DE WERELD NU

Nationalisme

Nederland, Nederland is vol, Nationalisme

Hitler was populair in Duitsland om dezelfde reden dat Wilders nu populair is in Nederland. Hun nationalisme werd als ‘eigen’ herkend. Daarmee wil niet gezegd zijn dat Wilders een nazi is of op een andere manier net zo slecht als Hitler. Maar beiden zijn nationalisten.

Anders dan vaak wordt gedacht was in Duitsland het nationalisme[1] helemaal geen uitvinding van Hitler. Keizer Wilhelm en Bismarck waren nationalisten en ook de in alle opzichten integere en bekwame socioloog Max Weber was een nationalist. Marx was het niet, maar de Hegel die hij zo bewonderde was het weer wel.

Het nationalisme was een spook dat door Europa waarde en dat we er nu zo veel afstand van nemen komt niet in de laatste plaats omdat Hitler het in diskrediet heeft gebracht. Het nationalisme sluit gemakkelijker aan bij onze genetische make up dan de kosmopolitische opvattingen van vandaag. Stammen zijn de voorlopers van nationaliteiten en stammen hadden de voorouders die we delen  met de chimpansees ook al. Stammen zijn dus ouder dan de mensheid, zij zitten diep  in onze genen, maar zoiets abstracts als een wereldsamenleving dat moeten we bedenken, dat komt alleen met veel moeite tot stand. We juichen met het Nederlands elftal en we zijn trots op onze waterbouwers, maar voor de VN krijgt niemand de handen op elkaar.

Het was het wereldveroverende en tegelijk niet agressieve element in het christendom dat haar acceptatie in het Romeinse rijk zo lang heeft tegengehouden. In Rome zag men heel goed in dat godsdienst een functie is van de samenleving en een godsdienst die meer dan een samenleving tegelijk overspande en tegelijk andere godsdiensten uitsloot, daar geloofde men niet in.

Toen Constantijn uiteindelijk van de nood een deugd en van het christendom eerst de bevoorrechte en toen de staatsgodsdienst maakte verloor het geloof daarmee een deel van zijn kosmopolitische appeal. Het christendom werd Romeins, of Rooms zoals we het later zijn gaan noemen.

Eigenlijk kan men zeggen dat pas in de humanistische[2] samenleving  van tegenwoordig het christendom in zijn mondiale aspiraties verwezenlijkt wordt. Het westen kan zijn eigen manier van leven niet aan de niet-westerse wereld opleggen, maar het nodigt wel alle niet westerse samenlevingen uit om eraan deel te nemen.

Meer dan de conflicten in Irak en Afghanistan doen vermoeden wordt die uitnodiging nu wereldwijd aanvaard. India en China maken een welvaartssprong omdat ze de westerse manier van leven overnemen. Men kan zich daar gemakkelijk op verkijken, wanneer men niet aan de morele inhoud van een godsdienst hecht, maar aan het ‘Boek’ en aan de formaliteiten die dat bevat. Let men op de morele kwaliteiten dan zijn de Japanners in veel opzichten nu christelijker dan de Maronieten uit de Libanon of de Kopten uit Egypte.

Nationalisme in de zin van Wilders en van de negentiende-eeuwse Duitsers  is historisch in de wereld eerder regel geweest dan uitzondering. Alle samenlevingen die op godsdiensten zijn gebaseerd, zoals de Dar al Islam of de Latijnse Christenheid in de Middeleeuwen, waren etnisch. Ze erkenden alleen zich zelf als maatgevend. Ze wezen andere godsdiensten af. Nationalisme staat haaks op het humanisme, maar het is wel een levend sentiment dat we niet negeren kunnen. Het zal zijn plaats moeten krijgen in de moderne samenleving anders gaat het onderhuids en dan zullen we de politieke problemen van het moment ook in de toekomst steeds weer terug zien.


  1. Hitler was meer dan alleen een nationalist. Hij was een sociaal darwinist, die niet alleen tegen het idee van een wereldsamenleving was maar er van uit ging dat alle samenlevingen met elkaar moesten concurreerden à l’outrance om te kunnen overleven. Een nationalist zou er heel goed vanuit kunnen gaan dat samenlevingen nu eens samenwerken en dan weer concurreren zonder noodzakelijk aan het een of het ander een principiële voorkeur te geven. Met samenlevingen die dat wel doen als die van Hitler en lang geleden die van de Assyriërs, kan de rest niet leven, omdat de rest geldt als vijand, tegenover wie alles geoorloofd lijkt. Onder nationalisme wordt hier verstaan  een etniciteit die gericht is op de nationale gemeenschap en die ontstaan is  in reactie op het internationalisme van de Kantiaanse Verlichting. Dat houdt onder meer in dat de gelijkheidsgedachte van de Verlichting wordt losgelaten en dat de etnische grenzen ook als ethische grenzen gelden, dat wil zeggen dat ten aan zien van buitenlanders of niet-volksgenoten er andere ethische normen gelden dan de ‘eigen’ mensen. Veel verantwoord biologisch wetenschappelijk onderzoek op dit terrein is er niet gepubliceerd.
  2. Het humanisme heeft een andere seksuele moraal dan het christendom maar voor het overige past haar ethiek beter bij de Bergrede dan de ethiek van Innocentius III, de paus die de Katharen liet uitmoorden toen die zich niet bekeren lieten.

Dit artikel over nationalisme verscheen eerder op het Blog van Toon Kasdorp.

Meer van Toon Kasdorp vindt u hier.

3 reacties

  1. Bas Vos schreef:

    Hitler was geen nationalist.

    Hitler was een nationaal socialist, een facist.
    En dat heeft niets, zero, nada en noppes te maken met n nationalist. Integendeel zelfs.

    Om daar 1 voorbeeld van te noemen wasr nationalisme zelfstandige mensen met een kleine staat steunen

    Steunt nationalisme een staat die het burgerlijke leven tot in detail beheerst. En de burgers ziet als een collectief onder n sterke grote staat.

    Ik ben dit soort linkse propaganda gewoon zo zat he. De non stop psy ops o. Lanceren en volkeren te vernietigen. Hufters zoals de auteur van dit artikel moeten het volgende eens gaan begrijpen.

    Je kunt in een leuke buurt leven, met allemaal leuke mensen. In allemaal n eigen huis.

    Je kunt ook met zijn allen in 1 huis gaan wonen. Met n gemeenschappelijke douche en keuken. Zonder enig privé.

    En dan zullen we zien hoe lang het duurt voordat we vechtend over de straat gaan met elkaar.

    Zo is het ook met landen. Volkeren moeten hun eigen plek hebben. Met eigen normen & waarden, gebruiken, tradities, gewoontes, en privé, hun eigen cultuur.

    Als je alle grenzen weghaalt is t n kwestie van tijd voordat iedereen vechtend met elkaar over straat gaat.

    En de auteur moet zich beseffen dat ik als Nederlander ben geboren. En zo ga ik ook dood. Ik heb niets te maken met de eu terreur die over dit land word uitgestort. Er komt hier geen eu paspoort het huis in. En ik zal mijn land tegen de eu en de woke linkse waanzin waar mogelijk.

    Met trots zeg ik , ik ben n nationalist.

  2. Anonymous schreef:

    De mens is een roedeldier, eigen groep eerst, ten koste van andere groepen, zelfs soortgelijken. Beschaving is slechts een dun laagje chroom, hetgeen als eerste vervalt zodra de nood aan de man komt. Al dat wensdenken bestaat enkel in eenhoorn denkbeelden over een theoretisch gewenste werkelijkheid die enkel zou kunnen bestaan indien het gros van de bevolking blijvend slechts de schouders ophaalt in geval het niet geheel naar zin is. Aangezien wensdenken slechts kan bestaan zolang het geld en zekerheden van anderen kan verkwisten is dat een gegarandeerd eindigende zaak, want zodra het moeilijk wordt dringt de rauwe werkelijkheid zich op, en die heeft weinig op met wensdenkers en hun van realisme gespeende waanbeelden. Uiteraard mag men daar anders over denken, maar gelijk natuurwetten is het de realiteit die zich zal doen gelden uiteindelijk, nooit het wensdenken. De wal keert het schip. Vraag is slechts of men op volle vaart tegen de wal aan knalt, of rustig afmerend. Zij die dan tussen wal en schip vallen, meestal de helpers en hun geliefden, zullen het waarschijnlijk niet na kunnen vertellen, zoals de geschiedenis der mensheid vele malen heeft getuigd. Hard, maar feitelijk.

  3. Guus Gonggrijp schreef:

    Vanaf het 7e wereldcongres van de Comintern, de 3e Internationale, waren alle communistische partijen nationalistisch, en die van de koloniaal onderdrukte landen al eerder. Alleen sprak men toen van patriottisch.