Is Navalny een potentiële opvolger van de Russische president Putin? EU en USA lijken daar op te gokken in hun Rusland-politiek.

Hèt beeld dat in het westen van Rusland en hoe daar iets te manipuleren is blijven hangen is dat van de tocht van Lenin, op weg naar de Russische revolutie. Het is het beeld van de gesloten trein, waarmee Lenin door het Duitse keizerrijk van Zwitserland naar Rusland werd getransporteerd.

Dat deed het Duitse keizerrijk niet voor niets; het was tijdens de Eerste Wereldoorlog in een wanhopige positie verzeild, en hoopte door de Russische revolutie aan te stoken de chaos in het tsarenrijk te vergroten, verwachtend dat Rusland zich uit de oorlog zou terugtrekken. Hetgeen geschiedde, maar toch wist Duitsland daardoor de oorlog in het westen niet te winnen.

Lenin vervolgde de Russische revolutie met de stichting van de communistische heilstaat – iets dat voor de ontwikkeling van Rusland mogelijk funest is geweest. Het lijkt de hoop in Washington dar mogelijk ooit te herhalen, met Navalny als de nieuwe Lenin.

Wie zal het zeggen? De kans op succes zien er niet goed uit, maar niet geschoten is altijd mis. Het begeleidende politieke misbaar is daarentegen geen signaal van een weloverwogen politiek. Dat Putin er neerbuigend zijn schouders over ophaalt nog minder. Ook in Rusland is het verhaal van de gesloten trein bekend, al lijkt me dat de symboliek er anders ervaren wordt. Navalny heeft in Rusland geen betekenis, zo is al vaker gebleken. Maar de westerse geheime diensten blijven het proberen, en hun regeringen zijn niet wijzer dan er in mee te gaan.

De afgelopen dagen was het nieuws dat het fysiek niet goed gaat met Navalny. Prompt dreigden de westerse regeringen dat Rusland er een prijs voor betalen zou als de man in een Russisch strafkamp kwam te overlijden. Ze zullen wel gelachen hebben, in het Kremlin. In het westen zijn de afgelopen jaren te pas en te onpas sancties tegen het land afgekondigd, wat Putin vorig jaar desgevraagd de cynische constatering ontlokte, dat contact tussen Rusland en de USA feitelijk niet bestond.

Dat was erger dan vernietigend, aangezien het een correcte weergave van de bestaande situatie was. Voor sancties die pijn doen heb je contacten nodig die betekenis hebben. Het ontbreken daarvan houdt in dat je machtsmiddelen zijn uitgeput. Derhalve was het commentaar van de USA over de medische situatie van Navalny vooral pathetisch:

Als de gevangen Kremlincriticus Aleksej Navalny komt te overlijden, zal dat “consequenties” hebben voor de verhoudingen met Rusland. Daarvoor waarschuwde de Amerikaanse nationale veiligheidsadviseur Jake Sullivan op nieuwszender CNN.

Gaat de USA dan een oorlog aan om het overlijden van een Russisch staatsburger, die zijzelf als pion aan de rand van het bord ziet? Natuurlijk niet, maar in die verhouding moet je de huidige situatie zien, want veel meer dan dat lijkt niet meer mogelijk, vanuit Washington gezien. Dreigementen krijgen pas inhoud als wordt gedreigd met het wegnemen van iets dat de ander niet graag verliest.

Voor zover dat ooit bestond, is dat lang geleden al in een of ander sanctiepakket gestopt, en nu zijn de mogelijkheden druk uit te oefenen opgesoupeerd. Ingewikkelder is het niet, en alle verdere verhalen over sancties tegen Rusland zijn voor de bühne van de media en het westers proletariaat, dat tevreden gehouden moet worden, en onder de indruk dient te blijven van de daadkracht van onze krachtige leiders.

Dat Navalny intussen de symboliek van de totale onmacht vertegenwoordigt wil er in het westen nog steeds niet in.

Wordt vervolgd, maar een goede afloop zit er niet in.

---

Meer over de verhoudingen met Rusland leest u hier.