Nu Kabinetsformatie2021 een doorstart gaat maken met Johan Remkes (VVD) als informateur, beginnen media met eigen onderzoekjes te drukken.

Het Algemeen Dagblad kwam zo gisteren met het verhaal (via Peil.nl) dat de leden van D66 in meerderheid niet met het CDA in een minderheidskabinet zouden willen.

Het sentiment onder de eigen achterban maakt het voor partijen niet makkelijker snel een oplossing te vinden in de vastgelopen formatie. VVD-kiezers willen in meerderheid (61 procent) juist liever een minderheidskabinet van VVD, D66 én CDA. Die voorkeur hebben VVD-leider Mark Rutte en CDA-leider Wopke Hoekstra ook uitgesproken. De combinatie van die drie partijen kan rekenen op 72 zetels in de Tweede Kamer. Zonder het CDA heeft een toekomstig kabinet slechts 58 zetels en wordt het lastiger voorstellen door het parlement te loodsen.

Wat weer de vraag oproept: sinds wanneer hebben leden van D66 iets te zeggen over de koers van hun partij? Dat dat binnen de PvdA tot de mogelijkheden behoort is veel politici van andere partijen altijd een doorn in het oog geweest, en het is moeilijk voorstelbaar dat iemand enig enthousiasme zou kunnen opbrengen voor een plotselinge verandering in die zin op dit moment. Hier zien we MSM aan het werk, die pressie zetten volgens hun eigen denkrichting. Het formele besluit valt dinsdag pas.

Dinsdag debatteert de Tweede Kamer over hoe het nu verder moet met de vorming van een nieuw kabinet. Er is geen enkele meerderheidscoalitie te vormen die niet door minstens een van de betrokken partijen wordt geblokkeerd. De vorige informateur Mariëtte Hamer adviseert haar opvolger te kijken naar een minderheidskabinet van VVD, D66 en CDA, in welke combinatie dan ook. Hamers opvolger wordt waarschijnlijk oud-minister Johan Remkes.

Dat er zoveel tijd gaat over het vervangen van de ene informateur door de volgende, omdat de Kamer zich er over moet uitspreken laat opnieuw zien dat het nieuwe systeem van de Kamer die de informatie mede bepaalt geen gelukkige is. Remkes had al een week aan het werk kunnen zijn, al neem ik aan dat hij na vorig weekend al met de eerste consultaties begonnen is met telefoonrondjes binnen de VVD (waar dat in weekenden gebruikelijk is). De staatsomroep schreef vorige week over een eventueel informateurschap van Remkes:

Nu informateur Hamer vandaag haar eindverslag heeft aangeboden breekt een volgende fase aan in de formatie, En dat wordt een fase waarin zo goed als zeker VVD-coryfee Johan Remkes het stokje overneemt. Aan hem de taak om bijna een half jaar na de verkiezingen en verschillende mislukte pogingen een regeringscoalitie te vormen.
De Groninger lijkt een goede kandidaat om deze lastige klus te klaren. De afgelopen jaren is de ervaren bestuurder uitgegroeid tot de belangrijkste politieke probleemoplosser.

Veel enthousiasme voor nieuwe verkiezingen is er niet, al zou het de positie van D66-voorvrouw Kaag aanzienlijk verzwakken (wat kan leiden tot een foto van Kaag weggedoken onder de tafel waarop ze in maart nog danste?). Maar door de situatie waarin het CDA intern verkeert is dat voor de VVD nu geen aanlokkelijke optie.

Peil.nl schrijft over de optie van nieuwe verkiezingen:

Nu de formatie van een meerderheidskabinet niet is gelukt zijn een aantal minderheidscombinaties voorgelegd aan de kiezers. Ook dan is een goed verschil te zien in voorkeuren tussen de kiezers van de mogelijke deelnemende partijen. VVD-kiezers geven de voorkeur aan een combinatie VVD-D66-CDA (61%) en D66-kiezers aan een combinatie VVD-D66 (52%).
De kiezers van andere partijen dan VVD, D66 of CDA geven de voorkeur aan nieuwe verkiezingen, behoudens die van VOLT. Die zijn voor een combinatie VVD en D66.

De peiling van afgelopen weekend die U hierboven zag, illustreert hoe deze redenatie tot stand kwam. Zowel D66 als CDA staat op zwaar verlies, klaarblijkelijk door teleurgestelde kiezers (wat voor het CDA een novum betekent). Wat Peil ook liet zien is de onbekendheid van kiezers met minderheidskabinetten:

De kiezers willen vooral dat het land geregeerd wordt (behalve die van PVV en FvD, die willen doorgaans liefst nieuwe verkiezingen). Dat laatste zal na de demonstratie gisteren in Amsterdam niet minder geworden zijn – het land lijkt ietwat te gisten.

---

Meer over Kabinetsformatie2021 – met commentaren van diverse auteurs over wat politiek plaatsvindt – vindt u hier.