU is: de boel blokkeren tot ze blij zijn ons te laten gaan. Het alternatief is er uitgegooid te worden als je wetgeving van de wensen van de rest gaat afwijken – maar dat is het natuurlijk niet waard.

---

Meer over censuur en haar bijverschijnselen leest u hier op Veren of Lood. Over de worsteling van Polen en Hongarije met de EC leest u onder de links.